124748

W 1968 roku Reimond Bar opracował projekt wprowadzenia wspólnej waluty. Jego plan postulował stworzenie zorganizowanego obszaru gospodarczego i walutowego. Do tego planu nawiązał w 1970 roku. Werner, który zaproponował wieloetapowy plan realizacji unii gospodarczej i monetarnej. Został on przyjęty przez wspólnoty europejskie w 1971 roku i zakładał zrealizowanie europejskiej unii gospodarczo - monetarnej w przeciągu 10 lat. Plan ten był podzielony na trzy etapy. W I etapie w latach 1970 - 73 próbowano wprowadzić pierwsze postanowienia planu Wernera. Jednak na skutek perturbacji finansowych na świecie i wprowadzenia płynnych kursów walutowych oraz wysokiej inflacji w 1973 roku plan ten zwieszono. Do planu powrócono w 1978 roku, kiedy to w Kopenhadze rozpatrzono możliwość ustabilizowania sytuacji walutowej w Europie (okazało się, że płynne kursy walutowe stanowią poważną przeszkodę w rozwoju handlu światowego). Ta propozycja była kontynuowana na spotkaniu w Bremie 6-7 lipca 1978 roku, kiedy to jego uczestnicy stwierdzili, że pożądane byłoby stworzenie w EWG strefy stabilnych kursów walutowych. Koncepcja Europejskiego Systemu Walutowego zatwierdzona została przez Radę EWG w grudniu 1978 roku, a ESW zaczął funkcjonować od 13 marca 1979 roku. Europejski System Walutowy oparty jest na trzech głównych zasadach:

-    stałym kursie walutowy.

-    podziale kosztów interwencji kursowych.

-    rozwoju współpracy między krajami członkowskimi.

Zasad)' te realizowane są za pomocą specjalnie utworzonych do tego celu instrumentów:

-    wspólna jednostka walutowa ECU,

-    system interwencyjny,

-    system kursowy.

-    system kredytowy banków handlowych.

-    Europejskie Fundusze Współpracy Walutowej.

Ponadto wprowadzono nową jednostkę ECU. która jest:

-    denominatorem walut krajów członkowskich ESW,

-    podstawą wskaźnika odchyleń kursów.

-    jednostką obrachunkową operacji interwencyjnych i kredytowych

-    instrumentem rozliczania i wyrównywania sald między instytucjami walutowymi ESW.

-    pełni funkcję aktywu rezerwowego i znajduje coraz szersze zastosowanie w operacjach banków komercyjnych na rynku kredytowym.

W dniu wejścia w życie (w 1979 roku) wartość ECU była ustalana na podstawie koszyka 9 - ciu walut. We wrześniu 1984 roku do tego koszyka włączono drachmę grecką, w 1989 roku pesetę hiszpańską i escudo portugalskie. Obecnie w skład koszyka wchodzi 12 walut krajów członkowskich. Udział walut krajów członkowskich jest uzależniony od potencjału gospodarczego, czyli udziału danego kraju w PKB całej wspólnoty oraz udziału w handlu wewnętrznym w ramach wspólnoty. Największy udział w koszyku w 1990r. miała marka niemiecka - 30,4%, dalej frank francuski - 19,3%, funt szterling - 12,8%, lir włoski - 9,9%, gulden holenderski - 9,6%, frank belgijski - 7,8%, peseta hiszpańska - 5,2%, korona duńska -2,5%, funt irlandzki - 1,1%, drachma grecka - 0,7%, escudo portugalskie - 0,8%, frank luksemburski - 0,3%. Udział ten ciągle się zmienia, ze względu na coroczne zmiany wielkości PKB i zmiany udziału poszczególnych krajów w handlu zagranicznym wspólnoty. W skład koszyka nie wchodzą: szyling austriacki, korona szwedzka i marka fińska, ponieważ zgodnie z Traktatem z Maastricht z dniem 1 stycznia 1994roku skład koszyka został zamrożony (pomimo zapisu w momencie jego tworzenia, że koszyk jest otwarty).

Ważną kwestią dla stabilności waluty jest określenie dopuszczalnego marginesu wahań dla danej waluty. W Europejskim Systemie Walutowym ECU było elementem mechanizmu kursowego i interwencyjnego, który ma zapewnić stabilność tego koszyka. W systemie tym każda z walut, która wchodzi do koszyka ECU ma ustalony kurs centralny wobec ECU, a także kursy bilateralne w stosunku do pozostałych walut oraz maksymalny margines wahań.

Podstawową zasadą Europejskiego Systemu Walutowego jest to, że kursy są w zasadzie stałe - mogą się wahać, ale tylko w określonym przedziale wokół kursu odniesienia, czyli tzw. bilateralnego kursu centralnego. Przedział wahań został określony na ± 2,25%. Natomiast w stosunku do niektórych walut (funt brytyjski i peseta hiszpańska) kurs mógł wahać się w przedziale ± 6%. W tym przedziale kursy mogły się wahać do 1993 roku. W tymże roku w wyniku wprowadzenia w 1992 roku liberalizacji przepływu kapitału wystąpiły pewne zakłócenia i w rezultacie, aby utrzymać stabilny kurs trzeba było rozszerzyć ten przedział do ± 15%.