51360

o Tylko powód określa granice żądanej ochrony prawnej, której sąd nie może przekroczyć (Ne eat iudex nitra petita partium) o Tylko pozwany decyduje czy podejmuje obronę przeciwko żądaniom powoda, o Zgłaszanie zarzutów merytorycznych i formalnych zależy od stron o Liczba kwestii które sąd bierze pod uwagę z urzędu jest ograniczona przed sądem pierwszej instancji.

o sąd nie może wszcząć tego procesu cywilnego z urzędu, o Wszczęcie w wyniku wytoczenia powództwa cywilnego. Wytoczenie następuje poprzez wniesienie pozwu. Wszczęcie z inicjatywy strony procesowej, nikogo nie można zmusić do wszczęcia procesu. Nenio i vitus ager cogitur.

o A więc na odcinku wszczęcia procesu cywilnego w Polsce mamy do czynienia z pełną realizacją tej zasady.

o W totalitarnych systemach przełamywano niekiedy tę zasadę. Ta zasada dyspozycyjności obowiązuje w toku postępowania przed sądem pierwszej instancji.

o Wyraża się w tym, że strona może cofnąć pozew, może zrzec się roszczenia, strony mogą zawrzeć ugodę sądową, ale te wymienione pizeze mnie akty dyspozycyjne sąd podlegają kontroli sądu na podstawie art. 203 § 4 kpe w zw. z art. 223 § 2 kpe oraz art. 479 (13) § 1 w sprawach gospodarczych.

■    Art. 203. § 4. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia hi ko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienione czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego albo zmierzają do obejścia prawa.

■    Art. 479 , § 1. Sąd może uznać za niedopuszczalne cofnięcie pozwu, zrzeczenie się lub ograniczenie roszczenia tylko wtedy, gdy okoliczności sprawy wskazują, że wymienienie czynności są wy nikiem niedozwolonych praktyk ograniczających konkurencję łub samodzielność przedsiębiorców, albo gdy wymaga tego ochrona produkcji należytej jakości.

■    §2. Sąd uzna ugodę zawartą przez strony za niedopuszczalną tylko wtedy, gdy jej treść jest niezgodna z prawem lub sprzeczna z zasadami współżycia społecznego albo zmierza do obejścia prawa, a także wtedy, gdy wymaga tego ochrona środowiska lub ochrona produkcji należytej jakości.

o W świetle art. 203 § 4 sąd może uznać akty dyspozycji za niedopuszczalne -cofnięcie pozwu, zrzeczenie się roszczenia lub ograniczenie roszczenia albo zawarcie ugody sądowej, jeżeli okoliczności sprawy wskazuję, że te czynności są sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, albo zmierzają do obejścia prawa

o Okoliczności sprawy wskazuję, że wymienione przeze mnie czynności, a więc cofnięcie pozwu, zrzeczenie się roszczenia, albo zaw^rarcie ugody 203 § 4 ma zastosowanie do ugody sądowej na mocy 223 § 2. Na tym odcinku mamy pozostałości jeszcze dawnego systemu prawa procesowego. Nie do końca strony są panami spoin (domus ligi).

o Sąd może uznać za niedopuszczalne wymienione przeze mnie czynności. Szczególnym przepisem jest przepis art. 479 (13) § 1 w sprawach gospodarczych, gdzie ustawodawca w sposób istotny modyfikuje przesłanki dopuszczalności cofnięcia pozwu, zrzeczenie się roszczenia, albo ograniczenia roszczenia.