49226

świata”. Światopogląd zaspakaja też potrzebę poczucia sensu życia człowieka, określa miejsce człowieka w przyrodzie i społeczeństwie oraz cel do którego człowiek zmierza. „Obraz świata denotuje nie tylko wiedzę o rzeczywistości, ale też przekonania na temat jej sensu oraz zespól wartości i ocen pozwalających kształtować życiowe postawy i programy realizacji wyznaczonych przez światopogląd koncepcji życia” (Bednarek, Jastrzębski, 1996, s.152).

Według Czapińskiego „Człowiek prowadzi swój dialog z rzeczywistością opierając się na całościowym projekcie świata, sprzyjającym najpełniejszemu zaspokojeniu wszystkich potrzeb, niezależnie od aktualnego stanu ich pobudzenia. Ów projekt -nazwijmy go światopoglądem...” (1985, s. 147).

Z kolei w pracach socjologów (por. Gurycka, 1996) spotykamy tendencję do traktowania światopoglądu jako wartości grup, społeczności różniących się ideologią, a więc do traktowania pojęcia światopoglądu jako faktu społecznego. Opierając się na definicji według encyklopedii internetowej z działu socjologia, światopogląd to „zespól przekonań człowieka dotyczących podstawowych problemów społecznych, politycznych, etycznych, religijnych, wyznaczających jego postępowanie i stosunek do rzeczywistości”.

Prezentując pojęcia światopoglądu jako zbioru ogólnych przekonań, twierdzeń, sądów i ocen wkraczamy na drogę problematyki filozoficznej, która występuje u młodzieży w różny sposób. Młodzi zastanawiają się nad sensem żyda, nieśmiertelnością duszy, wolnością woli, istnieniem Boga, czy też nad niesprawiedliwością społeczną (ks. Bednarski, 2000).

Każdy „człowiek tłumaczy sobie naturę świata, docieka racji swego istnienia, stara się zrozumieć siebie i innych ludzi, określa swoje miejsce w świecie i społeczeństwie, a także ustala sens i cel swego życia oraz swojej aktywności” (Dębowski, i inni 1994, s. 224). Zwłaszcza wiek młodzieńczy, okres dorastania młodzieży i kształtowania się światopoglądu jako globalnego osobistego obrazu (reprezentacji) świata w umyśle człowieka (wraz z miejscem własnego Ja w tym obrazie) (Gurycka, 1998) cechuje dynamika i osobisty cliarakter aktywności. Jego świat realny w postaci selektywnego zbioru faktów, obiektów, powiązań, a co najważniejsze, rdzenia reprezentacji daje określony punkt widzenia, który pozwala na określenie orientacji światopoglądowej.