123356

Sterowanie momentu lub siły może być realizowane przez zmianę ciśnienia na wyjściu z pompy, zmianę ciśnienia w instalacji lub zmianę parametrów silnika lub siłownika (zmiana qs lub S).

W napędach hydrostatycznych pojazdów i maszyn roboczych najczęściej stosuje się sterowanie prędkości a siły i momenty wynikają z obciążenia maszyny. W zależności od tego obciążenia ustala się wartość ciśnienia cieczy na wejściu do silnika. W napędach hydrostatycznych pojazdów i maszyn roboczych nie stosuje się na ogół regulacji tego ciśnienia ograniczając jedynie jego max wartość za pomocą odpowiednich zaworów bezpieczeństwa. Ogranicza to wartość max momentów lub sił zabezpieczając cały układ przed przeciążeniem.

W celu realizacji sterowania ww. parametrów hydrauliczny układ napędowy musi być wyposażony w odpowiedni układ sterujący usytuowany miedzy pompą a elementem wykonawczym (silnikiem lub siłownikiem). Zadaniem układu sterującego jest doprowadzenie strumienia cieczy roboczej do odbiornika zgodnie z wymaganym do realizacji danego ruchu kierunkiem oraz natężeniem przepływu i ciśnieniem.

Układ sterujący składa się z elementów wytwarzających sygnały, do których należą dźwignie, przyciski, wyłączniki, czujniki członów sterujących (od prostych przekaźników do mikroprocesorów) oraz człony wykonawcze, czyli zawory służące do sterowania wartością i kierunkiem przepływu cieczy roboczej.

Zawory stanowią najbardziej rozbudowaną grupę elementów hydrostatycznych układów napędowych. Wynika to z bardzo zróżnicowanych funkcji, jakie mają do spełnienia w układzie. Najogólniej mówiąc, zawory powinny umożliwiać uruchomienie, zatrzymanie i zmianę kierunku ruchu silnika. Od wyboru tych elementów zależy funkcjonalność układu. Wybór typu i wielkości zaworu jest zdeterminowany wymaganiami napędzanej maszyny lub itrządzenia, a także wartościami natężeń przepływu i ciśnienia czynnika roboczego. Podział zaworów, oparty na normie PN-79/M-73022

Zawory dzielimy na zawory natężeniowe, ciśnieniowe, kierunkowe i specjalne.

Zawory kierunkowe służą do zmiany kierunku przepływu czynnika roboczego, co wywołuje zmianę kierunku ruchu siłownika lub obrotu silnika.

Zawory natężeniowe służą do regulacji natężenia przepływu czynnika roboczego dostarczanego do odbiornika w celu sterowania prędkością silnika lub ustalenia jej na zadanym poziomie. Pierwszy cel można osiągnąć za pomocą zaworów dławiących, umożliwiających zmianę prędkości roboczej silnika zasilanego przez pompę o stałej wydajności. W drugim przypadku stosowane będą regulatory przepływu, pozwalające stabilizować prędkość silnika, niezależnie od zakłóceń w postaci zmian obciążenia silnika lub wydajności pompy, wywołanych np. zmianą prędkości obrotowej silnika napędowego. Zawory dławiące są najprostszymi zaworami natężeniowymi. Służą do regulacji prędkości ruchu hydraulicznych urządzeń roboczych przez zmianę natężenia dopływu cieczy poprzez zmianę przekroju poprzecznego przepływu.

Istnieją dwa sposoby zabudowy zaworów dławiących: w odgałęzieniu ciśnieniowym (zasilającym) - regulacja na dopływie w odgałęzieniu odpływowym (przelewowym) - regulacja na odpływie Najczęściej zawory nastawcze wbudowywane są w odgałęzieniach odpływowych co zapewnia odpowiednią sztywność układu i tłumienie drgań.

Synchronizatory należą do grupy zaworów sterujących natężeniem przepływu a ich zadaniem jest podział strumienia zasilającego w określonym stosunku. Jeżeli stosunek podziału natężeń strumieni będzie równy 1, silniki będą mogły pracować z jednakową prędkością niezależnie od ich obciążeń zewnętrznych.

Regulatory przepływu służą do utrzymania stałego, nastawionego natężenia przepływu czynnika roboczego, niezależnie od zmian ciśnienia w układzie wynikającego ze zmian obciążenia mechanizmu wykonawczego.

2