51971

Douglas McGregor zidentyfikował przesłanki kierownictwa autokratycznego w ramach tzw. teorii X, a także przesłanki kierownictwa demokratycznego w ramach teorii Y.

Zgodnie z teorią X:

•    ludzie starają się unikać wysiłku;

•    ludzie są z natury bierni i starają się unikać odpowiedzialności, wolą aby nimi kierowano;

•    ludzie najbardziej pożądają poczucia bezpieczeństwa;

•    aby skłonić ludzi do wysiłku niezbędne jest wykorzystanie przymusu, ścisłej kontroli i groźby kary.¹

Można więc stwierdzić w oparciu o powyższe założenia , że autokrata stara się silnie centralizować uprawnienia, a także ogranicza swobodę podwładnych w podejmowaniu decyzji. Poza tym kładzie on głównie nacisk na kontrolę realizacji zadań w procesie kierowania, stosuje więc bodźce negatywne w celu skłonienia podwładnych do maksymalizacji wysiłków. Istnieje jednak życzliwy autokrata, który stara się unikać tego typu bodźców, a w ich miejsce wykorzystuje bodźce materialne. Wykazuje on także dużą troskę o utrzymanie dobrej atmosfery wśród podwładnych.

Przesłanki demokratycznego stylu McGregora w ramach teorii Y. Zgodnie z tą koncepcją:

•    praca stanowi naturalną potrzebę człowieka. W sprzyjających warunkach ludzie nie tylko będą akceptować potencjalną odpowiedzialność, lecz także dążyć do brania odpowiedzialności za swoje działania,

•    jeżeli pracownicy akceptują cele organizacji, dążą do uzyskania większej samodzielności w działaniu.

1

Kazimierz Krzakiewicz „ Podstawy zarządzania"