113209

W Anglii w XVII w. wprowadzono bardzo ważne regulacje prawne dot. pomocy społecznej. Prawa spisane na pocz. XVII w. faktycznie z niewielkimi (choć ważnymi) zmianami przetrwały do XX w. Dopiero po II wojnie światowej wprowadzono ważne zmiany. To prawo nazwalibyśmy pakietem ustaw, oryginalnie nazwano je „Poor laws". Przyjęte w 1605 r. Prawa elzbietańskie.

Prawa te. wynikające z ducha reformacji, zmieniły podejście do kwesbi ubóstwa. Wprowadziły rozwiązania, które możemy odkryć we współczesnych systemach. Zasiłki dla chorych i niezdolnych do pracy. Później - przypisanie obowiązku pomocy do miejsca urodzenia osoby wsf>omaganej. To władze gminy miały dbać o swoich ubogich. Act of settlement Domy pracy przymusowej (workhouses) się na szczęście me zachowały - tam ubodzy byli zatrzymywani i przymuszani do pracy.

Poszukiwanie środków utrzymania - migracja ze wsi do miast

W XIX w. zmiany społeczne, polityczne i ekonomiczne zaszły daleko i regulacje z XVII w. nie wystarczały. W 1834 r. pojawił się ..wynalazek" który znacznie pogorszył sytuację ufcogich: ograniczenie pomocy do tzw. mdoor relief; to znaczyło, ze środki publiczne (pomoc rzeczowa i finansowa) mogły być od tego roku pod rządami zreformowanego prawa przyznawane tylko pensjonariuszom domów pracy przymusowej czy przytułków dla tych. którzy nie mieli siły wykonywać żadnej pracy. Pomoc tylko osób w zamkniętych ośrodkach pobytu. A praca przymusowa była narzucana nie tylko biedakom, ale była tez traktowana jako kara dla uwięzionych przestępców. To upodobnienie biedaków z więźniami wytworzyło przekonanie, ze bieda jest moralnie naganna, przyjmowanie pomocy to klęska życiowa.

Taki stosunek do biedaków został wyostrzony przez przyjęty 2 lata wcześniej przepis o szkołach anatomii (juz wcześniej pokonane zostało tabu nietykalności ludzkich zwłok - lobby medyczne: dokonywanie sekcji zwłok dla celów poznawczych; w Angin juz za panowania Henryka VIII wprowadzono przepis na przekazywanie corocznie dla celów edukacyjnych czterech ciał skazanych na karę śmierci przestępców - tylko czterech, wiec przyjmowano jeszcze wtedy zasadę nietykalności zwłok, stad tych czterech byli to najgorsi przestępcy karani dodatkowo po śmierci ćwiartowaniem zwłok: rosły potrzeby na zwłoki, rozrósł się czarny rynek) - przepisy z 1832 r, umożliwiły workhouse om przekazywanie zmarłych biedaków do sekcji zwłok, przez co nie trzeba było dla takich osób organizować pogrzebów, pożytek społeczny z badań. Praktyczne zastosowanie utylitaryzmu Benthama - moralne jest to. co jest użyteczne dla największej ilości ludzi. Spadek tradycji Henrykowskiej wiążący sekcję zwłok ze zbrodnią wzmocnił przekonanie, ze bieda jest moralnie naganna, wzmocnił skojarzenie biedy ze zbrodnią.

Idea utylitaryzmu znalazła zastosowanie w wielu dziedzinach. Legła ona u podstaw modelowego workhoouse'u-panoptikon. Biedacy izolowani (nawet okien nie było), żyjący pod surową opieką personelu (mieli do dyspozycji dyscyplinę <skórą pokryty kij zakończony kilkoma luźnymi rzemiemami>, kajdanki).

Disraeli, konserwatysta, skomentował worichouise'y tak. że Anglia ogłasza całemu światu ze bycie biednym jest zbrodnią.

Przeciwstawną tendencję wprowadził w Anglii ówczesny angielski Kościół katolicki tworząc inny model domu pomocy społecznej dla biednych: nazwany poor house. Zbudowany wg konstrukcji budynków uświęcających. Biedni ufcrani w ładne wyróżniające pozytywnie stroje, opiekunowie nie stosowali surowej dyscypliny. Po śmierci - pogrzeb.

