48815

retoryki. Religię ograniczał do wpajania młodzieży jej najbardziej podstawowych zasad, o inne nauki nie dbał zupełnie Podkreślał wprawdzie duże znaczenie dla kształcącego się chłopca znajomości matematyki, geografii, historii, przyrody czy astronomii, ale nauczanie icli odkładał do pięcioletnich kursów wy ższych, które organizował dla absolwentów' gimnazjum. Wielki nacisk kładł natomiast na nauczanie literatury klasycznej, jako źródła wymowy i stylu. Nie zwracał przy tym mvagi na treść wypowiedzi, a jedynie na fonnę literacką wystąpień chłopców Chcąc przyzwyczaić uczniów do publicznych wystąpień i wygłaszania przemówień przed wielkim audytorium, wprowadził do swojego gimnazjum zwycząj organizowania przedstawień szkolnych, w trakcie których odgrywano komedie Plauta i Terencjusza, czasem tragedie i komedie greckie. Od czasu do czasu inscenizował również rozprawy sądowe, na których uczniowie wygłaszali oskarżające lub obronne mowy, zapożyczone przeważnie z dziel Cycerona. Przedstawienia tc ściągały do szkoły licznych widzów i przyczyniły się poważnie do popularyzowania metod wychowawczych Sturma.

Sukces jego szkoły był niezwykły Ściągała ona w swoje mury tysiące chłopców, często z różnych krajów. Przebywali w mej w XVI w. Drohojowscy, Latalscy. Konarscy, Ostrorogowi, tu kształcił się również przyszły hetman i wielki kanclerz Jan Zamoyski. Opracowany przez Sturma program naśladowano w wielu szkołach. Wywarł on duży wpływ na Kalwina oraz na zorganizowaną przez mego w 1559r. szkolę w Genewie.

Mimo niewątpliwie dużej popularności pedagogiki Sturma u współczesnych, nie posuwała ona naprzód myśli wychowawczej; raczej wyraźnie ją cofała. Jego szkoła pozbawiała kulturę klasyczną starożytności jej ogólnoludzkich, humanistycznych wartości, sprowadzała ją do suchych reguł gramatycznych i formalnej zgodności przemówień uczniowskich ze stylem Cycerona. W wyniku tej praktyki wychow'anek Sturma był w teorii dobrym, formalnie praktykującym chrześcijaninem i wybornym znawcą łaciny, zdolnym do przemawiania pięknym językiem Cycerona na każdy temat zgodnie ze wskazaniami religii. Brak natomiast mu było zupełnie znajomości otaczającego świata i jakiegokolwiek przygotowania do życia.