46833

Wnioskowanie logiczne

Szczególnym przypadkiem wnioskowania jest znane nam już wynikanie logiczne. Poznaliśmy wiele różnych schematów wnioskowania, opartych na wynikaniu logicznym, między innymi schemat zwany modus ponendo ponens, modus tollendo tollens i wiele innych schematów, w tym także różne tryby sylogistyczne i schematy związane z kwadratem logicznym. Ceclią szczególną tych wszystkich schematów jest, jak pamiętamy, to, że są one skonstruowane z pewnych formuł i funkcji zdaniowych, zbudowanych ze stałych logicznych i zmiennych zdaniowych (lub nazwowych). Owe schematy nie są jeszcze same w sobie zdaniami logicznym w pełnym tego słowa znaczeniu, bo nie można przypisać im wartości logicznej, tzn. prawdy lub fałszu. Są one formalnymi schematami wnioskowarua. Dopiero po podstawieniu w nich za stosowne zmienne zdań (lub nazw) stają się zdaniami logicznymi, którym można przypisać prawdę lub fałsz. Spośród wielu fonnalnych schematów wnioskowania interesują nas przede wszystkim schematy niezaw'odne, tzn. takie, które nigdy nie doprowadzą wnioskowania przebiegającego w^redług nich od praw'dy do fałszu, czyli od praw^rdziwych przesłanek do fałszywego wniosku. Właśnie takie niezawodne schematy wnioskowania otrzymały nazwę logicznych schematów wmosko wania, a wynikanie realizowane na tych schematach nazwano wynikaniem logicznym. Przypomnijmy, że o niezawodności logicznego schematu wnioskowania decyduje wyłącznie jego struktura formalna, czyli budowa. To ona sprawia, że z prawdziwych przesłanek otrzymujemy niezawodnie prawdziwy wniosek. Struktura formalna schematu wnioskowania decyduje o procedurze samego wmoskow^ama. czyli niejako wytycza bieg myśli zdążającej od przesłanek do konkluzji.