I. ROZWÓJ PRAWA WYBORCZEGO W XIX I XX W.
- walka o rozszerzenie praw wyborczych i dopuszczenie klas niższych do udziału w polityce
- dążono do cztero bądź pięcioprzymiomikowych wyborów (powszechne, równe, proporcjonalne, bezpośrednie, tajne)
- walka z cenzusami (majątkowymi, wieki domicylu - zależy od miejsca zamieszkania obywatela, płci wykształcenia, rasy)
- walka z naruszeniem zasady równości wyborów (system pluralny zapewniał niektórym wyborcom więcej niż jeden głos - W. Brytania, system kurialny zapewniał więcej głosów danej kurii - Austria. Prusy. Rosja)
• reformy w Wielkiej Brytanii
1) Reforma Greya - 1832 r. odebranie przedstawicielstwa ..zgniłym miastom” ( miasta wymarłe z prawem wysyłania posła), rozszerzenie liczby wyborów do 700 tys.
2) Reforma Disraeliego - 1867 r. dalsze obniżeme cenzusu majątkowego, prawa polityczne dla wszystkich dorosłych „głów rodziny”. 2 min ludzi uprawnionych do głosowama.
3) Reforma Gladstone’a - 1884-1885. podmiotem prawa wyborczego stał się obywatel 5 min uprawnionych do głosowania, wprowadzono okręgi wyborcze. Ustawa przeciw korupcji
4) Reforma Lloyd George a - 1918 r. wprowadziła demokratyczny system wyborów powszechnych, tajnych i bezpośrednich - ale nie równych. Granica wieku czynnego prawa wyborczego to 21 lat. Przyznanie praw kobietom powyżej 30 reku życia.
5) Reforma z 1928 r. przyznała kobietom takie prawa wyborcze co mężczyznom.
Walka o prawa polityczne kobiet.
Najwcześniej przyznano prawa wyborcze kobietom w niektórych stanach Ameryki (1869 r. w stanie Wyoming) Finlandia - 1906 W. Brytania - 1918, 1928
Po I wojnie światowej w większości nowych republik Wszystkie stany ameryki - 1920 Francja - 1946 Belgia - 1948