Biegunki ostre.
Biegunka - to stan, w którym dziecko oddało 3 lub więcej wolnych stolców w ciągu 12h lub też w tym czasie oddało 1 płynny stolec z domieszką krwi, śluzu lub ropy.
biegunka ostra (dyspepsia acuta) - nasilone objawy utrzymują się do 10 dni
biegunka przewlekła - powyżej 10 dni
do 2 lat - dyspepsia
powyżej 2 lat - enterocolitis, jeżeli łączy się z wymiotami to gastroenterocolitis
odwodnienie - exsiccosis (dehydratatio)
kwasica - acidosis
zakażenie toksyczne - toxicosis
Biegunka infekcyjna:
epi- i endemiczny związek z innymi zachorowaniami,
wzrost temp. ciała
wyizolowanie drobnoustrojów
charakter domieszek: śluz, ropa, krew
Przyczyny ostrych biegunek.
zakażenia jelitowe
wirusy:
ludzki Rotawirus,
parwowirus,
adenowirus,
mini-reowirus,
atrowirusy;
bakterie:
E. coli
EPOC: enteropatogenna
ETOC: enterotoksyczna
ETEC: enteroinwazyjna
EHEC: enterokrwotoczna
EAEC: enteradherentna
Salmonella enteritidis
Shigella
Yersinia enterocolitis
Campylobacter jejuni
Vibrio cholerae
pasożyty:
Giardia lamblia
Entamoeba histolytica
Trichuris trichuria
zatrucia pokarmowe
Clostridium difficile
Staphylococcus
zakażenia intrabdominalis
appendicitis
nieswoiste stany zapalne
nietolerancja białka mleka krowiego
colitis ulcerosa
morbus Crohna
morbus Schönleina-Henocha
zespół hemolityczno-mocznicowy
choroba Hirschprunga
morbus necroticans
czynniki jatrogenne
dieta: płyny hiperosmolarne (np. przejście z pokarmu matki na mleko krowie)
leki: antybiotyki, antymetabolity
biegunki paraenteralne:
zapalenie ucha
zakażenie układu moczowego
zapalenie płuc
Typy biegunek.
biegunka inwazyjna
E. coli, Campylobacter, Salmonella, Shigella, Yersinia
inwazja bakterii powoduje powstanie drobnych stanów zapalnych i owrzodzeń
bakterie przylegają do kosmków jelitowych i mogą się dostać do krwi,
w kale często śluz, krew, ropa
biegunka sekrecyjna
E. coli, Vibrio cholerae, Campylobacter jejuni
ciepłochwiejne toksyny bakteryjne pobudzają sekrecję sodu do światła jelita przez aktywacji cyklazy adenylowej;
strzykające stolce
ostry zespół zaburzeń wchłaniania
uszkodzenie i złuszczanie nabłonka jelitowego (gł. wirusy).
lamblie przylegające do kosmków jelitowych blokują wchłanianie
wtórne udzkodzenie mechanizmu trawienia
upośledzenie aktywności disacharydaz
dekonjugacja żółcianów
uszkodzenie trzustki
Biegunki:
infekcyjne
enteralne
bakterie
wirusy
grzyby
pasożyty
parenteralne
zapalenie ucha
zakażenie dróg moczowych
zapalenie płuc
zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych
nieinfekcyjne
błąd w karmieniu
leki (gł. antybiotyki)
nietolerancje pokarmowe
biegunka prosta - dyspepsia simplex
biegunka z odwodnieniem - dyspepsia cum dehydratationae
widoczne cechy odwodnienia;
zespół toksyczny - syndroma toxicosis;
konsekwencja długotrwałego odwodnienia
Dyspepsia toxica - sytuacja, gdy jest biegunka bakteryjna i działają toksyny bakteryjne; najpierw obserwowane są klinicznie skutki działania toksyn na np. oun, układ krążenia.
Biegunki wirusowe.
50% biegunek to biegunki wirusowe
60% Rotawirusy
20% Parwowirusy
7% Adenowirusy
Rotawirusy.
