• Następnie azbest niebieski oraz brązowy - AMOSYT
> należy do grupy amfiboli,
> o szkodliwości pośredniej miedzy krokidolitem i chiyzotylem,
> nie spotykany w wyrobach produkcji polskiej, stosowany w wyrobach Europy Zachodniej, często w formie tynków i nattysków ogniochronnych,
Właściwości azbestu
• włóknista budowa,
• odporność na wysokie temperatury (ogniotrwałość),
• wytrzymałość na ogrzewanie
• odporność na działanie stężonych kwasów, zasad, chemikaliów, wodę morską,
• znaczna elastyczność włókien (możliwość przędzenia i tkania)
• złe przewodnictwo elektryczne,
• odporność na ścieranie, rozciąganie, ściskanie
• jest izolatorem termicznym i elektrycznym.
• duża sprężystość i wytrzymałość mechaniczna,
• znikoma rozpuszczalność w wodzie, niezależnie od jej odczynu.
Biologiczne działanie azbestu
• Chorobotwórcze działanie azbestu jest wynikiem wdychania włókien zawieszonych w powietrzu, natomiast tyzyko wynikające dla zdrowia z wchłaniania pyłu drogą pokarmową jest znikome.
• Biologiczna agresywność pyłu azbestu jest związana ze stopniem penetracji i ilością włókien w dolnej części układu oddechowego
• Szczególne znaczenie ma średnica poszczególnych włókien, długość odgrywa mniejszą rolę.
> włókna cienkie o średnicy poniżej 3 pm ptzenoszone są łatwiej i odkładają się w końcowych odcinkach dróg oddechowych.
> włókna grube, o średnicy powyżej 5 pm, zatrzymują się w górnej części układu oddechowego.
> skręcone włókna chryzotylu o dużej średnicy mają tendencje do zatrzymywania się wyżej niż igłowate włókna azbestów amfibolowych, z łatwością przenikające do obrzeży płuca,
> Największe zagrożenie dla organizmu ludzkiego stanowią włókna respirabilne, tj. takie, które z powietrzem dostają się do pęcherzyków płucnych, skąd mogą penetrować tkankę płucną.
> Średnica włókien respirabilnych jest mniejsza od 3 pm. Włókna respirabilne o długości poniżej 5 pm, poza częściowym wydalaniem, pochłaniane są przez makrofagi, co jest jedną z dróg biologicznego mechanizmu oczyszczania układu oddechowego z włókien. Włókna o długości powyżej 5 pm są zatrzymywane, przy czym najbardziej szkodliwa jest retencja w układzie oddechowym włókien o długości ok 20 pm.
• Do najważniejszych cech determinujących zdolność włókien do wywołania nowotworów należą ich fizyczne wymiaiy, a więc średnica poniżej 3 pm oraz długość powyżej 5 pm.
• Rakotwórczość włókien krótkich jest dyskusyjna i niewątpliwie są one rakotwórcze w znacznie mniejszym stopniu Ma istotne znaczenie, gdyż większość włókien, które normalnie znajdują się w powietrzu wewnątrz i zewnątrz budynków ma długość mniejszą niż 5 pm.
Skutki narażenia na pył azbestu
• Wyróżnia się trzy rodzaje narażenia na pyły azbestowe:
> ekspozycję zawodow ą
Związana z pracą w warunkach narażenia na pył azbestu. Występuje przede wszystkim w kopalniach azbestu i kopalniach innych surowców mineralnych zawierających domieszki azbestu oraz w zakładach produkujących i stosujących wyroby azbestowe.
Narażenie zawodowa na pył azbestu może być przyczyną następujących chorób:
❖ pylicy azbestowej (azbestozy),
❖ łagodnych zmian o płuc nowych,
❖ raka płuc i międzybloniaków
> ekspozycję parazawodową