Oświadczenie „nie na serio” - na scenie w żarcie, przy którym brak woli skierowanej na wywołanie skutków prawnych wynikał z okoliczności. Taka czynność była nieważna
Symulacja (simulatio) - pozorne zawarcie aktu w porozumieniu z drugą stroną, choć na zewnątrz występował on jako zamierzona czynność prawna. Taki akt byl nieważny-strony nie chciały by akt ów wywoływał skutki prawne. Często stosowano symulację do obejścia przepisów prawnych.
- bezwzględna (gdy żadna ze stron nie ma zamiaru zawńerać jakiegokolwiek aktu prawnego) - czynność nieważna
- względna (gdy chce się wywołać skutki prawne innej czynności - ważna czyimość ukrywana
Biedy (error. ignorantia)_
Błąd - mylne wyobrażenie o fakcie lub o prawie.
Błąd co do prawa -error (ingnorantia) i u r i s Błąd co do faktu -error (ignorantia) f a c t i
REGUŁA EST IURIS QUIDEM IGNORANTIAM CUIQUE NOCERE,
FACTI VERO IGNORANTIAM NON NOCERE
(nie znajomość prawa nie cłironi nikogo) wyjątek - żołnierze, minores, kobiety, wieśniacy
Przy kontraktach konsensualnych - opartych na consensus, błąd co do faktu pow^odowal nieważność umowy z powodu braku porozumienia (dissensus).
Kategorie błędów powodujących nieważność:
o error in negotio - błąd co do typu czynności prawmej (jedna osoba myśli o najmie, druga o sprzedaży)
o error in coropre - błąd co do identyczności przedmiotu o error in materia, in substantia, in qualitate - błąd co do istotnych właściwości rzeczy (np. jedna strona myślała, że coś jest złote a było tylko pozłacane) - błąd ten nie powodował nieważności przy imiowach formalnych o error in persona - błąd osoby, z którą ktoś zawierał akt prawny
Inne błędy:
- error in noniine - użycie różnych oznaczeń - nie powodował nieważności
- falsa demonstratio - przy testamencie mylny dodatek do właściwie określonego przedmiotu (np. dom, który kupiłem od Titusa. ..) - nie powodował nieważności, jeśli nie byl zamierzony jako wymóg (falsa demonstratio non nocct).
- błąd co do pobudek (np. skutek złego skalkulowania pieniędzy przez sprzedawcę)
ERRANTIS NULLA V O LU NT AS EST
(znajdujący się w błędzie nie ma żadnej woli)
Podstęp (Dolus)_
D o 1 u s in contrahendo - podstęp przy zawarciu umowy polegający na umyślnym
utrzymaniu w błędzie
Wg. Ius civile akt taki byl ważny