• aktywizująca - prognoza mobilizuje do podjęcia pewnych działań, jeśli jej efekt jest korzystny, lub powoduje działania, które mają umożliwić sytuację inną niż realizacja prognozy, jeśli jest ona niekorzystna,
• informacyjna - oswaja społeczeństwo z nadchodzącymi zmianami.
Rodzaje prognoz:
• Horyzont czasowy (inercja - brak podatności na zmiany)
s krótkoterminowe (do jednego roku),
S średnioterminowe (do 5 lat),
S długoterminowe (powyżej 5 lat)
• Charakter
S ilościowe - podawane w wartościach liczbowych, jak np. kursu walutowe, wielkości różnych danych (głównie dla zmiennych mierzalnych);
S jakościowe - dotyczą procesów społecznych w danych kraju, na danym regionie (głównie dla zmiennych niemierzalnych);
• Stopień szczegółowości
S ogólne S szczegółowe
• Cel
J ostrzegawcze - w sytuacji, gdy decydenci prognoz mogą spodziewać się niekorzystnych zjawisk
S badawcze - charakter ogólny i szeroki zakres s informacyjne
• W przypadku, gdy prognoza oddziałuje na prognozowane zdarzenie
S samorealizujące się prognozy S samounicestwiające się prognozy
• W zależności od stopnia kształtowania zmiennej prognozowanej przez podmiot podejmujący decyzje na podstawie prognozy
S prognozy zmiennych sterowanych - gdy podmiot ma wpływ na wartość zmiennej prognozowanej
J prognozy zmiennych niesterowanych - brak wpływu.
Sposoby zwiększania pewności prognozy:
♦> stosowanie kilku metod prognozowania i porównanie ich wyników,
• porównanie otrzymanej prognozy z podanymi prognozami w literaturze przedmiotu, dotyczącymi tego samego zjawiska,
• potwierdzanie otrzymanych wyników poprzez logiczne lub matematyczne wyprowadzenie wniosków ze znanych już prognoz,
• przeprowadzenie weryfikacji merytorycznej.
Metoda prognozowania:
• 1 faza diagnozowania przeszłości - odbywa się przez budowę modelu,
• II faza określenia przyszłości - odbywa się poprzez wykorzystanie odpowiedniej reguły prognozy:
> reguła podstawowa - charakterystyczna dla zjawisk o wysokiej inercji, gdzie model opisujący przeszłość nadaje się do określenia przyszłości;