Aksjomaty komunikacji ( Watzlawiak i wsp.)
1. Nie możliwe jest nie komunikować
2 Komunikacja ma aspekt treściowy i relacyjny, (to jabłko jest czerwone vs to jabłko jest większe od... / Czy zupa ci smakuje „Czy mnie kochasz?”)
3. Punktacja - akcentowanie: nazywanie czegoś przyczyna lub skutkiem wynika z indywidualnych sposobów porządkowania info przez interpretatora - zakładany związek przyczynowo - skutkowy nie musi istnieć.
(Doprowadziła mnie do wściekłości, sprawiła, że jestem bezradny)
Bandler, Grindler, Satir — wadliwa konstrukcja semantyczna
4. Relacje: symetryczne (partnerzy są równi) lub komplementarne (nierówni doktor-pacjent)
5. Komunikacja może być paradoksalna.
Paradoks logiczny: Epimenides z Krety: „Wszyscy Kreteńczycy są kłamcami. Jestem z Krety a więc kłamię ,że oni są kłamcami”.
Treść i relacje aspektu komunik, został opisany w koncepcji podwójnego związania.
Teoria podwójnego związania (double bind) Beatson, Haley, Jackson
- Pierwotny negatywny nakaz.
Nie zachowuj się w sposób X, bo cię ukarzę, (kara polega na porzuceniu, rezygnacji z wyrażania miłości)
- Wtórny ue&alymy nakaz
Nie traktuj tego jako kaiy.
Nie traktuj mnie jako osoby karzącej.
Wtórny negatywny nakaz ma (zwykle) charakter niewerbalny - np. ton głosu, gest kolidują z którymś z elementów pierwotnego przekazu. W porównaniu z pierwotnym jest trudniejszy do uchwycenia, rozpoznanie i nazwania.
- Trzeci negatywny nakaz
Zakazuje ofierze ucieczki z pola lub wskazuje, że skomentowanie swojej sytuacji jest niemożliwe.
Jednostka nie może się zorientować na jaki rodzaj przekazu ma zareagować.
W efekcie:
- jednostka odpowiada metaforą na metaforę gdy konieczna jest dosłowna odpowiedź
- ignoruje komunikaty - stara się nie widzieć i nie słyszeć czyli uniknąć wywołania reaksji w swoim otoczeniu (schizofrenia katatoniczna)
Interwencja paradoksalna - element terapii (może być elementem prawie wszystkich technik), polega na zachęcaniu, wychwalaniu i zlecaniu zachowania lub problemu, który klient chce zmienić, (zwlekaj, nie śpij, pozwól sobie być depresyjnym)
Np. 4 sposoby „utrzymania ogólnego nieszczęścia” Watzlawick
• idealizacja przeszłości (przesiaduj przy telefonie)
• Pani Lotowa (kurczowe trzymanie się przeszłości)
• fatalna szklanka piwa (co się stało to się nie odstanie)
• zgubiony klucz (czyli więcej tego samego)
W terapeutycznym podwójnym związaniu ( paradoksalnie ) klient zyskiąje kontrolę nad symptomem albo
• przez nie posłuchanie nakazu, albo
• przez intencjonalne (wolicjonalne) wykonanie go. Kontrola ta stawia klienta na zewnątrz patologicznej sieci odniesień.
24