3. błąd co do kontratypu - błąd co do okoliczności, która wyklucza odpowiedzialność sprawcy ze względu na brak bezprawności działania
c) żołnierz działający z rozkazu- żołnierz ma prawo odmów ić wykonania rozkazu w stanie pokoju, gdy jest to niezgodne z prawem; w czasie wojny nie może odmówić
- ze w zględu na brak bezpraw ności
kontratypy - okoliczności wyłączające bezprawność
1. obrona konieczna - odpieranie bezpośredniego, bezprawnego zamachu na jakiekolwiek dobro chronione praw em, przy użyciu środków: koniecznych do odparcia tego zamachu i w sposób współmierny do niebezpieczeństwa zamachu
Przekroczenie granic obrony koniecznej (usprawiedliwiona okolicznościami czynu) - wynik strachu, wzburzenia; wtedy sąd odstępuje od wymierzenia kary
2. stan wyższej konieczności - art. 26 KK - poświęcenie jakiegoś dobra, jeśli było to zachowanie podjęte w celu uchylenia bezpośredniego niebezpieczeństwa, grożącego dobru chronionemu prawem, przy czym niebezpieczeństwa tego nie można było inaczej uniknąć oraz dobro poświęcone nie przedstawia wartości wyższej niż dobro chronione prawem.
Bezpośrednie niebezpieczeństwo to takiego, którego nie można uniknąć.
Proporcjonalność dóbr - dobro poświęcone powinno mieć wartość niższą niż dobro chronione
Celowość działania w stanie wyższej konieczności - działanie umyślne i określony cel. Trzeba mieć świadomość niebezpieczeństwa i działać w celu jego uchylenia.
Nie można powoływać się na stan wyższej konieczności wtedy gdy