115104

2.    strukturalno - elementowe - bazują na sformułowanej przez G. Jellinka teorii trzech elementów: ludności, terytorium i władzy zwierzchniej

3.    psychologiczne - np. definicja L. Petrażyckiego, że państwo to zbiór wyobrażeń dotyczących władczych stosunków międzyludzkich ; stosunki te zachodzą głównie na płaszczyźnie kontaktów między rządzącymi a rządzonymi; prawem rządzącego jest wydawanie decyzji i wymaganie ich realizacji, a obowiązkiem rządzonego jest wykonywanie tych decyzji pod groźbą użycia przymusu

4.    socjologiczne - określają państwo jako społeczność polityczną; państwo to zespół ludzi występujących jako członkowie lub funkcjonariusze określonych instytucji i posiadające z tej racji określone prerogatywy

5.    klasowe - państwo jest instrumentem klasowego panowania z uwagi na dominację klas posiadających

•    państwo może by określane generalnie jako pewna zbiorowość tworząca grupę zorganizowaną; może ono być traktowane także jako pewna całość również w trzech następujących aspektach:

1.    etnicznym - stanowi bowiem z reguły określony szczebel rozwoju życia społecznego, jaki osiągają grupy społeczne, które wzniosły się na pewien poziom rozwoju społecznego

2.    kulturowym - zbiorowość państwowa wytwarza bowiem wiele wspólnych elementów kultury, które są dziedziczone przez kolejne, dochodzące do władzy, elity polityczne; elementem centralnym tej wspólnoty kulturowej są zjawiska związane z działalnością państwową, takie jak prawo czy instytucje państwowe

3.    ekonomicznym - stanowi bowiem pewną jedność gospodarczą, związaną w celu zaspokojenia pewnych potrzeb podmiotów wchodzących w skład organizacji państwowej; jedność ta może przy tym wystąpić w formie zalążkowej jak i w postaci bardziej rozwiniętej

Cechy państwa

•    państw o jako organizacja polityczna - zespolenie ludzi na określonym terytorium i pod wodzą władzy publicznej zajmującą się sprawami publicznymi społeczeństwa dotyczącymi wszystkich ludzi danego kraju; wspólnota ta jest pewnym organizmem społecznym i układem stosunków społecznych, w ramach którego kształtuje się konstrukcja normatywna i wytwarza się układ zracjonalizowanych zachowań ludzkich

•    państw o jako organizacja przymusów a - państwo nie może obyć się bez przymusu, albowiem władza publiczna jest w stanie wypełnić swoje zadania poprzez grupy rządzące, gdy wyposażona jest w środki przymusu; przymus łączy się z wymuszeniem posłuchu jednostek i grup społecznych wobec zachowań władzy publicznej; państwo dąży do tego, by stosować przymus na podstawie ogólnych norm zachowania (prawo); wyróżnia się trzy podstawowe typy przymusu:

•    fizyczny - polega na stosowaniu siły fizycznej wobec ludzi, jest zmonopolizowany przez państwo, nie mogą go stosować jednostki bądź związki obywateli; przymus ten jest stosowany jako kara więzienia czy areszt tymczasowy

•    ekonomiczny - polega na zastosowaniu rożnych form oddziaływań, które pozbawiają jednostki i inne podmioty, na przykład gospodarcze, możliwości określonych zachowań (np. swobodnego wywozu pieniędzy poza granice państwa)

•    psychologiczny - jest formą, której rozmiary mogą być bardzo rozległe, np. ismienie monopolu na przekaz informacji (cenzura)

•    państw o jako organizacja terytorialna - podstawowym warunkiem istnienia państwa jest