116213

1.    Ogólna charakterystyka.

Bezleśne wydmy piaszczyste należą niewątpliwie do naturalnych składników naszego kr ajobrazu. Pod względem botanicznym zasługują na szczególną uwagę, gdyż są widownią interesującej walki pomiędzy roślimiością a ruchomym podłożem.

Kraina: Brzeg Bałtyku zajmuje pas bezpośrednio nadmorski, ok. 400 km długości, miejscami wąski, miejscami szeroki do 2 km i więcej. Roślinność układa się tu strefowo, tzn że wyróżniamy w niej, idąc od wody ku lądowi, trzy odrębne pasy floiystyczne, a mianowicie: a) płaską plażę (strąd), nie posiadającą zwykle roślinności, poza wyrzucanymi przez fale glonami, trawą morską oraz obumierającymi szczątkami rośliruiymi, b) wal wydm przednicli, czyli „białych”, ze skąpą naturalną roślinnością, zazwyczaj sztucznie utrwaloną, c) pas wydm wewnętrznych, czyli „szarych”, na których utrzymuje się charakterystyczna rośliiuiość zielna i drzewiasta oraz flora porostów. Wydmy te mogą być nagie i ruchome. Granicę południową tej krainy wyznacza w przybliżeniu zasięg woskownicy (Myrica gale).

2.    Warunki brzegowe.

Piaski nadmorskie znajdują się na terenie Pobrzeża Bałtyckiego. Nad brzegiem Bałtyku ciągnie się pas nizin nadmorskich, ma on w ogromnej części charakter nieznacznie wzniesionej równiny. Najniższy obszar, Żuławy Wiślane, osiąga depresję - 1.8 m. Urozmaiceniem krajobrazu są w^zgórza moreny czołowej, występujące na wyspach Uznani i Wolin lub też na Pobrzeżu Kaszubskim. Sam brzeg morski jest przeważnie plaski, miejscami zabagniony, głównie jednak o plaży piaszczystej. Formują się tu większe i niniejsze kompleksy wydm. Tylko u stóp kęp czy nadbrzeżnej moreny czołowej brzeg ma cliarakter stromy, klifowy. W przebiegu linii brzegowej typow^re są wąskie i długie mierzeje, bądź to tworzące półwyspy, jak Półwysep Helski, bądź zamknięte, jak np. Mierzeja Łebska, i odcinające powstałe w ten sposób jeziora przybrzeżne. Dzięki takiej rzeźbie rośliiuiość jest zróżnicowana.

3.    Warunki klimatyczne.

Klimaty bałtyckie obejmują region Pobrzeża. Wpływy morskie zaznaczają się stosunkowo silnie, maleją jednak, gdy posuwamy się na wschód. Panują zdecydowanie wiatry zachodnie, które często - zwłaszcza zimą - mają gwałtowny, sztormowy charakter. Amplituda roczna temperatury jest tu najmniejsza w Polsce, zima łagodna, a lato chłodne Okolice samego Szczecina mają klimat znacznie cieplejszy niż pozostałe części regionu.

4.    Zespoły wydm nadmorskich - szata roślinna .

Powstanie wydm nadbrzeżnych Wydmy piaszczyste są nad polskim morzem bardzo rozpowszechnione: objęły one cala linię brzegową oprócz odcinków stromego klifu, grupując się przeważnie na zachód od Koszalina, oraz zabagnionych terenów w głębi zatok i ujścia rzek.

Geneza wydm nadmorskich wiąże się ściśle z rozwojem roślinności. Fale wyrzucają ustawicznie na brzeg piasek, który układa się początkowo na płaskiej, zupełnie nie zarośniętej plaży, tzw. strądzie. Tak długo dopóki plaża jest wilgotna, piasek pozostaje w spoczynku, z chwilą jednakże gdy obesclmie, ziania jego zaczynają wędrować. Ponieważ na naszym wybrzeżu panują wiatry zachodnie, wędrówka ta odbywa się ukośnie w głąb lądu. W miejsce gdzie wiatr, napotykając przeszkodę, traci szybkość i składa niesiony przez siebie ładunek, powstają pierwsze związki wydm. Tworzą się one z reguły wokół kęp roślinności wysiuiiętych najdalej na plażę. Rolę takich pionierów' odgrywają na wybrzeżach Morza