Specjalizacja jako parametr struktury. Kryteria specjalizacji (grupowania).
Zasada optymalnej specjalizacji, w której chodzi o przystosowanie zadań i czynności na danym stanowisku do urządzeń i narządzi, kwalifikacji pracownika i warunków otoczenia.
Specjalizacja - w wymiarze poziomym, wyrażonym liczbą i różnicowaniem zadań wykonywanych przez pracownika (specjalizacja horyzontalna) oraz pionowym, charakteryzującym stopień, w jakim pracownik może kształtować treść i sposób pracy. Kształtując parametr specjalizacji poszczególnych stanowisk, musimy odpowiedzieć na pytania: jakie zadania przydzielić danemu stanowisku oraz jak wyspecjalizowana musi być realizacja zadań?
Wąska specjalizacja horyzontalna oznacza przydzielenie danemu stanowisku niewielu zadań, a w ekstremalnych przypadkach nawet pojedynczych czynności. Wąska specjalizacja pozioma prowadzi zazwyczaj do ograniczenia swobody pracowników co do wyboru metod i treści pracy. Szeroka specjalizacja horyzontalna oznacza przydzielenie stanowisku szerokiej gammy różnorodnych zadań, których realizacja wymaga wielu umiejętności na wysokim poziomie.
Kryteria grupowania (specjalizacji):
- wiedza i umiejętności, będące np. podstawą tworzenia oddziału anestezjologii, chirurgii, chorób wewnętrznych
- przebieg procesu pracy
- funkcje w systemie wykonawczym i zarządzaniu
- czas pracy
- produkt
- klient
- rynek lub region działania
- region (kryterium geograficzne)
W różnych organizacjach spotykamy różne zestawy tych kryteriów.