123196

1867 udało mu się opatentować dynamit, czyli mieszaninę nitrogliceryny z ziemią okrzemkową. Zapotrzebowanie na tego typu substancje było bardzo duże, ponieważ rozwijało się budownictwo i trzeba było drążyć tunele. Jeśli wziąć pod uwagę kolejne wojny, w któiych to kontakt żołnierza z żołnierzem był bezpośredni, toteż wynalazek Nobla spotkał się z życzliwym przyjęciem. Zgromadził on ogromną fortunę, która stała się zaczątkiem Fundacji Noblowskiej przyznającej co roku nagrodę Nobla.

Oczywiście pod koniec swojego życia Alfred Nobel zapadł na cłiorobę niedokrwienną serca i jego medyk proponował mu stosowanie nitrogliceryny, jednakże Nobel wiedząc co to za silna substancja, nie był za bardzo zainteresowany tym, żeby nitroglicerynę stosować, zwłaszcza, że w roku 1890 nie było tak naprawdę wiadomo w jaki sposób nitrogliceryna działa w układzie sercowo naczyniowym. Wszystko to nie było wiadome aż do roku 1980, kiedy Furchgott i Zawadzki stwierdzili, że jeśli pobudzić śródbłonek naczyniowy, jakimś stymulatorem, najczęściej była używana acetylocholina, to następuje rozkurcz mięśniówki gładkiej leżącej pod śródbłonkiem, jeśli natomiast śródbłonek ulegnie uszkodzeniu, czyli jeśli się ten śródbłonek złuszczy, to nie tylko, że mięśnie gładkie pod wpływem acetylocholiny się nie rozkurczają, ale często dochodzi do paradoksalnego skurczu mięśni.

Tą substancję nazwali śródbłonkowym czynnikiem relaksującym, czyli EDRF. Równocześnie trwały badania nad stwierdzeniem natury chemicznej EDRF-u prowadzone w różnych ośrodkach, głównie brytyjskiej amerykańskich. W roku 1987 Salvadore Moncada, oraz Ignarro, stwierdzili, że u osób u których podaje się acetylocholinę celem rozkurczu mięśni gładkich w moczu pojawiają się azotany, mimo że tym osobom azotanów ani żadnych innych związków azotu nie podawano. Stąd wnioskowano, że prawdopodobnie czynnikiem tym, który wcześniej nazwano EDRF jest tlenek azotu, który wydzielony z naczyń krwionośnych, pod wpływem wody i tlenu przekształca się w azotany i azotyny, i to one przenikają do moczu i stwierdzane są u osób ze stymulowaniem wazodilatatorami śródbłonka. Dalsze badania pozwoliły zrozumieć, że stosowane do tej pory w farmakoterapii choroby niedokrwiennej serca związki o budowie azotanów, oraz nitrogliceryna, które na co dzień stosowano jako leki wieńcowe, działają w mechanizmie uwalniania tlenku azotu, wywołując wazorelaksację. Ostatnimi laty zainteresowanie tlenkiem azotu jest wielkie z powodu tego, że pojawił się na rynku środek o nazwie cytrynian sildenafilu, nazwa handlowa Viagra, który również działa za pośrednictwem tlenku azotu, hamując fosfodiesterazę 5, która zajmuje się rozkładem cyklicznego GMP, a jak za chwilę pokażę ten cGMP jest niezbędny w tworzeniu tlenku azotu. Dwa lata temu Furchgott, Ignarro i Murad otrzymali Nagrodę Nobla w dziedzinie medycyny i fizjologii. Najbardziej poszkodowanym z tych co badali tlenek azotu jest Salvadore Moncada, Brazylijczyk, mieszkający od wielu lat w Wielkiej Brytanii (przeszła mu koło nosa, także, nagroda Nobla za odkrycie prostacykliny w którym to brał udział).

W ten sposób dochodzi do powstawania tlenku azotu. Zajmują się enzymy, które noszą nazwę syntazy tlenku azotu, substratem do tworzenia tlenku azotu jest aminokwas arginina. Tych syntaz denku azotu znamy kilka, natomiast najważniejsze są trzy, będące izoenzymami. Niektórzy uważają, że jest ich więcej, ale pozostałe są posttranslacyjnymi modyfikacjami tych trzech wytworzonych syntaz.

Syntaza neuronalna — (syntaza typu pierwszego, nNOS, bNOS, cNOS) - enzym o charakterze konstytutywnym, o konstytutywnej ekspresji, stale wytwarza denek azotu w neuronach.

Syntaza indukowalna — (iNOS, mac NOS, TYP II) - może występować w makrofagach, normalnie tam jej nie ma. Jeśli makrofagi ulegną stymulacji, albo lipopolisacharydami, czyli endotoksynami bakteryjnymi, albo niektórymi cytokinami układu immunologicznego, wówczas dochodzi do ekspresji genów kodujących syntazę tlenku azotu.

2