- funkcjonowały w powiatac h ądowjyc h
- służyły sądowi ziemskiemu, który „obsługiwał" szlachtę posesjonatów
- skład sądu: sędzia, podsędek, pisarz (wszyscy mianowanie przez króla)
- „obsługuje" sąd grodzki, zajmujący się szlachtą „gołotą" oraz urząd grodzki, który przyjmował sprawy nie sporne i funkcjonował cały rok
- starosta generalny (ingres - mianowanie starosty)
* organizator i kierownik kancelarii grodzkiej
* zastępca króla
* jurysdykcja, sprawy karne (4 artykuły kardynalne: zgwałcenie kobiety, podpalenie, napad na drodze publicznej, zbrojny napad na dom)
* prawo powołania pod broń
* księgi sądowe jego własnością (księgi starościńskie) - capdtanealia (akta sporne)
- liber resignationum (akta wieczyste)
- burgrabia - zastępca starosty, panował w grodach bez prawa wieczności (księgi burgrabialia - wypisy akt niespornych)
- surogator - urząd funkcjonujący od II poł XVII w, kiedy zlikwidowano funkcję starosty, zajmował się sądownictwem skargowym (akta wieczyste)
- personel kancelarii grodzkiej: sędzia grodzki, pisarz grodzki
- pisarz grodzki - brał udział w rozprawac h, W7pi sywjał akta do ksiąg, dbał o stan ic h zachowania
- właściwy personel lance lam (urzędmc y zapiz^ięaju)
- regent - zwierzchnik personelu, zastępca pisarza, zajmowrał się nadzorowraniem pracy kancelaryjnej, oprawianiem ksiąg, triceregent
- susciytanci-dokonywali wjpasów w protokołach
- palestranci:
- skryb enci, inducenc i - prze pisywali
- lektanci - nadzorowali zgodność wrypdsówwjychodzących z ksiąg grodzkich
- aktykanci
- ingrosanci
- klaw iger (wroźny)
- sene ksiąg grodzkieh:
* księgi relacji - zawierające dokumenty niezbędne do przeprowadzenia sprawry przed ądem
* inskrypcje - sprawcy nie sporne i sporne, zeznania woli jednostronnej
* dekrety - wjyroki ądu
* transakcje
* rezygnacje, akta wieczyste
* plenipotencje
* buigrabialia
* capitanealia - księgi ądowmictwe skargowego, karnego
* lim ciYium - sprawcy sporne z udziałem mieszczan