44828

•    inicjatywa ludowa w sprawie częściowej zmiany konstytucji (również 100 tys. głosów),

•    referendum obligatoryjne - zmiany konstytucji, przystąpienie do organizacji kolektywnego bezpieczeństwa lub do wspólnot ponadnarodowych (np. ONZ), ustawy federalne uchwalone w trybie pilnym i nie opierające się o konstytucję, w przypadku różnego stanowiska izb parlamentarnych -pytanie o konieczność całkowitej zmiany konstytucji, wniosek wstępny z inicjatywy ludowej o zmianę konstynicji, poparcie wniosku wstępnego o częściową zmianę konstytucji * jeśli parlament odrzucił ten wniosek,

•    referendum fakultatywne (nie obowiązkowe, na żądanie BO tys. obywateli lub 8 kantonów) - ustawy federalne, niektóre umowy międzynarodowe.

Także w kantonach występuje ludowa inicjatywa ustawodawcza (dotycząca ustaw kantonalnych), referendum budżetowe (budżet w Szwajcarii nie ma formy ustawy), w kilku kantonach funkcjonuje jako najwyższy organ władzy zgromadzenie ludowe wszystkich obywateli kantonu fwiec).

Parlament (Zgromadzenie Federalne)- Zgromadzenie Federalne - parlament szwajcarski fniem.

Bundesversanmlunq, Ic Assemblee fedenie, nL AsamNea Federde, retorom. Assemblea Federala) składa się z dwóch izb:

•    Rada Narodu (niem. National rat, franc. Conseil National, wł. Consiglio Nazionale, retorom. Cussegl Na/iunai) - w skład której wchodzi 200 członków, noszących miano "deputowanych Narodu",

•    Rada Kantonów (franc. Conseil des Etats) - reprezentacja kantonów, składa się z 46 "deputowanych kantonów". 6 spośród 26 kanionów (dawne "półkantony") wybiera po jednym tylko reprezentancie, a pozostałych 20 • po dwóch.

System dwuizbowości szwajcarskiej ma charakter symetryczny ("egalitarny”) - obie izby mają takie same prawa, zgoda obu izb jest konieczna dla uchwalenia czegokolwiek, a postępowanie ustawodawcze może się rozpocząć w każdej z izb. Obie izby wybierane są na jednakową kadencję, długości 4 lat, a wybory odbywają się do obu izb jednocześnie.

/.gromadzenie Federalne ma niezwykle szerokie uprawnienia. Wyróżnia się szereg jego funkcji. Najważniejsze to:

•    ustawodawcza (również dokonywanie zmian konstytucyjnych),

•    elekcyjna (wybór rządu - Rady Federalnej, prezydenta i wiceprezydenta. Kanclerza Federalnego, przewodniczącego i wiceprzewodniczącego Trybunału Federalnego, generała (głównodowodzącego armią),

•    kierownicza (wobec rządu)

•    kontrolna - nadzór nad rządem, nad stosunkami z zagranicą, zatwierdzanie sprawozdania finansowego państwa, formowanie parlamentarnych komisji śledczych.

•    sądowa - rozstrzyganie sporów kompetencyjnych, o ważności inicjatywy ludowej, udzielanie łaski osobom skazanym

Na czele każdej izby stoi przewodniczący, wybierany na 1 rok, bez prawa powtórnego wyboru. Do pomocy ma on dwóch wiceprzewodniczących. Zajmuje się on kierowaniem pracami izby, a w przypadku równości głosów, ma głos rozstrzygający.

W każdej izbie występuje dodatkowo ciało wewnętrzne - Biuro. Składa się ono z przewodniczącego, przewodniczących frakcji parlamentarnych (w Radzie Narodu) lub skrutatorów (w Radzie Kantonów). Biura ustalają merytoryczny program każdej sesji, proponują sposoby prowadzenia obrad nad danymi zagadnieniami, liczebność i skład komisji, ustalają rezultaty głosowań plenarnych itd. Biura obu izb tworzą Konferencję Koordynacyjną. Ustala ona priorytet czasowy rozpatrywania poszczególnych spraw przedstawianych parlamentowi i ustala plan jego funkcjonowania w ramach sesji, a także zapewnia odpowiednie kontakty z Radą Federalną.

Izby obradują w ramach 4 sesji w roku. Początek każdej sesji ustalony jest w sposób trwały w odpowiedniej ustawie. Natomiast sesje nadzwyczajne zwoływane są wtedy, gdy zażąda tego Rada Federalna lub minimum 1/4

2