FEDERICO FELLINI:

• 1920-1993

• Jeden z najwybitniejszych reżyserów włoskich.

• Twórca pełen sprzeczności, baczny obserwator, mag-wizjoner, zafascynowany plebejsko-jarmarczną stroną sztuki, czerpiący natchnienie z filozofii Junga oraz malarstwa Boscha i Bruegla

• Debiutuje w 1950 roku filmem Światła variete i szybko zdobywa uznanie krytyków i publiczności.

• Współpracował m.in.:

• z R. Rossellinim →Rzym, miasto otwarte, Paisia, Franciszek, kuglarz boży

• z P. Germim →Pod niebem Sycylii, Droga nadziei

• z A. Lattuadą →Bez litości, Młyn na Padzie

• Początki reżyserskiej kariery były cierniste. Po Światłach variete i Bialym szejku krytycy włoscy orzekli, że Fellini nie posiada reżyserskich zdolności i powinien wybrać inny zawód. Pierwszy sukces przyniosły mu Wałkonie. Wokół La strady rozpętała się burza.

• Wczesna twórczość, praktycznie do Słodkiego życia (1960), zdradza wpływy neorealizmu:

• Wybierając neorealistyczne metody realizacji i tematy -opowieści o prowincjonalnym świecie, ludziach żyjących na marginesie społeczności (Wałkonie, La strada, Niebieski ptak) - bliski był jed­nak poetyce realizmu magicznego, jego orygi­nalność sytuowała go zaś już wówczas w miej­scu odrębnym

• W zmyślone fabuły przenika „prawdziwe życie", obraz Włoch, zwyczajnej egzystencji, przeciętności. W tle rysują się, naszkicowane kilkoma kreskami, jakieś niby nieważne, a jednak przecież znaczące epizody, postacie.

• Fellini pokazuje kraj, w którym życie toczy się jeszcze niespiesznie, wszędzie czai się bieda, ale i żądza pieniędzy na mniejszą i większą skalę. Pieniądz reguluje układy rodzinne i determinuje losy ludzkie.

• Od początku lat 60. twórczość Felliniego staje się coraz bar­dziej podróżą w głąb siebie.

• Po skandalizującym Słodkim życiu, zjadliwej satyrze na środo­wiska zamożnej klasy średniej, blichtr i pustkę współczesnego świata, przychodzi Osiem i pół - na poły osobista, na poły wykreowana wiwi­sekcja własnej świadomości artystycznej. Świat powołany do życia na ekranie nabiera charakteru sztucznej konstrukcji, całkowicie podporządkowanej regułom niepospolitej wy­obraźni. Rzeczywistość staje się coraz bardziej sztuczna, jawnie teatralna, zaludniona posta­ciami karłów, cyrkowców, monstrualnych ko­biet. To przemieszanie groteski i oniryzmu, te­atru i cyrku będzie odtąd najbardziej charakte­rystyczną cechą stylistyczną.

• Wcześniejsze filmy wpisują się w poetykę re­alizmu (naturalna sceneria, prostota realiza­cji) ,od lat 60. Fellini zamyka się w przestrze­ni studia. Daje mu to możliwość całkowitej kreacji i podporządkowania sobie wszystkich elementów artystycznej wizji.

• Ostatecznym sposobem na uprawianie kina była dlań imita­cja świata, nie zaś jego reprodukcja. Sceno­grafia i kostium odgrywały nie mniejszą role niż sam język filmu.

• Fellini rzucał współczesnemu światu najcięższe oskarżenia. Słodkie życie, Osiem i pół, Casanovą, Satyricon, Próba orkiestry - to najbardziej jaskrawe przykłady skrajnie krytycznej czy nawet wręcz katastroficznej postawy wielkiego twórcy.

• Desakralizacja to jedna z narzucających się cech świata przedstawione­go przez Felliniego

• Wizja kryzysu współczesnej cywilizacji to wielki temat niemal całej jego twórczości.

• Kino jest dla niego spotęgowaniem istoty cyrku

• Fellini nie uznawał ideologizacji sztuki, jej służebności wobec abstrakcyjnych ideałów.

• Technika nie interesowała Felliniego. Przypisywał jej drugorzędne znaczenie w porównaniu ze sprawczą, demiurgiczną siłą wyobraźni. Istota kina tkwiła w obrazach, które pozwalały się układać w opowieści.

