Sytuacja prawna strony przed postępowaniem
Strona postępowania - w przepisach ordynacji podatkowej przyjęto konstrukcję pojęcia strony tę samą co w kpa. Art.28 zawiera dwie normy prawne:
stroną jest każdy, czyjego interesu prawnego lub obowiązku dotyczy postępowanie - istnieje podstawa prawna do wezwania do udziału w postępowaniu podmiotu będącego w nim stroną; następuje w sytuacjach, w których występują następujące przesłanki:
prawo materialne ustanawia określony organ administrujący jako właściwy w sprawie
sprawa, w której organ jest właściwy, może być załatwiona tylko przez wydanie decyzji (z dopuszczeniem ugody),
istnieją podmioty, mające interes prawny lub obowiązek, którego będzie dotyczyć postępowanie w sprawie indywidualnej.
stroną jest każdy, kto żąda czynności organu ze względu na swój interes prawny lub obowiązek - w dacie żądania wniesionego do organu administrującego następuje wszczęcie postępowania; występują następujące przesłanki:
istnieje podmiot uznający się za legitymowany do występowania w postępowaniu przed organem administrującym
jest to podmiot mający (zgodnie z własną oceną stanu faktycznego oraz stanu prawnego sprawy) interes prawny lub obowiązek, o którym można rozstrzygnąć decyzją,
podmiot ten dokonuje czynności procesowej przez wniesienie żądania wszczęcia postępowania w jego indywidualnej sprawie.
zdolność administracyjnoprawna - dla oznaczenia prawnej możliwości występowania jako strona w tym postępowaniu - zgodnie z art.29, stroną może być każdy podmiot posiadający zdolność prawną, a więc osoba fizyczna i osoba prawna. Stroną może być jednostka organizacyjna państwowa, samorządowa lub społeczna i to niezależnie od tego, czy posiada osobowość prawną, czy też jej samoistny charakter jest zaznaczony tylko wyodrębnieniem organizacyjnym. Stroną może być organ administracji rządowej, a także może być gmina, powiat, czy województwo. Gmina wtedy będzie stroną, gdy jej interes prawny lub obowiązek wynika z przepisów prawa publicznego (administracyjnego, finansowego)
zdolność prawna - (ocenia się wg k.c.) posiada osoba fizyczna od urodzenia, czyli może być podmiotem praw i obowiązków ustanowionych w prawie materialnym. Osoby prawne (Skarb Państwa i jednostki organizacyjne, którym przepisy szczególne przyznają osobowość prawną) uzyskują tę zdolność od chwili wpisu do właściwego rejestru. Zdolność prawna jednostek organizacyjnych bez osobowości prawnej musi być oceniana na podstawie przepisów szczególnych, zwykle dających podstawy do ich utworzenia. Zdolność prawna osób fizycznych ustaje z chwilą śmierci, a osób prawnych i innych jednostek organizacyjnych - z chwilą ustania ich bytu prawnego.
zdolność do czynności prawnych - (ocenia się wg k.c.) dają stronie zdolność procesową, czyli możliwość samodzielnego i skutecznego działania w postępowaniu. Osoba fizyczna może mieć pełną zdolność do czynności prawnych (osoba pełnoletnia), zdolność ograniczoną (małoletnia powyżej 13 lat, osoba częściowo ubezwłasnowolniona lub dla której ustanowiono doradcę tymczasowego). Osoby prawne mają pełną zdolność do czynności prawnych, a działają przez swoje organy (przedstawicieli) statutowe lub ustawowe. Osoby pozbawione zdolności procesowej są stronami postępowania, które dotyczy ich interesu prawnego, ale czynności procesowe podejmuje za nie ich przedstawiciel ustawowy.