Teoria zachowania zasobów (S.E. Hobfoll)Stres ekstremalny
Stres ekstremalny w sytuacji katastrofy: wiąże się z poważnymi stratami zasobów
jest nie tyle efektem końcowym, co bolesnym systemem ostrzegawczym i aktywizuje system reakcji biopsychospołecznych, takich jak: reakcja czujności
dokonanie oceny niebezpieczeństwa wybór strategii radzenia sobie uruchamia gwałtowne cykle strat i zysków
PTSD -zespół stresu pourazowego PTSD (ang Post traumatic stress disorder) -zespół stresu pourazowego, to zaburzenie lękowe o charakterze przedłużonej lub opóźnionej reakcji na zagrożenie, spowodowane przez stres o dużej sile, powodujący kryzys psychiczny, przekraczający ludzkie przeżywanie (wojna, gwałt, przebywanie w obozie koncentracyjnym).
Początek zaburzenia występuje po okresie latencji, który może trwać od kilku tygodni do kilku miesięcy.
Przebieg stresu pourazowego ma charakter zmienny, ale w większości przypadków można oczekiwać ustąpienia objawów.
U niektórych osób zaburzenie może utrzymywać się przez wiele lat i przejść w trwałą zmianę osobowości
Zespół stresu pourazowego Kryteria diagnostyczne PTSD
Kryteria diagnostyczne PTSD według DSM-IV:
A. Osoba doświadczyła zdarzenia traumatycznego, podczas którego spełnione zostały obydwa kryteria:
Osoba doświadczyła, była świadkiem lub została skonfrontowana ze zdarzeniem które pociągnęło ze sobą śmierć, zranienie lub zagrożenie fizycznej integralności siebie lub innych (lub poczucie zagrożenia takim wydarzeniem)
Reakcję osoby charakteryzował intensywny strach, bezradność lub przerażenie
B. Traumatyczne wydarzenie jest stale lub na nowo przeżywane w jeden (lub więcej) ze sposobów:
Powracające, intruzywne, powodujące dystres/cierpienie wspomnienia zdarzenia (obrazy, myśli lub doznania zmysłowe)
Powracające, powodujące dystres/cierpienie sny, w których pojawia się zdarzenie traumatyczne
Nagłe działanie lub czucie się tak, jakby traumatyczne zdarzenie nastąpiło ponownie Intensywny dystres podczas ponownego kontaktu z zewnętrznymi lub wewnętrznymi sygnałami symbolizującymi lub przypominającymi aspekt zdarzenia traumatycznego
C. Uporczywe unikanie bodźców skojarzonych z traumą i zmniejszanie ogólnej reaktywności*), na co wskazują 3 (lub więcej) z wymienionych objawów:
Usiłowanie unikania myśli, uczuć lub rozmów związanych z traumą
Usiłowanie unikania aktywności, miejsc lub osób wywołujących wspomnienie traumy
Niezdolność przypominania sobie ważnych aspektów traumy
Znacząco zmniejszone zainteresowanie bądź udział w ważnych aktywnościach