114340

Zagadnienie zmienności i niezmienności prawa natury.

Kwestią zasadniczą różniącą różne poglądy na zagadnienie prawa natury jest przyjęcie, że prawo natury istnieje obiektywnie lub, że istnieje subiektywnie. Przyjęcie założenia, że prawo natury istnieje obiektywnie oznacza uznanie, że prawo natury istnieje niezależnie od woli i świadomości człowieka - co więcej w przypadku zagłady ludzkości pr. natury będzie istniało nadal. Stanowisko takie zajmują filozofowie clirześcijańscy, głoszący, że źródłem niezmiennego prawa natury jest Bóg (bezpośrednio lub jak u św. Tomasza pośrednio -poprzez lex aetema).

Natomiast XX-wieczne poglądy na prawo natury przyjmują założenie, że prawo natury istnieje subiektywnie tzn. że istnieje w świadomości człowieka - jest zależne od woli, rozumu i świadomości człowieka - np. teoria prawa natuiy o zmiennej treści.

1) teorie głoszące niezmienność treści prawa natury (powstałe w starożytności):

niezmienność treści wiąże się z niezmiennością istoty człowieka, która stanowi jego źródło;

ma charakter normatywny; obowiązuje wszystkich i zawsze.

2) teorie głoszące zmienną treść prawa natury (ok. 1896 r.) Stammler + Petrażycki: przestano traktować pr. natury jako obdarzone niezmienna treścią; cechę niezmienności przypisano formie prawa natury, którą jest powinność, tak pojęte pr. nat. przestaje mieć charakter prawa o powszechnym zasięgu -ograniczone obowiązywanie do danego czasu i miejsca; mają charakter immoralny;

jego moc obowiązująca dotyczy przede wszystkim tych, którzy mają realny wpływ na procesy prawotwórcze w danym państwie, wyznacza ono kierunek działań ustawodawczych;

- warunkiem tak rozumianego prawa natury jest istnienie prawa pozytywnego; nie ocenia ono stos. społ-gosp-kult jakiegoś państwa, ale obowiązujący system prawny,

jest propozycją przyszłego sprawiedliwego prawa w danym państwie, w określonym czasie;

źródłem: rozum (rozum jest siłą stwarzającą to prawo i zarazem poznającą je), prawo to jest więc dziełem kulturowym, wyrasta ze świadomości ludzi określonej epoki;

też u pozytywistów Comte’a (pozytywny- dany w doświadczeniu, 2. odłam: pochodzący od czł.);

zawiera pewne el. niezmienności, wynikające z faktu iż niezmienna forma musi łączyć się z jakąś treścią - pełnienie niezmiennej przez prawo roli drogowskazu dla ustawodawców.