1869 r. nowe rozwiązanie - organizacje obywatelskie, które przyjęły nazwę towarzystw organizacji dobroczynności (Chanty Organisabon Societies - COS). To nie są towarzystwa dobroczynne.

Pierwsze towarzystwo utworzyła w Londynie działaczka społeczna w celu jx>prawienia warunków mieszkaniowych (Octavia Hill i Charles Loch). Doszli do wniosku ze środków dostępnych dla pomocy społecznej jest sporo w bogacącym się w społeczeństwie, a wiele z nich się marnuje - pieniądze są wyłudzane przez najbardziej energicznych członków warstwy najbiedniejszej. COS miały być organizacjami rozpoznającymi osoby najbardziej potrzebujące. 2!ałozyły one tez pomoc bezpośrednią i niematerialną biedakom. W 1877 r. w stanie NY powstała pierwsza siedziba COS z zamiarem pracy wg modelu Hill. Prace w COS prowadzili początkowo wolontariusze. Chodziło o to, by nie tylko rozjx>znawać sytuację materialną i potrzeby lujdzi biednych, ale i pomagać im przez doradztwo, pokazywanie nowych wzorów życia. Wolontariuszy nazwano fnendly visitors. To są poprzednicy pracy socjalnej. Praca socjalna przyjęła dziedzictwo CSO jako przesłanie rozpoczynające jej rozwój.

W NY. COS (które wcześniej dosłuży do wniosku, ze friendly visitors to są ludzie, którzy muiszą być zatrudnieni na stałe i muszą móc poświęcić cały swój czas na działalność, a także, ze potrzebne jest im zawodowe przygotowanie). Powstało pojęcie naukowej filantropii. W roku 1888 r. odbył się pierwszy kurs dla pracowników socjalnych. Uczestniczyło w nim 28 osób. trwał 6 tygodni - ten kurs przeszedł do historii jako początek istnienia pracy socjalnej w Ameryce. Po kilku latach kształceniem pracowników socjalnych zajęły się uczelnie wyzsze.

W 1900 r. pojawiło się pojęcie pomocy socjalnej.

W XIX w. ścierały się dwie ideologie reprezentujące stosunek do jjomocy społecznej - marksistowskie i liberalne. Przedmiotem sporu był stosunek do podziału zysków wytwarzanych coraz bardziej wydajnie w produkcji przemysłowej napędzanej rewolucją przemysłową tamtego czasu Wtedy pojawiły się rozwiązania kapitalizmu Pochodnym do tego sporu był spór o stosunek do pomocy społecznej. Socjaliści traktowali pomoc społeczną jako przeżytek, który powinien być zlikwidowany po zwycięstwie socjalizmu który zapewni równą dystrybucję dóbr. W liberalizmie przyjmowano, ze pomoc społeczna jest niezbędna nie tylko ze względów humanitarnych, ale i pragmatycznych, jako środek kontroli społecznej nad biedniejszymi warstwami społeczeństwa, zapewniający stabilizację społeczną. Idea liberalna to idea złagodzenia napięć.

Społeczność lokalna. Kościół, filantropia laicka, filantropia obywatelska.

Początek XIX w. to realne wejście państwa w rozwiązywanie problemów socjalnych w sposób systemowy. Wtedy pojawiły się zapowiedzi współczesnego państwa opiekuńczego. Rolę inicjującym przypisuje się Bismarckowi -ustawodawstwo ochrony pracy - zasiłki, ubezpieczenia, emerytury. Z czasem rozwiązania niemieckie zastosowała większość krajów Europy. Proces zapoczątkowany w latach 80. XIX w. stał się okresem poszukiwań eksperymentów w zakresie zabezpieczenia społecznego, z którego się wyłoniły dwie tendencje - model btsmarckowski (kontynentalny, oparty na rozwiązaniach ubezpieczeniowych - pracownik i pracodawca budują kapitał ubezpieczeniowy poprzez comiesięczne składki odciągane od ich dochodów, z tego kapitału pracownik zaczyna z mego korzystać, kiedy pracować juz nie może) i model zaopatrzeniowy (pomoc finansowana z podatków publicznych; świadczenia pomocowe są wtedy przydzielane bezwarunkowo.