• W jego filmach, na zasadzie barokowej opozycji, przenikają się dwa nurty: apoteoza witalności, instynktu życia, oraz ukryta pod pozorami ruchu i życia dekadencja, bezruch, martwota

• Niektóre z jego późniejszych dzieł, na przykład Satyricon (1969), A statek , Ginger i Fred, Wywiad (l987), mają w sobie wiele z cech postmodernizmu, albo się do niego odwołują jako do nowego stanu świadomości, wizji kultury, lub też po prostu wskazują na jego istnienie.

• Fellini bał się starości. W miarę upływu lat, jego filmy stawały się coraz bardziej mroczne i chłodne.

• Nie akceptował reguł przemysłu filmowego. Buntował się przeciw producentom, przeciw finansowym ograniczeniom, przeciw narzucaniu jego imaginacji standardowych schematów. Odwoływał się do praw renesansowego artysty albo do okresu narodzin kina jako jarmarcznej rozrywki, kiedy to panowała jeszcze absolutna, radosna wolność twórcza.

• Przez wiele lat współpra­cował ze stałą grupą wspomagającą jego kon­cepcje:

• scenografami →D. Donatim i D. Ferrettim

• operatorami→ O. Martellim i G. Rotunno

• aktorami, →na czele z M. Mastroiannim i Giuliettą Masiną

• PODSTAWOWE WYZNACZNIKI STYLU:

1. Zafascynowanie widowiskiem i światem sztuki →W prawie wszystkich filmach powraca motyw narodzin spektaklu, przeważnie nieudacznego, prowincjonalnego, jarmarcznego.

• wędrowni komedianci w Światłach variete

• teatrzyk w Wałkoniach

• cyrkowcy w La stradzie

• Ukazywanie mechanizmów rządzących tłumem

• Pokazywanie ludzi z marginesu społecznego, środowisk odrzuconych poza nawias →ulubionymi postaciami są:

• wędrowni aktorzy

• nieudacznicy życiowi

• prostytutki

• żebracy

• oszuści

• nimfomanki

• starzejący się artyści

• Główne motywy:

1. Motyw artysty i jego dzieła:

• od Słodkiego życia zaczyna dominować temat patologii sztuki i kryzysu artystycznego, szczególnie mocno zaznaczony w Osiem i pół

2. Motyw procesji:

• La strada

• Noce Cabirii

• Słodkie życie

• Osiem i pół

3. Motyw duchownych

• pokaz mody kościelnej w Rzymie

• zakonnice w Giulietcie i duchach i La stradzie

• klerycy w Wałkoniach i Osiem i pół

4. Motyw rozkładu i niemocy:

• Słodkie życie

• Osiem i pół

• Casanova

5. Motyw podróży, wędrówki - także w sensie duchowej przemiany lub jako powrót do źródeł:

• wędrówka bohatera z Miasta kobiet

• Klowni

• Casanova

• A statek płynie

• Rzym

• Amarcord

6. Motyw gaszonego światła

• Amarcord

• Miasto kobiet

• Ginger i Fred

• Próba orkiestry

7. Motyw wody, morza:

• Casanova

• A statek płynie

• Słodkie życie

• Giulietta i duchy

• La strada

8. Motyw kobiety -mitu →kobieta jako jungowska anima, matka-natura, bóstwo łączące w sobie zło i dobro, pokusę i pobożność, światło i cień:

• Słodkie życie

• Miasto kobiet

• Satyricon

• Giulietta i duchy

• Osiem i pół

• Kuszenie doktora Antoniego

• Fascynacja magią, spirytyzmen, egzotyką i pogańskimi obrządkami

• Giulietta i duchy

• Satyricon

• Akcentowanie ulotności chwil, przemijalności życia oraz skłonności turpistyczne

• Klowni

• Ginger i Fred

• Rzym

• Casanova

• Satyricon

• Światła variete

• Czerpanie z filozofii jungowskiej

• Fellini analizuje proces indywiduacji, wychodzenia z nieświadomości w kierunku odkrywania prawdziwej natury rzeczy, śledzi próby dochodzenia do "ja" poprzez symboliczną podróż w głąb samego siebie

