52602

Dynamiczny rozwój gospodarczy wiąże się z ekspansją wymiany międzynarodowej, która powoduje wzrost efektywności działalności gospodarczej.

Kluczową rolę w europejskim wzroście gospodarczym po II wojnie światowej można przypisać pomocy amerykańskiej, ale zachowanie szybkiego tempa rozwoju gospodarczego zawdzięczali Europejczycy oszczędnością i inwestycjom. Rządy uczestniczyły (pośrednio i bezpośrednio) w życiu gospodarczym na dużo większa skalę niż poprzednio: wynikało to z konieczności koordynowania odbudowy (zadania na wielką skalę) oraz pamięci o nieszczęściach gospodarczych lat '30. Nie była to już czysta gospodarka kapitalistyczna (wolnorynkowa), lecz gospodarka mieszana.

2.    Cechy społeczeństwa przemysłowego

Społeczeństwo przemysłowe to specyficzny rodzaj społeczeństwa, który wykształcił się w okresie nowoczesności - po rewolucji przemysłowej (wcześniejsze społeczeństwa sąokreślane jako społeczeństwa tradycyjne). Społeczeństwa przemystowe charakteryzuje malej(£a liczba osób zatrudnionych w rolnictwie, dominujcęa rola, przemysłu i inne zjawiska społeczne wynikająpe z procesu industrializacji (rosnąca produktywność, poprawa warunków życia, zmniejszanie się znaczenia instytucji rodziny, sekularyzacja, urbanizacja). Cechą istotną jest też wzrost heterogeniczności społeczeństwa, ze względu na podział pracy wymagany w przypadku produkcji masowej, charakterystycznego sposobu wytwarzaniaw tego typu społeczeństwach.

3.    Poziom rozwoju usług i struktura zatrudnienia w krajach wysoko rozwiniętych i Polsce

W latach '50 i '60 do najszybciej rozwijających się krajów świata należały kraje komunistyczne; nie wykorzystały one jednak swoich szans rozwojowych. Odnotowano tam szybkie uprzemysłowienie i urbanizację, zlikwidowano szereg problemów społecznych (analfabetyzm, bezrobocie), ale ów postęp miał charakter rabunkowy. Od lat '70 zaczęły narastać zjawiska kryzysowe (podłoże: ogólna niewydolność gospodarki komunistycznej), które doprowodziły do kryzysu w latach '80.

W krąjach wysoko rozwiniętych zwiększało się zatrudnienie w przemyśle (a później w usługach), a w rolnictwie - zmniejszało. W USA następowały zmiany w strukturze gałęziowej przemysłu, w rolnictwie stosowano interwencjonizm.

W Polsce po wojnie pojawiło się bezrobocie agrarne (rezerwy siły roboczej w rolnictwie), będąpe barierąrozwoju gospodarczego. Dodatkowo około miliona chłopów przeniosło się ze wschodu na zachód i północ Polski i wiele lat zajęło im przystosowanie się do odmiennych warunków życia i pracy.

Przed 1956 r. struktura społeczna dzieliła się na „elitę władzy" oraz zarządzany przez nią proletariat (resztę społeczeństwa, robotnicy, chłopi i pracownicy umysłowi): po 1956 r. wykształciła się tzw. „socjalistyczna klasa średnia".

Około 1980 r. większość społeczeństwa zatrudniona była w przemyśle (klasa robotnicza); procent zatrudnienia w rolnictwie (chłopi) oraz procent inteligencji, drobnomieszczaństwa i innych grup były porównywalne (około 25 V©). Jeszcze w roku 1950 w rolnictwie zatrudnione było 47% społeczeństwa