6-24 m.ż,
okres wylęgania - 48-72h
sezon jesienno-zimowy
objawy:
nieżyt górnych dróg oddechowych
lekki wzrost temperatury
wymioty gwałtowne
ostra biegunka (bez krwi)
objawy odwodnienia
trwa: 2-8 dni
uporczywy brak łaknienia
leukocytoza - prawidłowa
zmiany w jelicie:
ostry zespół zaburzeń wchłaniania
poszerzenie kosmków jelitowych w XII-cy
zmniejsza się aktywność disacharydaz
wtręty w enterocytach
uszkodzenie rąbka szczoteczkowatego
90% 10-latków ma przeciwaciała IgA przeciwko rotawirusom
dzieci karmione piersią są chonione;
Parwowirusy.
dzieci powyżej 2-5 roku życia
okres jesienno-zimowy
okres wylęgania 12-24h
nagły początek
wymioty
objawy nawrotowe
luźne stolce
trwa 2-4 dni
przewlekła utrata apetytu
Objawy kliniczne odwodnienia.
suche śluzówki
zapadnięte ciemię
zapadnięte gałki oczne (szary cień)
zaostrzenie rysów twarzy („długi nos”)
suche spojówki, utrata blasku oczu
suche, czerwone wargi
ochypły głos
spadek masy ciała
obniżenie napięcia skóry („skóra plastelinowa”)
przyspieszenie tętna
oliguria
zaburzenia krążenia - sinica obwodowa
zaburzenia świadomości do śpiączki włącznie
|
odwodnienie hipoosmo- tyczne |
odwodnienie izoosmo- tyczne |
odwodnienie hiperosmo-tyczne |
częstość |
10% |
70% |
20% |
skóra |
wiotka (++) |
wiotka (+) |
ciastowata |
gałki oczne |
zapadnięte (++) |
zapadnięte (+) |
prawidłowe |
ciemiączko |
może być zapadnięte |
zapadnięte |
może być zapadnięte |
nap. mięśni |
spada, |
nieznacznie osłabione |
wzrasta |
odruchy |
odruchy osłabione |
odruchy zachowują się różnie |
odruchy wzmożone |
|
letargiczność |
senność |
apatia lub znaczne pobudzenie |
krążenie |
znacznie zaburzone |
średnio zaburzone |
nieznacznie zaburzone |
|
|
|
|
Leczenie.
Dieta.
nie głodzić długo
uzupełnić płyny, elektrolity, glukozę
„pauza wodna” od 6 do 12h - kroplówka i nic doustnie
potem wprowadzamy u dziecka do 1 roku mieszankę,
mieszankę podajemy o 1 stopień niższą (jeżeli dziecko jadło Bebiko 2, to podajemy Bebiko 1)
mieszankę przygotowujemy nie na wodzie, a na marchwiance - 1 kg marchwi/litr wody
dla dziecka 0,5 rocznego należy podać 1000 ml mieszanki w 7-10 dawkach
I dnia w każdej dawce 10 ml mieszanki (10x10 ml=100 ml), a reszta to marchwianka - 10x90 ml = 900 ml
każdego kolejnego dnia dajemy 10 ml mieszanki więcej, marchwianki mniej
później zmniejszamy ilość karmień do siedmiu
później wycofujemy się z marchwianki
Leczenie uzupełniające:
preparaty trzustki
Kreon
Panzytat
leki adsorbujące wodę
Carbo medicinalis
Calcium carbonicum
Smecta
Bolinan - poliwinylopirolidon
leki wiążące kwasy żółciowe
Cholestyramina
leki antysekrecyjne i zmniejszające perystaltykę jelit
Imodium (powyżej 2 roku życia)
leki regulujące florę jelitową
Lakcid
Laktobif
leki p-bólowe, p-wymiotne, rozkurczowe
Leczenie farmakologiczne.
ambulatoryjnie
Nifuroksazyd: lek łagodny
do 3 lat - 4x100 mg
powyżej - 4x200 mg
jest także zawiesina
Furazolidon
zawiesina 5-7 mg/kg (w 10 ml 33 mg)
szpitalnie
Collistin p.o.
p.o. 150 000 j/kg w 4 dawkach
500 tys. w kaps
Collistin i.v.
p.o. 100 000 j/kg w dwóch dawkach przez 3 dni
i.v. 100 000 j/kg w dwóch dawkach przez 3 dni
później p.o. 100 000 j/kg w 4 dawkach przez 7-10 dni
aminoglikozydy
Amikin
pochodne półsyntetyczne peniciliny
cefalosporyny
Biseptol
Wirusowe zapalenie wątroby t. A.
Okres wylęgania wynosi 15-40 dni (średnio 28-30). Wywołuje trwałą odporność (ok. 90% ludzi ma p-ciała anty-HAV). Rezerwuarem jest chory człowiek. Zarażenie możliwe jest na 2 tygodnie przed i tydzień po żółtaczce. Występuje najcżęściej w sezonie jesienno-zimowym.