• Inspiracje manieryzmem i barokowością

• kiczowatość scenerii w Casanovie

• zapełnianie ekranu groteskowymi i dziwacznymi ludźmi-manekinami

• pokazywanie brzydoty i sztuczności

• teatralizacja scen

• aluzyjność i alegoryczność przekazu

• ukazywanie nienaturalnie skręconych ciał, aktorów zastygających w osobliwych pozach →Miasto kobiet

• Częsty brak finału - otwarte, zawieszone zakończenie, pełne wieloznaczności i znaków zapytania

• Balansowanie na granicy jawy i snu (poetyka oniryczna), patosu i groteski, powagi i ironii, rzeczywistości i złudzenia

• "Film przypomina sen, który zawiera najgłębsze prawdy naszego umysłu, naszej człowieczej istoty. Sen opowiada, fotografuje (właśnie jak film) przestrzenie, klimaty, momenty tej najbardziej tajemniczej cząstki nas samych, o której nie wiemy nawet gdzie się mieści, najtrudniejszej do dotknięcia. Przypominając życie codzienne, a zarazem marzenie senne, film pokazuje równocześnie zachowanie zewnętrzne i wewnętrzne. Wydaje się, więc być najbardziej totalnym, pełnym i głębokim przedstawieniem rzeczywistości"

• Podejmowanie rozrachunków z narodowymi stereotypami

- ironiczne spojrzenie na ideał "Włocha poczciwego", żyjącego w świecie złudzeń, egoistycznego, pozbawionego szerszego spojrzenia na otaczającą go rzeczywistość, traktującego siebie ze śmiertelną powagą, konformistycznego, bez wyobraźni i indywidualności - Fellini - karykaturzysta wytyka mu jego zakłamanie i niedojrzałość emocjonalną. Pokazuje prowincjonalne życie ludzi, którzy boją się żyć i którzy tkwią w stagnacji, marząc o "wielkim świecie" - nie potrafią się jednak zdobyć na to, by wyrwać się z tej monotonii codzienności i zapewnić sobie nowe perspektywy (Biały szejk, Wałkonie)

12. Częsty brak typowej struktury fabularnej

- przeważnie są to luźne epizody, połączone ze sobą postacią głównego bohatera lub podobieństwem wątków (Słodkie życie, Rzym, Satyricon)

• FILMOGRAFIA:

• Światła Variete (1950)

• Biały Szejk(1952)

• Wałkonie(1953)

• La Strada(1954, Oscar)

• Niebieski Ptak(1955)

• Noce Cabirii(1957,Oscar)

• Słodkie Życie(1960, Złota Palma w Cannes)

• Kuszenie Doktora Antoniego(1962)

• Osiem i Pół(1963,Oscar)

• Giulietta i Duchy(1965)

• Fellini Satyricon(1969)

• Klowni(1970)

• Rzym(1972)

• Amarcord(1974)

• Casanova(1976)

• Próba Orkiestry(1978)

• Miasto Kobiet(1980)

• A Statek Płynie(1983)

• Ginger i Fred(1985)

• Wywiad(1987)

• Głos Księżyca(1989)

ŚWIATŁA VARIETE

Reżyseria: Alberto Lattuada, Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Alberto Lattuada, Tullio Pinelli, Ennio Flaiano

Zdjęcia: Otello Martelli

Muzyka: Felice Lattuada

Scenografia: Aldo Buzzi, Luigi Gervasi

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1950

Wykonawcy: Peppino De Filippo(Checco Dal Monte), Carla Del Poggio(Liliana 'Lily' Antonelli), Giulietta Masina(Melina Amour), John Kitzmiller(Johnny), Dante Maggio(Remo), Franca Valeri (węgierska projektantka), Vittorio Caprioli(komik z nocnego klubu), Folco Lulli(Adelmo Conti)

• Debiut reżyserski Felliniego.

• Zrealizowany wspólnie z Alberto Lattuadą dramat miłosny rozgrywający się w środowisku artystów wodewilowych

BIAŁY SZEJK

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Michelangelo Antonioni, Federico Fellini,Tullio Pinelli, Ennio Flaiano

Zdjęcia: Arturo Gallea, Leonida Barboni

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Raffaello Tolfo

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1952

Wykonawcy: Fanny Marchio(Marilena Vellardi), Gina Mascetti(żona Białego szejka), Enzo Maggio (Hotel Concierge), Ettore Maria Margadonna(wujek Ivana), Alberto Sordi (Fernando Rivoli), Brunella Bovo (Wanda Cavalli), Leopoldo Trieste(Ivan Cavalli) Giulietta Masina  (Cabiria)

• Widzowie i krytycy całkowicie zignorowali ten film

• Reżyser poddał miażdżącej krytyce men­talność włoskiego mieszczaństwa, żyjącego w świecie pozornych i urojonych wartości.

