• Społeczeństwo jako proces- ciągły niekończący się strumień zdarzeń; mamy do czynienia z ciągłym procesem powstawania i rozpadania się grup
• Zdarzenie- chwilowy stan pola społecznego
• 4 wymiary społeczeństwa: 1) idealny 2) normatywny 3) interakcyjny 4)szans życiowych => wzajemnie powiązane
Typologia procesów społecznych, ljkryterium: forma procesu
• kierunkowe (nieodwracalne, często kumulatywne, każda kolejna faza zawiera elementy poprzedniej)
specyficzne typy procesów kierunkowych: teleologiczne (dążą do określonego celu czy stanu końcowego) rozwojowe, nieustannie wypracowujące progresywne lub regresywne
stopniowe, narastające, linearne (przebiegające po jednej trajektorii) lub multilinearne (przebiegające po wielu różnych trajektoriach) lub nielineame, czyli takie, które dokonują się poprzez jakościowe skoki albo przełomy
• procesy niekierunkowe:
przypadkowe, chaotyczne, pozbawione wzoru lub oscylacyjne, w których można wyodrębnić powtarzające się lub podobne wzory- cykliczne
skutki procesu społecznego:
• morfogeneza- powstanie nowych stanów społeczeństwa
• reprodukcja prosta- nie powodują zmiany zastanych warunków
• reprodukcja rozszerzona- powoduje ilościowe wzbogacenie bez zasadniczych modyfikacji jakościowych; reprodukcja zawężona- ilościowe zubożenie
• transformacja- zasadnicza zmiana jakościowa; zmiana systemu, a reprodukcja zmianą w systemie
Społeczna świadomość procesów.
• Dostrzegane, przewidywane i planowane
• Niedostrzegane, nieoczekiwane i nieplanowane- ukryte
• Ludzie mogą dostrzegać, przewidywać rozwój i planować określone skutki, jednocześnie całkowicie się w swoich obliczeniach myląc
Umiejscowienie przyczynowości.
• Procesy endogenne i egzogenne
• Przyczyny: naturalne, demograficzne, polityczne, ekonomiczne, technologiczne, kulturowe, religijne...
• Procesy materialistyczne- powodowane przez twarde, technologiczne, ekonomiczne bodźce
• Procesy idealistyczne- rolę sprawczą przypisuje się ideologii, religii, etosowi...
• Procesy spontaniczne i planowane, intencjonalne
Zmienne koleje idei postępu.
Krótka liistoria idei postępu.
• Starożytna Grecja- świat- stopniowy wzrost, przechodzi przez regularne fazy stawania się lepszym- Platon, Arystoteles