Objawy kliniczne.
U dzieci w wieku 2-5 lat:
wymioty, nudności
biegunka
bóle brzucha
zmęczenie
dreszcze, gorączka
brak łaknienia
bóle stawowe
żółtaczka
ciemny mocz
odbarwiony stolec
U dorosłych głównie:
zmęczenie
bóle brzucha
dreszcze, gorączka
brak łanienia
żółtaczka
ciemny mocz
odbarwiony stolec
Okres żółtaczkowy trwa od 1 do kilku tygodni. U dzieci w okresie żółtaczkowym często występuje hepato- i splenomegalia. Rzadko występują powikłania:
anemia aplastyczna
zapalenie trzustki
zapalenie mięśnia sercowego
zespół Gullaina-Barre,a
Rozpoznanie:
wzrost akt. transaminaz do ok. 1000 j - 3-4 dni przed żółtaczką, do normy wraca po 2-3 tygodniach
wzrost poziomu biliurubiny - do 10 mg%
oznaczanie poziomu p-ciał anty-HBV
w klasie IgM między 7-10 dniem początek narastania, ze szczytem w 20-40 dniu i zniknięciem po 2 miesiącach
w klasie IgG po 30 dniach i utrzymuje się przez długie lata
Inne postacie WZW A (1%):
cholestatyczna postać WZW A
postać żółtaczkowa przedłużająca się
piorunujące zapalenie wątroby
Leczenie:
musi być hospitalizowana (należy zaw. Sanepid) na minimum 2 tyg i izolowana na 42 dni.
leczenie spoczynkowe
dieta wątrobowa
białko 1g/kg/24h
węglowodanny 4g/kg/24h
po ustąpieniu ostrych objawów do diety dołączamy tłuszcze
objawowe
np. leki żółciopędne - Essentiale
leki osłaniające wątrobę
zapobieganie:
gamma-globulina - 0,02-0,03 ml/kg należy podać do 6 dni od dnia kontaktu; zapobiega zakażeniu na okres 3 miesięcy
Wirusowe zapalenie wątroby t. B.
Wirus wzw t. B skłąda się z:
osłonki
antygen powierzchniowy HBs-Ag
części rdzeniowej
antygeny Hbc-Ag i Hbe-Ag
DNA
swoista dla HBV polimeraza DNA
Wszystkie te antygeny mogą stymulować powstanie przeciwciał.
Po zakażeniu wirus może znajdować się w:
krwi
nasieniu
ślinie
mleku kobiecym
łzach
moczu
żółci
wydzielinie pochwy
płynie opłucnowym
Droga zakażenia:
parenteralna - krew, preparaty krwi, ukłucie zakażoną igłą
poprzez błony śluzowe lub uszkodzoną skórę:
kontakty seksualne
pryśnięcie krwi na błonę śluzową
używanie zakażonych narzędzi
ukąszenie owada
współne użytkowanie przyborów toaletowych
enteralna
usta-usta
połknięcie zakażonej krwi lub wydzieliny
zakażenie na drodze matka-dziecko
95% w okresie okołoporodowym
5% in utero
Uszkodzenie hepatocytu przez wirus HBV następuje na drodze immunologicznej. Limfocyt T CD8 atakuje antygen na błonie hepatocytu. Interferon alfa hamuje syntezę białka HBV i zwiększa gęstość antygenów tkankowych klasy I.
Okres wylęgania od 45 do 180 dni.
Markery WZW t. B.
Kolejno we krwi pojawiają się:
HBs-Ag - 1-12 tyg.
HBe-Ag
p-ciała anty-HBc
p-ciała anty-HBc IgM
p-ciała anty-HBe
p-ciała anty-HBs - oznaczają praktycznie proces zdrowienia
Objawy kliniczne.
I - okres objawów wstępnych
objawy nieswoiste
rzekomogrypowe
rzekomobiegunkowe
objawy choroby kompleksów immunologicznych
gorączka
pokrzywka
zapalenia symetryczne drobnych stawów
rzadkie
kłębkowe zapalenie nerek
guzkowe zapalenie tętnic
zesp. Gullaine'a-Barre'a
zapalenie m. sercowego
zespół Gianottiego-Cratiego
wysypka grudkowa symetryczna nieswędząca na kończynach, twarzy, pośladkach
limfadenopatia
hepatomegalia
bezżołtaczkowe zapalenie wątroby
II. Okres rozwiniętej choroby.
z żółtaczką lub bez niej
hepatomegalia, czasem splenomegalia
w przypadku cholestazy - świąd skóry
bolesne ????
