51338

Bóg jest twórcą natury więc nie może być sprzeczna z łaską; teologia jest nadrzędną nauką, można rozwijać nauki obojętne.

Pomiędzy prawdami nauki a wiary nie powinno być sprzeczności.

Bóg stworzył świat - państwo jako naturalny element pochodzi od Boga. Tylko idea władzy pochodzi od Boga, ustrój tworzą ludzie.

Bóg uczestniczy w porządku naturalnym, którego podmiotem jest społeczeństwo nie podzielał pesymistycznej (katastroficznej) wizji

świata św. Augustyna (odrzucał jakoby instytucje i konwencje społeczne były z gruntu złe).

Zracjonalizował tradycyjną w Kościele teorię o boskim pochodzeniu władzy państwowej - władza państwowa (podobnie jak źródłem

powstania społeczności ludzkiej jest ludzka natura) pochodzi tylko pośrednio od Stwórcy. Boska jest tylko sama zasada władzy,

natomiast każdy konkretny ustrój tworzą ludzie aprobował nierówność społeczną (hierarchia musi istnieć zawsze i wszędzie), jedni

ludzie muszą być sługami innych, ponieważ są z natury gorsi.

W kwestii ustroju państwa opowiadał się za monarchią, jednakże miał świadomość jej słabości (np. tyrania -definiował możliwości

wystąpienia poddanych przeciwko „złemu" władcy). Mocno akcentował prymat Kościoła i papieża w państwie. Opowiadał się

„katowską" formą państwa, dzięki której możliwa będzie walka z heretykami (inkwizycja).

Bóg obdarza człowieka naturą społeczną, ale człowiek jest współautorem państwa. Władza pochodzi pośrednio od Boga - władza

naturalna. (Bóg -> prawo naturalne -> władza)

Filary L Pax

2. Ordo (porządek)

-    hierarchiczność - „cecha każdej doskonałej całości"

-    hierarchia nie feudalna, tylko własności

-    Optymaci - najbogatsi

-    Populus honorabilis - mniejsi właściciele (dalej żyją z cudzej pracy)

-    Vilis populus - muszą pracować, nie posiadają majątku Własność i praca

Istota własności i pracy

-    pochodzi bezpośrednio od Boga

-    służy nie tylko właścicielowi, ale także potrzebującym

-    zezwala na stosowanie lichwy-jeśli dla potrzebujących • jest naturalna, nie można jej odbierać

-    dzieli się na posiadanie i użytkowanie (prawo rzymskie)

-    moralny obowiązek dbania o dobro ogólne

-    handel musi być społecznie pożyteczny, dopuszczał odsetki

Dla św. Tomasza z Akwinu sprawiedliwość to doprowadzenie do stanu, kiedy każdy obywatel dostaje to, co mu się prawnie należy.

Przy czym, może chodzić tak o prawo naturalne, jak i nadane.

Cele ostateczne (kościół) są wyższe dla człowieka niż doczesne (państwo), bo dalej sięgają, obejmując także te pierwsze. Własność

widziana przez hierarchiczność - tak Bóg skonstruował świat

św. Tomasz opowiada się za utrzymaniem własności, ma ona być gwarancją porządku i pokoju w społeczeństwie, jednocześnie

wedle tradycji chrześcijańskiej własność nie może służyć tyłko właścicielowi (za św. Pawłem i Augustynem) -zobowiązania bogatych

wobec biednych. Jeśli bogaci będą postępowali inaczej, nie będzie pokoju społecznego. Nie trzeba być podmiotem własności, by z niej korzystać.

Praca jest instytucją naturalną. Nie można sobie społeczeństwa wyobrazić bez pracy i jej społecznego podziału. Społeczny podział

pracy sprawia, że cele społeczne są realizowane.