• Włochy we wczesnych filmach Felliniego jawią się jako kraj jeszcze nie przeobrażony przez cud gospodarczy i rewolucję masmediów, szary i ubogi. W Białym szejku ulicami Rzymu jeżdżą głównie dorożki. Samochód należy do rzadkości. Mimo że to już lato. przechodnie noszą się solidnie, mieszczańsko, bezbarwnie. Ulica tchnie prowincjonalnym spokojem i monotonią. Prowincjonalność wydaje się esencją bytu.

• Fabuła: Film przedstawiający zdarzenie z życia młodej mężatki, która w tajemnicy przed mężem, w czasie pobytu w Rzymie, udała się do redakcji pisma na spotkanie z „białym szejkiem", bohaterem ko­miksowej fotograficznej powieści. Cavalli, mąż Wandy, był egoistą, zupełnie pozbawionym wyobraźni i niezdolnym do prawdziwej miłości. Jego żona, kobieta wrażliwa, ale bardzo infantylna, stworzyła sobie własny świat, wzorowany na fabułach brukowych opowieści sentymentalnych których nakład w 1952 ro­ku przekroczył na Półwyspie Apenińskim 4 miliony egzemplarzy. Z pasją zgryźliwego karykaturzysty ukazał autor filmu postać tytułową, którą odtwa­rzał nie akceptowany jeszcze wtedy przez widzów i krytyków Alberto Sordi. „Biały szejk", kabotyn i żałosny donżuan o posturze rzeźnika, przywdziewa­jący pełen przepychu wschodni strój, otaczający się podstarzałymi i wypo­madowanymi hurysami, był po prostu odrażający i niemal monstrualny. Zgodnie z konwencją dramaturgiczną fotoromansu film kończył się niezbyt przekonującym happy cudem: Wanda rozczarowana swoim idolem, a jedno­cześnie przeświadczona o tym, że okryła hańbą honor rodziny, rzuciła się w wody Tybru, ale została uratowana w ostatniej chwili i zdążyła na audien­cję do Watykanu, a po błogosławieństwie papieża uzyskała również przebaczenie męża.

WAŁKONIE

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Ennio Flaiano, Tullio Pinelli

Zdjęcia: Otello Martelli, Luciano Trasatti, Carlo Carlini

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Mario Chiari

Montaż: Rolando Benedetti

Kraj produkcji: Włochy, Francja

Rok produkcji: 1953

Wykonawcy: Franco Interlenghi (Moraldo), Alberto Sordi (Alberto), Franco Fabrizi (Fausto), Leopoldo Trieste (Leopoldo), Riccardo Fellini (Riccardo), Leonora Ruffo (Sandra), Jean Brochard (ojciec Fausta), Carlo Romano (antykwariusz Michele), Lida Baarova (żona antykwariusza), Claude Farere (siostra Alberta), Enrico Yiari-sio (ojciec Sandry), Paola Borboni (matka Sandry). Achille Majeroni (Natale), Arlette Sauyage (kobieta w kinie), Maja Nipora (statystka poderwana przez Fausta), Silvio Bagolini (Giudizio), Vira Silenti („Chinka" z balu)

• Pierwszy sukces Felliniego

• Jak w całym kinie Felliniego, tak i tu główną wartością bezpośrednią jest mistrzowska charakterystyka środowiska, postaci i opis zachowań.

• Wałkonie sumują obezwładniający marazm włoskiej prowincji, który skazuje na klę­skę ludzi słabego charakteru; na tym tle nakreślone zostały bardzo plastycz­ne sylwetki nieudaczników, ustawicznie przeskakujących od płaczliwości do euforii i od okrucieństwa do naiwnej bezradności.

