115521

1. Rozw ój praw a wyborczego w XIX w. i w I poł. XX w.

-    walka o rozszerzenie praw wyborczych i dopuszczenie klas niższych do udziału w polityce

-    dążono do cztero bądź pięcioprzymiotnikowych wyborów (powszechne, równe, proporcjonalne, bezpośrednie, tajne)

-    walka z cenzusami (majątkowymi, wieki, domicylu - zależy od miejsca zamieszkania obywatela, płci, wykształcenia, rasy)

-    walka z naruszeniem zasady równości wyborów (system pluralny zapewniał niektóiym wyborcom więcej niż jeden głos - W. Brytania, system kurialny zapewniał więcej głosów danej kurii - Austria, Pnisy, Rosja)

• reformy w W. Brytanii

1)    Reforma Greya - 1832 r. odebranie przedstawicielstwa „zgniłym miastom” ( miasta wymarłe z prawem wysyłania posła), rozszerzenie liczby wyborów do 700 tys.

2)    Reforma Disraeliego - 1867 r. dalsze obniżenie cenzusu majątkowego, prawa polityczne dla wszystkich dorosłych „głów rodziny”. 2 min ludzi uprawnionych do głosowania.

3)    Reforma Gladstone’a - 1884-1885, podmiotem prawa wyborczego stał się obywatel, 5 min uprawnionych do głosowania, wprowadzono okręgi wyborcze. Ustawa przeciw korupcji.

4)    Reforma Lloyd George’a - 1918 r. wprowadziła demokratyczny system wyborów powszeclinych, tajnych i bezpośrednich - ale nie równych. Granica wieku czynnego prawa wyborczego to 21 lat. Przyznanie praw kobietom powyżej 30 roku życia.

5)    Reforma z 1928 r. przyznała kobietom takie prawa wyborcze co mężczyznom.

Walka o prawa polityczne kobiet.

Najwcześniej przyznano prawa wyborcze kobietom w niektórych stanach Ameryki (1869 r. w stanie Wyoming)

Finlandia - 1906 W. Brytania - 1918, 1928

Po I wojnie światowej w większości nowych republik Wszystkie stany ameryki - 1920 Francja - 1946 Belgia-1948