pozwala w jednorodny sposób wyrazić różnorodne kategorie finansowe, sprowadza do wspólnego mianownika wszelkie wartości użytkowe, co umożliwia ich porównywanie.
Powszechne zastosowanie znajduje pieniądz spełniając funkcje środka wymiany. Pracownicy wymieniają usługi czynnika praca na pieniądz. Ludzie kupują lub sprzedają dobra w zamian za pieniądze. Pieniądze nie służą nam aby je skonsumować bezpośrednio, ale do zakupu innych rzeczy, które chcemy skonsumować. Za pośrednictwem pieniądza ludzie dokonują wymiany dóbr i usług.
Funkcja pieniądza jako środka płatniczego umożliwia dokonanie płatności odroczonych w czasie, występuje w chwili regulowania płatności związanych z należnościami i zobowiązaniami. Kiedy pożyczamy pewną sumę pieniędzy, którą musimy spłacić w następnym roku mierzymy ją w funtach szterlingach. Właściwość ta, pomimo że zwiększa wygodę rozliczeń nie należy do najważniejszych funkcji pieniądza.
Aby pieniądz spełniał swoją funkcję w transakcji kupna — sprzedaży, musi on być środkiem przechowywania wartości. Gdyby pieniądz tracił swoją wartościowość z dnia na dzień (przy zapłacie za oferowane w danym dniu dobra, okazuje się bezwartościowy przy zakupie następnego dnia) nikt by go nie zaakceptował. Jednak pieniądz nie jest jedynym ani najlepszym środkiem tezauryzacji. Innymi środkami przechowywania wartości są np.: nieruchomości, kolekcje znaczków pocztowych czy oprocentowane wkłady w bankach. Ponieważ pieniądz jako taki nie przynosi odsetek, a jego siła nabywcza stale się zmniejsza w wyniku inflacji, istnieją z pewnością lepsze niż pieniądz sposoby przechowywania wartości.
Pieniądz światowy spełnia wymienione funkcje w rozliczeniach międzynarodowych. Funkcje pieniądza światowego spełniają waluta pieniądza narodowego państw o najwyżej rozwiniętych gospodarkach (np. dolar USA) i pieniądz ponadnarodowy (Euro, SDR). Euro jest jednolitą walutą Unii Europejskiej, emitowaną przez Europejski Bank Centralny. SDR (Special Drawing Right - Specjalne Prawa Ciągnienia) utworzony w końcu lat 60. przez Międzynarodowy Fundusz Walutowy, ma postać abstrakcyjną gdyż jego cyrkulacja oparta jest na uzgodnieniach rządów i banków centralnych, które zobowiązały się stosować tę jednostkę we wzajemnych rozliczeniach.
Niektórzy (m.in. D.Begg, S.Fischer, R.Dornbush) podają tylko cztery następujące funkcje pieniądza: środek wymiany, jednostka rozrachunkowa, środek przechowywania wartości (tezauryzacja), miernik odroczonych wartości.