49288

których podstawową wartością jest piękno.

Emocje i uczucia mogą być krótkotrwałe. Dotyczą wtedy określonej sytuacji. Gdy sytuacja się zmienia, wtedy słabną i znikają. Przeżywanie uczuć silnych i długotrwałych łączy się z trwałym stosunkiem do przedmiotów, zjawisk i ludzi. Stosunek ten jest uwarunkowany nabytym doświadczeniem. Im człowiek jest dojrzalszy, tym trwalsze jego uczucie. Uczucia mogą się różnić między sobą głębią. Są tym głębsze, im lepiej są zaspokajane ludzkie potrzeby. Za tym idzie trwałość uczuć - im uczucia głębsze, tym bardziej trwałe.

Emocje i uczucia mogą mieć też różne źródła. Czynnikami je wywołującymi są czynniki bezwarunkowe, czyli pierwotne, uniwersalne bodźce emocjonalne. Mogą one być pożyteczne lub szkodliwe dla człowieka. Wpływają bezpośrednio na określony stan organizmu. Posiadają właściwości wywoływania emocji niezależnie od doświadczenia jednostki. Bodźce te dzielą się na zmysłowe, które pochodzą z zewnątrz (np. barwy, smaki, zapachy, ból) i na te, które pochodzą z wewnątrz organizmu i powstają w wyniku waliań w równowadze biologicznej organizmu. Niektóre bodźce mają tylko zabarwienie emocjonalne i nie wywołują emocji, gdyż są po prostu zbyt słabe. Emocje wywoływane są również przez czynniki warunkowe, czyli wtórne bodźce, które początkowo były neutralne i same nie przyczyniały się do powstawania emocji. Takich zdolności mogą nabywać dzięki powiązaniom z bodźcami bezwarunkowymi. Powiązania te zaś dokonują się dzięki procesom wamnkowania(zbliżanie się w czasie, gdy bodziec obojętny jest tuż przed albo równocześnie z bodźcem bezwarunkowym, to nabywa on zdolności do wywoływania tej samej emocji) i generalizacji(bodźce podobne do wtórnego też wywołują takie emocje jak on). Źródłem emocji są również czynniki zmienne, zestawieniowe, które wyrażają rozbieżność pomiędzy rzeczywistością a oczekiwaniami. Natężenie i znak emocji zależą właśnie od tej rozbieżności. Jej brak - emocje obojętne, niewielka rozbieżność - emocje pozytywne, zaś jeśli rozbieżność trwa dłużej - powstają emocje ujemne.

Wyróżnia się kilka form reakcji emocjonalnych. Jedną z nich są wzory ekspresyjne, czyli mimika, pantomimika, wokalizacja. W tych wzorach zaznacza się duży wpływ kultury, która ogranicza wrodzone formy ekspresji (np. ustala, kiedy wypada płakać) i ustala wzory reagowania mimicznego (np.. potakiwanie). Inną formą są zachowania wyładowujące, czyli specyficzne akty zachowania się pod wpływem emocji, których celem jest rozładowanie napięcia. W toku życia człowieka ulegają przekształceniom, regulacji. Kolejną formą są zmiany w stanie świadomości, które mogą być bezpośrednie lub pośrednie. Zmiany bezpośrednie to przechodzenie do świadomych informacji o stanie emocjonalnym, uświadomienie sobie tych emocji, nazywanie ich, rozpoznawanie, rozróżnianie. Zmiany pośrednie to zmiany kategorii, za pomocą których człowiek odbiera świat. Może również być niepełne uświadomienie sobie emocji, gdy nie umiemy ich nazwać lub gdy są zbyt silne albo zbyt słabe. I ostatnią formą jest emocjonalne ustosunkowanie. Emocje pobudzają jednostkę do określonych reakcji wobec ich źródła. U dzieci reakcje są spontaniczne, wybuchowe, dorosły je ogranicza.

Charakteryzując emocje można także mówić o zdolnościach do ich interpretowania. Emocje najłatwiej można zinterpretować w kontekście sytuacyjnym, gdyż bez niego można się pomylić. W badaniach wykazano, że interpretowanie, dekodowanie sześciu głównych emocji (gniew, szczęście, zaskoczenie, strach, niesmak i smutek) jest zdolnością międzykulturową. Przedstawiciele wszystkich kultur interpretują je z jednakową dokładnością. Ale jest jednocześnie coś takiego, jak reguły ujawniania — kulturowo zdeterminowane reguły, które określają, jakie zachowania niewerbalne nadają się do ujawniania, a jakie nie. Są one specyficzne dla danej kulniry ( np. w Japonii niepohamowany śmiech jest niedozwolony kobietom. Często ujawniamy mieszaninę emocji. Podczas, gdy jedna część twarzy rejestruje jedną emocję, druga odzwierciedla inna. Mieszanina emocji jest trudniejsza do odkodowania ,niż podstawowe wyrazy twarzy.