122996

•    Wulkany efuzywne (wylewne) - powstają przy wydobywaniu się na powierzchnię mato lepkich, płynnych law zasadowych i obojętnych (o zawartości krzemionki poniżej 80%). Erupcja przebiega bardzo spokojnie - lawa podnosi się stopniowo do poziomu krateru, a następnie rozlewa się na zewnątrz na duże odległości. Stożki wulkanów efuzyjnych mają małe nachylenie - do kilku stopni, i są nadbudowywane przez kolejne wylewy lawy. Kratery tych wulkanów są z reguły duże - osiągają kilka kilometrów średnicy. Podczas erupcji nie wydobywają się utwory piroklastyczne, a jedynie lawa i uchodzące z niej do atmosfery gazy. Przykładem tych wulkanów są wulkany na Hawajach, np. Mauna Loa, Kilauea, Hualalai.

. Wulkany eksplozy wne - powstają przy erupcjach związanych z gęstymi i lepkimi lawami kwaśnymi (o zawartości krzemionki powyżej 80%). Przebieg wybuchu jest bardzo gwałtowny i tym potężniejszy, im dłużej wulkan nie wykazywał żadnej aktywności. Komin wulkaniczny jest często zaczopowany zastygłą lawą pochodzącą ze wcześniejszego wybuchu. Doprowadza to wzrostu ciśnienia gazów w kominie wulkanicznym, a ostatecznie do gwałtownej eksplozji mogącej rozerwać górną część stożka wulkanicznego. Podczas erupcji tego typu wulkanów bardzo często nie wydobywa się na powierzchnię lawa, a tylko gazy i utwory piroklastyczne. Stałe produkty wybuchu wulkanicznego spadając blisko nadbudowują wulkan, dlatego też wulkany tego typu mają strome stoki o nachyleniu kilkudziesięciu stopni - są to tak zwane stożki wulkaniczne. W miejscu rozerwanego siłą wybuchu stożka wulkanicznego pozostaje rozlegle zagłębienie zwane kalderą, a dalsza działalność wulkaniczna może utworzyć w kalderze nowy stożek, np. Krakatau, Wezuwiusz, Mt. Pelee.

•    Stratowulkany (wulkany mieszane) - powstają przy erupcjach, podczas których wydobywają się zarówno utwory piroklastyczne, jak i lawa. Wylewająca się podczas kolejnych wybuchów lawa cementuje wyrzucone utwory piroklastyczne, co prowadzi do nadbudowania wulkanu. Stratowulkany mają wyraźny kształt stożka o dosyć stromych zboczach i są najpowszechniejszym typem wulkanów kuli ziemskiej, np. Etna na Sycylii, Orizaba i Popocatepetl, Mount Rainer.

Ze względu na kształt:

•    wulkany stożkowe - są to najczęściej wulkany eksplozywne i stratowulkany. Tworzą strome wzniesienia zbudowane z zastygłych law kwaśnych i materiału piroklastycznego

•    wulkany tarczowe - zbudowane z law zasadowych - tworzą rozległe i płaskie wzniesienia o kącie nachylenia nie większym niż 8°., a krater może mieć znaczą średnicę