116513

zgodnym z kierunkiem wirowania tego pola, dążąc do osiągnięcia prędkości synchronicznej. Maszyna wytwarza moment elektromagnetyczny M. przy wszystkich prędkościach wirnika z wyjątkiem prędkości synchronicznej. Dlatego są to maszyny asynchroniczne (indukcyjne). Wynika stąd, że w obwodzie wirnika napięcie pojawia się w wyniku indukcji elektromagnetycznej. W czasie pracy silnika, przy zmianie momentu obciążenia takim samym zmianom powinien ulegać wytwarzany moment elektromagnetyczny M., w przeciwnym razie silnik zatrzyma się albo będzie ciągle przyśpieszał. Silnik indukcyjny napędzający maszynę roboczą o zmieniającym się obciążeniu pracuje przy zmieniającej się prędkości obrotowej. Wirnik wiruje z prędkością niższą od synchronicznej tylko o kilka procent.

Poślizg - stosunek prędkości pola względem wirnika do prędkości synchronicznej :

a, - a

Maszyny komutatorowe prądu przemiennego umożliwiają:

•    ekonomiczną i płynną regulację prędkości obrotowej w szerokich granicach;

•    dogodną regulację współczynnika moc.

Silniki komutatorowe są wykonywane jako jednofazowe i trójfazowe.

Silniki jednofazowe komutatorowe, to:

•    silniki szeregowe (uniwersalne);

•    silniki bocznikowe;

•    silniki repulsyjne.

Silniki trójfazowe komutatorowe to:

•    silniki Schragego-Richtera,

•    silniki trójfazowe bocznikowe,

•    silniki trójfazowe szeregowe.

Silnik komutatorowy jednofazowy szeregowy działa na takiej samej zasadzie, jak silnik szeregowy prądu stałego. Przy zmianie kierunku prądu stałego, zmienia się jednocześnie kierunek prądu w tworniku i kierunek strumienia wytworzonego przez uzwojenie szeregowe. Kierunek momentu pozostaje nie zmieniony, ponieważ moment jest proporcjonalny do iloczynu prądu twornika i strumienia. Z uwagi na to, że stojan jest przemagnesowany strumieniem przemiennym, aby zmniejszyć straty w rdzeniu silnika, bieguny i jarzmo wykonuje się z blach. Tak wykonany silnik może pracować przy zasilaniu zarówno prądem stałym, jak i przemiennym, stąd silniki te często noszą nazwę silników uniwersalnych. Prędkość obrotową silnika jednofazowego szeregowego małej mocy można regulować przez:

•    \Mączenie szeregowe rezystancji;

•    zmianę liczby zwojów uzwojenia wzbudzającego.

Silnik komutatorowy jednofazowy o wzbudzeniu bocznikowym ma taką samą budowę, jak silnik szeregowy, lecz uzwojenie wzbudzające jest wykonane z drutu o znacznie mniejszym przekroju i ma dużą liczbę zwojów. Obwód elektryczny stanowią tu dwie gałęzie: uzwojenie wirnika o bardzo małej reaktancji i uzwojenie wzbudzające o reaktancji znacznie większej. Prąd twornika, będący prawie w fazie z napięciem zasilania, jest więc przesunięty w fazie względem strumienia wzbudzenia, który jest fazie z prądem wzbudzenie o kąt a bliski ti/2. Moment elektromagnetyczny zatem:

M =c_E<Dcosa*sO-

Aby silnik rozwijał moment elektromagnetyczny różny od zera, należy skompensować indukcyjność uzwojenia wzbudzającego. W tym celu w obwód wzbudzenia włącza się pojemność C, odpowiednio dobraną. Można również zasilać silniki bocznikowe komutatorowe tak, aby uzwojenie wzbudzające i uzwojenie twornika były zasilane napięciami przesuniętymi w fazie o kąt ti/2.