2. Selektywny dobór rodziców- tendencja ludzi, polegającej na doborze partnerów w sposób nielosowy na podstawie jednej lub więcej charakterystyk psychologicznych.
S Pozytywny dobór partnerów(oparty na podobielistwie cech) zwiększa zmienność
danej cechy w kolejnych pokoleniach, natomiast dopełniający (komplementarny) dobór osób o wzajemnie przeciwnym poziomie danej cechy powoduje zmniejszenie jej zmienności w populacji, ponieważ ludzie w kolejnych pokoleniach będą się przybliżać do średniej w populacji
3. Nieaddytywne czynniki genetyczne(wariancja nieaddytywna)- procesy interakcji alleli mających to samo lub różne rozmieszczenie w cliromosomacli.
S Interakcja alleli o tym samy umiejscowieniu (tak zwana dominacja)
S -II- różnie umiejscowionych w chromosomie(epistaza)
S wpływ epistazy tak jak dominacji, powiększa fenotypowe różnice pomiędzy bliźniętami DZ
S skrajna formę epistazy wg. Lykkena -stanowi emergenza (wariancja określonej cechy determinowana jest nie wpływem addetywnym, ale unikatową konfiguracją kilku lub więcej niezależnych bądź częściowo niezależnych genów mających różne loci.
4.Czynniki środowiskowe wspólne i specyficzne:
S składnik ogólnej wariancji fenotypowej nie wyjaśnionej przez wpływ genetyczny które można zastąpić terminami:
-środowisko wspólne-wspólne doświadczenia osób tworzących rodzinę( powoduje wzrost podobieństwa członków określonej rodziny)
-środowisko specyficzne-zasób indywidualnych doświadczeń środowiskowych danej jednostki
S wpływ wspólnego środowiska na większość cech osobowościowych jest minimalny, odgrywa istotną rolę w odniesieniu do różnic w zakresie inteligencji
5. Interakcja i korelacja genotypu i środowiska
S Wpływy genetyczne są prawdopodobnie modyfikowane przez środowisko, genotyp jednostki może stanowić czynnik pośredniczący dla wpływów środowiskowych
S Interakcja genotypu i środowiska oznacza te część wariancji, która może być przypisana statystycznej interakcji pomiędzy różnymi genotypami i warunkami środowiskowymi-środowisko optymalne dla ludzi z określonym wyposażeniem genetycznym może jednocześnie nie być optymalne dla osób z innym genotypem
S Korelacja genotypu i środowiska stanowi ukiyta zmienną, która odnosi się do specyficznej ekpozycji ludzi na bodźce środowiskowe, w zależności od ich wyposażenia genetycznego; tendencja do poszukiwania środowiska odpowiadającego zdeterminowanym genetycznie cechom jednostki, wyróżniono 3 rodzaje korelacji:
-pasywną- gdy przekazowi genetycznemu towarzyszy jednocześnie stworzenie wanuików środowiskowych sprzyjających rozwojowi tych cech -reaktywną- dziecko podlega wpływa środowiskowym wynikającym z reakcji ludzi na jego zachowanie, zdeterminowane cechami uwarunkowanymi genetycznie.
-aktywna-odnosi się do wyboru przez dziecko warunków środowiskowych odpowiadających jego genotypowi.