rynki europejskie nie był w stanie sfinansować nowej tecluiologicznie zaawansowanej fazy wyścigu zbrojeń wobec drastycznego spadku dochodów z eksportu do krajów wolnorynkowych.
Za jego rządów rozpoczął się ostatiu etap zimnej wojny. ZSRR zostało wciągnięte w wyścig zbrojeii. któremu nie była w stanie sprostać jego mocno nadwyrężona gospodarka. W rezultacie udało się doprowadzić do szeregu porozumień rozbrojeniowy między USA i ZSRR
3. Upadek komunizmu w państwach Europy ŚiW
Związek Radziecki zdawał sobie sprawę z różnic narodowych między krajami EŚiW oraz z ich dążenia do niepodległości Jednak dopóki panowały określone zasady ruchy nacjonalistyczne w państwach były skutecztue tłumione Związek zawodowy „Solidarność”, który w dużej mierze przyczynił się do ostatecznej klęski ZSRR działał już od 1980 roku. Reformy Gorbaczowa doprowadziły, do tego że w państwach zależnych od ZSRR zaczęto domagać się swoich praw. Odejście od doktryny Breżniewa (ograniczona suwerenność państw EŚiW), czyli tzw. doktryna Sinatry. Państwa mogły same decydować o swoim losie. Brak reakcji ze strony Gorbaczowa, a nawet poparcie dla zmian w państwach EŚiW wywołało reakcję łańcuchową. W kolejnych państwach dochodziło do obalenia rządów komunistycznych i uniezależniania się od ZSRR Państwa byłego bloku komunistycznego na nowo budowały swoją tożsamość.
4. Rola antorytem - J.ui Paweł II
Wybór Polaka na papieża miał duże znaczenie dla przebiegu zimnej wojny. Rola papieża jako światowego antorytem moralnego osiągnęła swój szczyt za panowania Jana Pawła II. Stał się mentorem nie tylko Polaków, ale całego świata, a zwłaszcza świata Europy Środkowo-Wschodniej. Jego odważne wypowiedzi budziły oburzenie i zaniepokojenie wśród komuiustów. Do tego stopiua. że zaplanowano zamach na jego życie. Co prawda nie zostało udowodnione, że swoje palce maczało w tym KGB, jednak wiele wskazuje, że właśnie to oni zlecili zamach na głowę kościoła. Jan Paweł U budził w ludziach nadzieję i dawał im inspirację do działania. Odwaga z jaką wypowiadał się na tematy polityczne, dla opozycji w państwach komunistycznych była ogromną siłą.