124174

O zajęciu się przeze mnie tematem pL „ Problemy byłych PGRów i sposoby ich rozwiązywania.” zadecydowało przekonanie, że jest to temat niezwykle ciekawy i niezmiernie ważny nie tylko dla społeczności wiejskiej, ale dla wszystkich obywateli naszego kraju. Mimo, że nie jestem mieszkańcem wsi sprawy tego środowiska bardzo mnie interesują i ciekawią. Dlatego uważam, że pozwoli mi to spojrzeć na wiele problemów z pewnego dystansu, a tym samym zachować obiektywizm w wyciąganiu wniosków. Myślę, bowiem, że związku z przystąpieniem Polski do Unii Europejskiej ważne jest przyjrzenie się dotychczasowej sytuacji, jaka panuje w rolnictwie w naszym kraju. Rolnictwo jest tą dziedziną gospodarki, która będzie miała szanse i możliwość zyskać najwięcej na integracji. To jednak czy tak się stanie w głównej mierze zależy od nas samych. Problemy, jakie niesie ze sobą przyjęcie Polski do UE nie pojawiły się w tym eseju przypadkowo. Nasz kraj 14 lat temu miał już możliwość przeprowadzenia gruntownej restrukturyzacji obszarów wiejskich, a mimo to z tego nie skorzystał. Skutki tych zaniedbań i niekompetencji są odczuwane do dzisiaj i co jest jeszcze bardziej przerażające to fakt, że nikt nie ma sensownego pomysłu jak temu zapobiec. Zastanawia mnie fakt, czy my Polacy potrafimy uczyć się na swoicłi błędach, czy musi się najpierw coś zawalić zanim zabierzemy się do uczciwej pracy.

Jak wcześniej wspomniałem po roku 1989 w Polsce nastąpiły gwałtowne przemiany społeczno- gospodarcze, które były następstwem upadku ustroju komunistycznego. Wiele instytucji i przedsiębiorstw państwowych będąc nieprzystosowanych do nowych warunków gospodarki rynkowej zostało zlikwidowanych. Taki sam los czekał uspołecznione gospodarstwa rolnicze, które opierały głównie swoją działalność na subwencjach rządowych. Dlatego takim przedsiębiorstwom nie zależało na osiągnięciu jak najlepszych wyników finansowych, gdyż straty były pokrywane przez państwo, co po ich odebraniu było główną przyczyną ich upadku. Dla wielu ludzi była to dramatyczna sytuacja, gdyż pozbawiło ich nie jednokrotnie jedynego źródła utrzymania. Czego konsekwencją było doprowadzenie wielu byłych pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych i ich rodzin na skraj nędzy i ubóstwa, a co za tym idzie brak wystarczającej ilości środków materialnych potrzebnych do godnego życia [Słownik Socjologiczny, 2000 :233]. Specyfika produkcji rolniczej oraz fakt, że często PGRy były jedynym miejscem pracy dla całych wsi spowodowało, bardzo niewielu osobom udało się wyrwać z „zaklętego kręgu” bezrobocia. Problem był i jest nadal tym większy, że najczęściej są to osoby bez odpowiednich umiejętności i wykształcenia, które pozwoliłoby na zatrudnienie w innych branżach gospodarki. Niestety przyczyną tej sytuacji była polityka i działania prowadzone przez władze Polski Ludowej. Wpoiła ona pracownikom PGRów zasady i wartości, które stały się teraz główną przyczyną ich nieporadności i zagubienia w warunkach gospodarki rynkowej.

Dojście komunistów do władzy w 1945 roku spowodowało roztoczenie „opieki” państwa nad wszystkimi dziedzinami życia społeczno -gospodarczego. Go było konsekwencją wprowadzenia ustroju opierającego się na ideologii Karola Marksa, która cliarakteryzowała się powszechną własnością państwową, centralistycznym planowaniem i sterowaniem gospodarką. Według propagandy ówcześnie uprawianej wszyscy obywatele mieli być właścicielami majątku państwowego natomiast praktyka i mieli korzystać z jego dobrodziejstw. Tymczasem tak naprawdę kierowali nim i korzystali z niego tylko nieliczni, którzy albo nie chcieli, albo nie potrafili nim skutecznie nim zarządzać. Ówczesna władza traktowała chłopów jako przeżytek historyczny i konserwatywny w swej naturze przywiązania do ziemi mieli oni zostać zastąpieni przez warstwę pracowników najemnych rolnych pracujących w gospodarstwach uspołecznionych. Temu celowi miały służyć między innymi PGRy,w których miało nastąpić wyeliminowanie tradycyjnej klasy clrłopskiej wraz dziedziczonymi społecznymi stosunkami na

2