51301

tolerancji, poszanowania odrębności

-    ludzie, których większość nie akceptuje, postrzegać jako jednostki autonomiczne, mogące dokonywać samodzielnych, racjonalnych

wyborów, mogą realizować je, biorąc za nie odpowiedzialność - gdy tacy ludzie będą pozostawieni sobie, będą szczęśliwi (wzrośnie

poziom szczęścia w społeczeństwie, zwiększy się dobro ogółu)

-    takie społeczeństwo, które będzie w stanie tolerować takie jednostki, będzie mogło bez udziału rządu, przez dyskusję rozwiązać

większość swoich problemów

-    rząd będzie musiał ingerować coraz rzadziej - w zacofanym społeczeństwie rolę do odegrania ma rząd, nawet despotyczny

-    podobnie, jak u większości liberałów, tak i u Milla punktem wyjścia był indywidualizm (postulował za ochroną interesów jednostek,

która jest nadmiernie wchłaniana przez społeczeństwo)

-    w kwestii wolności powtarzał tezy swych poprzedników (jednakże czynił „wyłom" w „niewzruszonej" zasadzie leseferyzmu - mówił,

że wolność sumienia i opinii w praktyce może prowadzić do naruszenia porządku publicznego, więc należy je w rozsądnych granicach

ograniczać; mówił także, że człowiek wolny powinien świadomie ograniczać swą wolność tylko w takim stopniu, w jakim ona przeszkadza innym)

-    Mili miał świadomość podziałów współczesnego mu społeczeństwa kapitalistycznego („bogaci v$. biedni")

-    państwo powinno, jego zdaniem, chronić interesy jednostek - ma działać tam, gdzie dzieje się „krzywda innych" (twierdził przy tym

jednak, że nadmierna pomoc socjalna sprzyja demoralizacji ludzi i większej populacji)

• państwo, którego ambicją jest skutecznie chronić wolność, musi być organizacją silną i prężną, a także bardziej niż dotąd aktywną w stosunku do swych obywateli

-    Mili występował w obronie interesów ekonomicznych i politycznych warstw posiadających

-    był szczerym demokratą (walczył o powszechne prawa wyborcze, zniesienia dyskryminacji kobiet)

Utyłitaryzm ma dla Milla charakter pośredni - realizacja zasady użyteczności jest możliwa tylko gdy zagwarantujemy ludziom

wolność i autonomię - „Autonomia jest istotą społeczeństw"