45877

Temat 1. Czym jest socjologia?

Prcsocioloyic/na refleksja nad spółcezeństwem i miejscem jednostki w społeczeństwie

Presocjologiczna wiedza o społeczeństwie (wg. Barbary Sżackiej):

I.    rewolucja (VI w. p.n.c.) - starożytna Grecja, pojawienie się filozofii, wyodrębniaiie porządku człowieka od porządku natury.

II.    rewolucja (XVIII w.) - oddzielenie porządku społecznego od polityki (państwo, władca).

HI. rewolucja (XIX w.) - systematyczna refleksja nad społeczeństwem, zapoczątkowana przez Comte'a.

IV. rewolucja (pocz. XX w. - do dziś) - pojawiają się narzędzia do badania społeczeństwa. Badania empiryczne (ankiety, obserwacje). Metodologia badawcza.

I i II rewolucja - prcsocjołogicznarefleksja

August Comte - wyróżnił 3 fazy dziejów ludzkości w dziele ..Metoda pozytywna w 16 wykładach"

I. faza: teologiczna (odw. do mocy nadprzyrodzonych w poznawaniu świata)

0. faza: metafizyczna (odw. do swojego rozumu, myślenie abstrakcyjne)

HI. faza: pozytywrna (połączenie myślenia spekulatywnego z empirią. poszukiwanie związków przyczynowo-skutkowych)

Refleksja presocjologiczna charakteryzuje się woluntaryzmem (dominuje myślenie "jak powinno być")

Geneza i rozwój socjologii

wg. Szackicj i Cbmtc'a: socjologia istnieje od XIX w. - od momentu powstanie nazwy "socjologia"

A. Comte - w IV tomie "Kursu filozofii pozytywnej", w 1839 r. po raz pierwszy użył pojęcia "socjologia” wg. Giddensa: narodziny socjologii miały podłoże polityczno-gospodarczo-społeczne:

po 1) rewolucja przemysłowa - eksplozja demograficzna

po 2) myśl oświeceniowa - zwątpienie w autorytet

władzy, kościoła, itp.

po 3) zmiana systemów politycznych

Socjologia a unie nauki społeczne

Cechą charakterystyczną nauk społecznych jest to. że nie na jednego, uznanego paradygmatu.

T. Knhn: nauki społeczne znajdują się w fazie przed pa rady gmatycznej.

Przedmiot i metoda socjologii

J. Szczepański "Elementarne pojęcia socjologii"

•    socjologia - nauka o zbiorowosciach. (o tworzeniu się zbiorowości, ich strukturze i procesach zachodzących w tych zbiorowosciach)

•    socjologia ogólna: statyka społeczna (nauka o strukturach) i dynamika społeczna (nauka o funkcjonowaniu struktur, procesach i zmianach społecznych)

•    socjologia szczegółowa - subdyscypliny (ponad 50)

Wyobraźnia socjologiczna (Charles Wright Mills) wyobraźnia socjologiczna - Jest to zrozumienie historii i biografii oraz relacji zachodzących między nimi w ramach społeczeństwa.

•    rozdział osobistych trosk od publicznych problemów występujących w strukturze społecznej.

•    troski - pojawiają się w obrębie charakteru jednostki i

w obszarze jej bezpośrednich relacji z innymi. Jest to zagrożenie wartości cenionych przez jednostkę, sprawa prywatna.

•    problemy - dotyczą spraw wykraczających poza lokalne środowisko jednostki i poza obszar jej życia wewnętrznego. Jest to zagrożenie wartości cenionych przez ogół, sprawa publiczna.

Socloloblologia(od 1957 r. Edward O. Wilson "Socjobiologia -nowa synteza") - systematyczne badanie wszystkich gatunków zwierząt, łącznie z człowiekiem, w celu wykrycia zależności między społecznymi zachowaniami a ewolucja danego gatunku. Oznacza to. że różne nasze zachowania społeczne mają swoje biologiczne podstawy.

Fundamentalne zasady socjobiologii (4):

1)    pochodzenie od zmodyfikowanych gatunków (myśl ewolucjonistyczna Darwina - ncodarwinizm)

2)    oparcie na "inclusivc fitness"W. Hamiltona łączna wartość dostosowawcza

•    jednostką doboru naturalnego jest pojedynczy GE'! (R. Dawkins “Samolubny gen")

•    człowiek jest ty Iko wehikułem genów

•    człowiek dąży do zoptymalizowania swojego przekazu (przekazać jak najwięcej swoich genów). Nosicielami kopii tych samych genów są ludzie spokrewnieni ze sobą.

•    altruizm krcwniaczy - będziemy częściej przejawiać zachowanie altrui styczne wobec ludzi spokrewnionych z nami

3)    zasada optymizacji (R. Trivers), czyli altruizm odwzajemniony - zachowujemy się altruistycznic tylko dlatego, bo liczymy na podobne zachowanie w stosunku do nas (nie ma czystego altruizmu!)

4)    teoria gier (J. M. Smith) - zasada wet za dwa wety