116562

Procesy niszczące glebę

Rodzaj koloidów glebowych (edafonicznych) decydują o urodzajności, którą człowiek nie tylko wykorzystuje do swoich potrzeb, ale jeszcze ją potęguje przez odpowiednią pielęgnację agrotechniczną i melioracyjną. Aby glebę uprawiać i optymalnie wykorzystywać, należy nade wszystko zdawać sobie sprawę z tego co mszczy glebę. Do procesów niszczących glebę zaliczamy:

wyczerpywanie się składników torficznych,

degradację gleb na skutek ługowania (obniżenie wartości użytkowej gleb ). denudacja (niszczenie procesu glebowego ), zmniejszenie powierzchni uprawnej, zniszczenie chemiczne gleb.

Wyczerpywanie się składników torficznych na skutek eksploatacji gleby, prawa przyrody jako podstawa

nawożenia gleb

Gleba ma zdolność równomiernego zaopatrywania roślin w wodę. tlen i składniki mineralne. Jednak wraz z eksploatacją drewna, zbiorem zbóż i jarzyn oraz wypasem zwierząt gospodarskich, ubywa glebie pierwiastków torficznych. Wyczerpywanie składników torficznych zapobiega się przez nawożenie gleb odpowiednimi nawozami i w optymalnych (nie maksymalnych) ilościach. Zakłada się. że jony w roztworze glebowym winny być w odpowiednich proporcjach do zachowania stanu wzajemnej równowagi. Nadmiar jednych substancji może niszczyć inne :

nadmiar	uni eczynnia
K	Mł Ca. Na
Ca	Mn
Al	Cu iP
N. Mo lub S	Cu
NHt	K. Ca i Mg
OH	Fe. Mn. Zn i B
P	Zn, Cu
Pb	Mg

Zapewnienie tej optymalnej równowagi substancji chemicznych w glebie polega na :

konieczności uzupełnienia wyczerpanych substancji.

- wyrównania odpowiednich proporcji poszczególnych pierwiastków, wyrównanie odczynu gleby np przez wapniowanie.

Degradacja gleb (obniżenie stopnia bonitacji)

Do degradacji gleb (gradus - stopień), czli obniżenia stopnia bonitacji gleb prowadzą niszczące żyzność procesy ługowania. Deszcz wypłukuje w głąb profilu glebowego związki chemiczne, co prowadzi do bielicowania gleb w klimacie umiarkowanym, w klimacie tropikalnym do lateryzacji. Powstałe gleby bielicowe laterytowe są mniej żyzne i należą do niższej klasy bonitacyjnej. Bielicowanie prowadzi do powstania piaszczystych gleb bielicowych, białawych (70% powierzchni Polski, 9% lądów ). czasami prawie zupełnie pozbawionych poziomu akumulacyjnego (A):

klimat umiarkowany

KalShOo + Cu    ->    Si0₂ * Kfu+ Alhi

fluwokwasy

W poziomie eluwialnym tych gleb pozostaje nierozpuszczalna biaława krzemionka SiOj. powstałe w tym procesie rozpuszczalne fluwiany metali (Ca. Al. lub Fe ) są wymywane do poziomu iluwialnego (B) gleb. nadając mu barwę rdzawobrunatną. Lateryzacja jest w pewnym sensie procesem przeciwnym do bielicowania, zachodzi ona w klimacie tropikalnym:

2KAlSiO,+ 4H.O + 2CO->2AL(OH),+ 6SiO,+ 2KHCO,