51238

Sytuacja bodźcowa (wygłaszanie przemówienia, randka) -> cecha - zmienna pośrednicząca (nieśmiałość) -> Reakcja (unikanie, wycofanie, czerwienienie się, milczenie, niezręczne gesty)

1. Cechy w ujęciu Alłporta

-    elementy tworzące osobowość, podstawa indywidualności

-    odpowiedzialne za spójność zachowania

-    działają jako zmienne pośredniczące, wiążące ze sobą zbiory bodźców i

reakcji.

Rodzaje cecli:

A.    Podstawowe - cechy wokół których jednostka organizuje sobie życie np. matka - poświecenie dla dobra innych.

B.    Główne - reprezentują zasadnicze, charakterystyczne dla danej osoby właściwości np. uczciwość, optymizm.

G Drugorzędne - specyficzne, osobiste właściwości, które pomagają przewidzieć zachowanie jednostki, mniej przydatne do zrozumienia osobowości np. preferencje dotyczące jedzenia, ubierania się.

Głównym wyznacznikiem zachowania jest: struktura osobowości a nie warunki otoczenia.

2.    1979r. - Raymond Cattell - ustalenie uniwersalnych wymiarów cech - 18 tys. Przymiotników opisujących różnice indywidualne.

•    u podłoża ludzkiej osobowości leży 16 czynników - CECHY ŹRÓDŁOWE

•    Stanowią one źródło, podłoże powierzchniowych zachowań

•    Przeciwstawne cechy charakteiyzujące zachowania np. powściągliwy a otwarty, ufny a podejrzliwy, rozluźniony a spięty.

3.    Hans Eysteck - wyróżnił trzy ogólne wymiary:

A.    Ekstrawersje - ukierunkowany do wewnątrz lub do zewnątrz

B.    Neurotyzm - zrównoważony emocjonalnie lub niezrównoważony emocjonalnie

C. Psychotyzm - uprzejmy, liczący się z innymi lub agresywny i antyspołeczny

Wynikiem jego pracy są cztery kwadranty Eysenckowskiego koła

• Każdy kwadrant to jeden z czterech typów osobowości wyodrębnionych przez Galena

•    Dwa wymiary: ekstrawersja i neurotyczność - kolisty wykres

•    Dopuszcza indywidualna zmienność w ramach tych kategorii

4.    Model Wielkiej Piątki:

•    Z 18 tys. Przymiotników zredukowano do 200 synonimów, które posłużyły do utworzenia dwubiegunowych wymiarów cech (wymiar: pozytywny lub negatywny np. odpowiedzialny lub nieodpowiedzialny)

•    Pięć wymiarów podstawowych - model pięcioczynnikowy

•    Pozwala na opisanie znanych Q ludzi w sposób umożliwiający uchwycenie ważnycli, różniących wymiarów.

CZYNNIK    CHARAKTERYSTYKI DWUBIEGUNOWE