123357

Sterowanie momentu lub siły może być realizowane przez zmianę ciśnienia na wyjściu z pompy, zmianę ciśnienia w instalacji lub zmianę parametrów silnika lub siłownika (zmiana qs lub S).

W celu realizacji sterowania ww. parametrów hydrauliczny układ napędowy musi być wyposażony w odpowiedni układ sterujący usytuowany miedzy pompą a elementem wykonawczym (silnikiem lub siłownikiem). Zadaniem układu sterującego jest doprowadzenie strumienia cieczy roboczej do odbiornika zgodnie z wymaganym do realizacji danego ruchu kierunkiem oraz natężeniem przepływu i ciśnieniem.

Układ sterujący składa się z elementów wytwarzających sygnały, do których należą dźwignie, przyciski, wyłączniki, czujniki członów sterujących (od prostych przekaźników do mikroprocesorów) oraz człony wykonawcze, czyli zawory służące do sterowania wartością i kierunkiem przepływu cieczy roboczej.

Zawory stanowią najbardziej rozbudowaną grupę elementów hydrostatycznych układów napędowych. Wynika to z bardzo zróżnicowanych funkcji, jakie mają do spełnienia w układzie. Najogólniej mówiąc, zawory powinny umożliwiać uruchomienie, zatrzymanie i zmianę kierunku ruchu silnika. Od wyboru tych elementów zależy funkcjonalność układu. Wybór typu i wielkości zaworu jest zdeterminowany wymaganiami napędzanej maszyny lub urządzenia, a także wartościami natężeń przepływu i ciśnienia czynnika roboczego.

Zawory dzielimy na zawory natężeniowe, ciśnieniowe, kierunkowe i specjalne.

Zawoty kierunkowe służą do zmiany kierunku przepływu czynnika roboczego, co wywołuje zmianę kierunku ruchu siłownika lub obrotu silnika.

Zawory natężeniowe służą do regulacji natężenia przepływu czynnika roboczego dostarczanego do odbiornika w celu sterowania prędkością silnika lub ustalenia jej na zadanym poziomie. Pierwszy cel można osiągnąć za pomocą zaworów dławiących, umożliwiających zmianę prędkości roboczej silnika zasilanego przez pompę o stałej wydajności. W drugim przypadku stosowane będą regulatory przepływu, pozwalające stabilizować prędkość silnika, niezależnie od zakłóceń w postaci zmian obciążenia silnika lub wydajności pompy, wywołanych np. zmianą prędkości obrotowej silnika napędowego. Zawory dławiące są najprostszymi zaworami natężeniowymi. Służą do regulacji prędkości ruchu hydraulicznych urządzeń roboczych przez zmianę natężenia dopływu cieczy poprzez zmianę przekroju poprzecznego przepływu.

Istnieją dwa sposoby zabudowy zaworów dławiących: w odgałęzieniu ciśnieniowym (zasilającym) - regulacja na dopływie w odgałęzieniu odpływowym (przelewowym) - regulacja na odpływie Najczęściej zawory nastawcze wbudowywane są w odgałęzieniach odpływowych co zapewnia odpowiednią sztywność układu i tłumienie drgań.

Synclironizatory należą do grupy zaworów sterujących natężeniem przepływu a ich zadaniem jest podział strumienia zasilającego w określonym stosunku. Jeżeli stosunek podziału natężeń strumieni będzie równy 1, silniki będą mogły pracować z jednakową prędkością niezależnie od ich obciążeń zewnętrznych.

Regulatory przepływu służą do utrzymania stałego, nastawionego natężenia przepływu czynnika roboczego, niezależnie od zmian ciśnienia w układzie wynikającego ze zmian obciążenia mechanizmu wykonawczego.

Rozróżniamy regulatory dwu i trzydrogowe. Są to konstrukcje powstałe z połączenia zaworu dławiącego i zaworu różnicowego. Na natężenie strumienia regulowanego w decydującym stopniu wpływa zawór dławiący, na którym utrzymana jest stała wartość spadku ciśnienia za pomocą zaworu różnicowego.

Zawory ciśnieniowe możemy podzielić na zawory ograniczające ciśnienie i regulatory ciśnienia.

Zawoiy ograniczające ciśnienie reagują na zmiany ciśnienia przed zaworem. Jeżeli ciśnienie, przed zaworem podwyższy się tak, że iloczyn ciśnienia oraz czynnej powierzchni przekroju zaworu stanie się większy niż nacisk sprężyny wynikający z jej wstępnego napięcia, element

2