III. Okres zdrowienia.
kliniczne i biochemiczne objawy choroby ustępują w ciągu 6 miesięcy (najczęściej 1-2 miesięcy)
Zespół po zapaleniu wątroby.
brak przyrostu masy ciała
niepokój
męczliwość
dyskomfort w nadbrzuszu
brak apetytu;
czasami nieznaczne powiększenie wątroby
czasami podwyższony AlAT
w ciągu roku wszystko ustępuje
Przebieg WZW u dzieci w stosunku do przebiegu u dorosłych.
częściej występują zaburzenia bezobjawowe i skąpoobjawowe
czasami przebieg bezżółtaczkowy lub z nieznaczną hiperbilirubinemią
przy typowym przebiegu bez powikłań, objawy okresu ostrej choroby krótsze i szybszy powrót do zdrowia
zespół Gianottiego-Cratiego
znaczne częściej przechodzenie zapalenie ostrego w przewlekłe
< 1 r.ż - 80-90%
2-3 r.ż - 40-70%
4-6 r.ż - 10-40%
>5 r.ż. - 6-10%
dorośli - 5-10%
Powikłania ostrego WZW typu A.
piorunujące zapalenie wątroby
dyskretne zmiany osobowości i stanu świadomości
gwałtowne narastanie objawów
nasilenie się żółtaczki
wzrost leukocytozy
wydłużenie się czasu protrombinowego
szybkie zmniejszanie się rozmiarów wątroby
hiperamonemia;
zoastrzenie kliniczne lub biochemiczne
samoistne
spowodowane czynnikami toksycznymi (leki)
spowodowane zbyt szybkim powrotem do aktywności fizycznej
rozwój przewlekłego zapalenia wątroby; czynniki usposabiające:
wiek do 6 r.ż.
płeć męska
skąpoobjawowy lub bezobjawowy przebieg
upośledzona czynność układu odpornościowego
utrzymujący się HBe-Ag ponad 8-10 tygodni
zespół Ganottiego-Crotiego
anemia aplastyczna
rozwój autoimmunologicznego przewlekłego aktywnego zapalenia wątroby
choroby związane z kompleksami immunologicznymi.
Przewlekłe zapalenie wątroby.
O przewlekłym zapaleniu wątroby mówimy gdy stan zapalny trwa nieprzerwanie co najmniej przez okres 6 miesięcy. Stan ostry może przejść w przewlekłe zapalenie lub wyleczenie.
Przewlekłe zapalenie może doprowadzić do:
marskości wątroby
raka wątroba
nosicielstwa
wyzdrowienia
Należy wykonać biopsję wątroby. Według danych histopatologicznych zapalenia przewlekłe dzielimy na:
przewlekłe przetrwałe zapalenie wątroby
przewlekłe aktywne (agresywne) zapalenie wątroby
przewlekłe zrazikowe zapalenie wątroby
Należy wykonywać okresowe badania:
markerów
enzymów
bilirubiny
USG
czasu protrombinowego
Leczenie przewlekłego zapalenia wątroby.
interferon
kortykosteroidy
Padma 28 - preparat odpornościowy
Opieka na dzieckiem z przewlekłym zapaleniem wzw typu B.
dieta normalna poza pokarmem zastępczym
normalna aktywność
sport rekreacyjny dozwolony, wyczynowy nie
leczyć źródła przewlekłych zakażeń, zęby, migdałki, zatoki, układ moczowy, drogi żółciowe
przeciwskazania: sauna, hydroterapia, nadmierne nasłonecznienie
witaminy (A, E, D3 lub jej aktywny metabolit)
nie podawać leków hepatotoksycznych
dzieci w okresie remisji z prawidłową luib nieznacznie podwyższoną aktywnością AlAt mogą być szczepione szczepionkami zabitymi i anatoksynami oraz BCG.
nie należy szczepić p-wirusowo szczepionkami żywymi (odra, różyczka, świnka, polio).
Definicja ta dotyczy noworodków i niemowląt karmionych piersią.
obraz podobny do zapalenia mózgu
istnieje wzór na ilość mieszanki: dziecko 2-miesięczne 800 ml i po 50 ml za każdy następny miesiąc
wykres narastania miana poszczególnych markerów w książkach
Pediatr3 strona - 6