44610

39. SYTUACJA POLITYCZNA I GOSPODARCZA NA SLĄSKU W II POŁ. XIII W.

Po załamaniu się monarchii Henryków po 1241 r. nastąpiły zmiany na Śląsku. Henryk Pobożny pozostawił 5 synów. Najstarszy z nich Bolesław Rogatka początkowo objął rządy w księstwie (na okres niecałych 6 lat). Później do vdadzy musiał Bolesław dopuście brata Henryka HI, następnie wydzielić mu orobne księstwo (1248). Początkowo Rogatka sprawował władze we Wrocławiu a Henryk w księstwie legnickim. Fó paru mie siącach bracia zamienih się. Ftogatka jednak zmienił potem zdanie i chciał powrotu do swojej pierwszej dzielnicy. Henryk II jednak odmówił co doprowadziło do walk między braćmi. Kilkakrotnie Bole sław oblegał Wrocław. Gdy zabrakło mu na te wyprawy pieniędzy zabiegał o pomoc z zewnątrz. W zamian za nią oddał jedną połowę grodu Lubusra abp. magdeburskiemu, a drugą Marchii Brandenburskiej [nie zdołał jej już później odkupie; z połączonej przez brandenburczyków (w 1252) Ziemi Lubuskiej powstała potem tzw. Nowa Marchia). Natomiast henryk tzreci w poszukiwaniu sojusznika zastawił margrabiemu miśnieńskiemu pogranbicznygród Stydłow (ten jednak do Śląska powrócił). W międzyczasie z roszczeniami wystąpił kolejny brat - Konrad, który porzucił kariere duchową. Początkowo Bolesław przyjął go do współrządów ale wkrótce zmuszony przez    I wielkopolskiego,

wydziuelił mu księstwo głogowskie. Równocześnie kolejny brat Rogatki    ,

dopuszczony został do współrządów Henrykiem w ks. Wrocławskim. Tu jednak nie doszło do wydzielenia odrębnaej dzielnicy bo Władysław przebywał na dworze praskim, gdzie z czasem został kanclerzem, później arcybiskupem salzburskim. Zatem Bolesław posiadał Legnicę i Świdnicę, Konrad: Głogom, Henryk: Hkocfczu¹, Nysę, Otmuchów, Kluczbork, Byczynę i Wołczyn (był jeszcze Meszko który objął rządami Lebusz, ale ten zmarł już w 1242). Po śmierci Rogatki (1278) księstwo legnickie rozpadło się na ks. właściwe legnickie oraz jaworskie. Z księstva głogowskiego po śmierci Henryka III (ok. 1273) wydzieliło się osobne państewko szprotawsko- ścinawskie. Przyłączył je spowrotem do księstwa głogowskiego w 1289 r. Henryk I głogowski. Dzielnica opolsko - raciborska utrzymała się w całości aż do śmierci ks Władysława (1281), po czym rozpadła się na 4 ks.: oplolskie , rac iborskie, c ie szyńskie i bytomskie.

Prawie wszyscy książęta Śląscy coraz bardziej róhżali się do Czechów, bratając się z Otto karem (1260 - 1265). Z dala trzymał się Henryk fiżały, który dbał o rozwój własnej dzielerucy, prowadził działalność lokacyjną na prawie niemieckim, żyd w dobrych stosunkach z bp wrocławskim.

Gdy zmarł Henryk III (1266), władzę po nim objął jego syn Hetuyk IV Ptobus. Dbał on o swoją dzielnicę i popierał rozwój miast, udzielając im nowych przywilejów. Opowńedział się on po stronie przemyła Otto kara w walce z Rudolfem Habsburgiem. Henryk IV podjął walkę o zjednoczenie ziem polskich, stąd zawarł przymierze z synem    Opolczyka -

Bolesławem o wzajemnej pomocy. W 1280 zawarł z ojcem Bolesława układ, iz Probus w razie uzyskania korony królewskiej, ukoronuje swą żonę na królową Polski (była ona córką księcia opolskiego). Probus podjął walką z innymi książętami śląskimi. Najpierw z ks. świdnickimi - Bolkiem i Bernardem Następnie więził przez jakiś czas Henryka legnickiego, Henryka głogowskiego orazks. wielkopolskiego Przemysława.

Henryk Probus wplątał się w zatarg z biskupem wrocławskim, gdyż chciał pobierać podatki z dóbr biskupach. Pora tym stał na stanowisku wyższości władzy świeckiej nad duchowną. Zatarg skończył się uwięzieniem bp wrocł. Następca na stoku biskupim, Zoma^ II również popadł w konflikt z Henrykiem IV. Rzucił nawet na niego klątwę a na jego księstwo nałożył interdykt. Ściągął nawet na pomoc króla czeskiego. Probus jednak pokonał Tomasza i zmusił go do ukorzenia się.