Rozplanowanie stanowiska roboczego powinno umożliwiać racjonalne rozmieszczenie środków materialno-technicznych w płaszczyźnie poziomej i pionowej, dlatego należy uwzględnić:
> liczbę pracowników na stanowisku
> liczbę obsługiwanych urządzeń
> stopień specjalizacji stanowiska
> normy odległości między stanowiskami i wyposażeniem
Organizacja obsługi wielowarsztatowej
Jednym ze sposobów racjonalnego wykorzystania pracowników i środków pracy jest obsługa wielowarsztatowa. Stanowi ona specyficzną formę pracy, w trakcie której pracownik obsługuje kilka stanowisk roboczych, wykorzystując czynności obsługi w czasie samoczynnej pracy pozostałych stanowisk roboczych.
Aby można było mówić o obsłudze wiełowarsztatowej. konieczne jest określenie wskaźnika
t tr + tmr+t
możliwości obsługi wiełowarsztatowej: []/ = — = —-—--
w t, t,+U+tm
t,, - czas zajęcia robotnika na pozycji produkcyjnej tj - czas jednostkowy operacji technologicznej i - czas zajęcia robotnika na stanowisku roboczym t™ - czas równoczesnego zajęcia robotnika i maszyn tm - czas maszynowy
Jeżeli wskaźnik obsługi wiełowarsztatowej <1 to więc dana operację można włączyć do stanowiska wielowarsztatowego. bowiem w czasie maszynowym tego stanowiska staje się możliwa obsługa innego stanowiska.
Obsługę wiełowarsztatowa można organizować dla takich operacji, które:
> są możliwe do wykonania w ramach jednego zawodu
> są możliwe do wykonania przez pracownika posiadającego wymagany zawód
> nie różnią się stopniem trudności wykonywanej pracy
> posiadają zbliżone do siebie czasy jednostkowe
> suma wskaźników możliwości obsługi wiełowarsztatowej dla jednego stanowiska wielowarsztatowego <=1
Podstawowe warunki organizacji obsługi wiełowarsztatowej:
> rytmiczność procesu produkcyjnego wynikająca z przydziału detalooperacji do stanowisk roboczych
> uwolnienie pracownika bezpośrednio produkcyjnego od konieczności wykonywania prac obsługi
> mechanizacja pracy na stanowisku roboczym
> automatyzacja wykonywania operacji pomocniczych
Organizacja dnia roboczego
\Melozmianowość i praca zespołowa to typowe cechy współczesnego przedsiębiorstwa produkcyjnego. Racjonalne powiązanie tych cech jest zadaniem organizacyjnym, które sprowadza się do opracowania harmonogramów przebiegu pracy w ramach poszczególnych zmian roboczych, uwzględniając godziny rozpoczęcia i zakończenia zmiany roboczej, przerwy śniadaniowej itd.
Wskazania do opracowania harmonogramów dnia roboczego
1) jeżeli praca nie ma charakteru ciągłego to pierwsza zmiana powinna rozpocząć się nie wcześniej niż o godzinie 6. natomiast ostatnia kończyć się nie później niż o 23
2) czas trwania zmiany roboczej dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze godzin zawiera się w przedziale od 4 do 8 h
3) wciągu zmiany roboczej pracownika przysługuje jedna 15-minutowa przerwa śniadaniowa, która powinna rozpoczynać się nie później niż po 4 godzinach pracy
4) można ustalić przerwę obiadową dla pracownika nie wliczoną do czasu pracy; czas jej trwania od 30 do 60 minut
5) czas trwania przerwy dla pracownika między kolejnymi zmianami roboczymi powinien wynosić min. 16 godzin
6) tygodniowa liczba dni roboczych nie może przekroczyć 6 dni