• O miękkości obrazu, który jest bardzo daleki od „satyry na życie w gnuśnym miasteczku", decyduje sposób narracji: luźne epizody, pomimo swej zdecydowanie realistycznej faktury nie będące bezpośrednim, ostrym odbiciem rzeczywistości, lecz wy­dzieloną sumą wrażeń, kształtów, przekazem doznań

• Elementy autobiograficzne

• Na pierwszy plan wysuwa się nastrój scenerii i zjawisk; wielką rolę odgrywają typowe dla całego kina Felliniego motywy pustej plaży, morza, wieczornych uliczek, fontanny, śmieci na bruku, rekwizytów widowiskowych i karnawałowych

• Finałowa scena, a zwłaszcza jej ostatnie symboliczne ujęcie (chło­piec balansujący na szynie kolejowej)oznacza porzucenie dotychczasowego realistycznego trybu narracji i zapowiada jak gdyby ton następnych filmów Felliniego — znacznie bardziej impresyjnych, subiektywnych, imponujących siłą wizji poetyckiej

• Fabuła: Rządzona logiką pamiętnika opowieść przedstawia grupę „przerośniętych cielaków" (jak się wykłada tytuł oryginalny) z kąpieliska nad Adriaty­kiem: mieszczańskich synów, dla których urzędnicza posadka w rodzinnej dziurze nie może być żadną atrakcją, natomiast wyjazd jest niemożliwy, bo wymagałby samodzielności. W rezultacie dobiegają trzydziestki, snują coraz bardziej nierealne rojenia o przyszłości, myśl o pracy i obowiązkach napawa ich przerażeniem i wstrętem; całe dnie spędzają na leniwym wysiadywaniu przed kawiarnią i idiotycznych kawałach, a nocami dręczy ich zagubienie i samotność. Oto Alberto, bezbarwny sentymentalny głuptas; Riccardo, za­ściankowy tłustawy tenorek; Leopoldo, niewydarzony poeta; Fausto, nicpoń i podrywacz, który w końcu wpada jako ojciec, musi się żenić z lokalną „Miss Syreną" i iść do pracy w sklepie, co jest dla niego niewyobrażalną ka­torgą. Ponieważ nie potrafi się zmienić, jego Sandra odchodzi z małym dziec­kiem; Leopoldo przeżywa klęskę swoich nadziei autorskich; te i kilka innych wydarzeń rozbijają iluzję przeświadczenia, że można trwać w dotychczaso­wym stanie. Konieczny jest wybór. Piąty z towarzyszy pustych zabaw- Moraldo(brat Sandry) opuszcza rodzinne strony i jedzie do wielkiego miasta.

LA STRADA

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini,Tullio Pinelli

Zdjęcia: Otello Martelli

Muzyka: Nino Rota

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1954

Wykonawcy: Giulietta Masina(Gelsomina), Anthony Quinn(Zampanó), Aldo Silvaini (Colombaioni), Marcella Rovena (wdowa), Livia Venturini (Siostra Giovanna), Richard Basehardt(Szalony)

• 18 września 1954. Poetycki film Federico Felliniego zo­stał obsypany międzynarodowymi nagrodami.

• Tą mroczną, baśniową, pełną symbolicznych zna­czeń akcją sfilmował Fellini w naturalnej scenerii środkowych Włoch, ale mimo to niektórzy krytycy zarzucali mu zdradą neorealizmu

• Ponadczasowy moralitet, opowieść o ludzkich emocjach

• Akcja filmu toczyła się od po­czątku do końca „na drodze prowadzącej donikąd", ale miejsca nieustannie zmieniające się na zasadzie przenikania i eliptycznego skrótu miały w sobie coś tajemniczego, co nadawało symboliczny wymiar całemu przedstawieniu.

• Fellini udowodnił, że sztuka filmowa zespala rozmaite przeciwieństwa i dys­ponuje formą umożliwiającą prowadzenie dyskursu o skomplikowanej natu­rze człowieka, w którym odbijać się może również autorskie „ja".

• Cechy:

• Znakomita muzyka z pierwszoplanową rolą trąbki i czterotematową, samoistną dramaturgią partytury

• Szarość. Szara jest faktura fotografii, szary i pusty pejzaż, szare i prymitywne życie, toczące się w przewianej wiatrem scenerii.

• Nieefektownie wygląda także budowa dramaturgiczna i inscenizacja wątłej fabuły: długie ujęcia, szorstki montaż, który ignoruje kontrapunkty napiąć; epizodyczny sposób opowiadania

• Poezja

• Fabuła: Bohaterka filmu, uatrakcyjniająca skecza­mi i clownadą występy wędrownego siłacza, doznawała od niego wielu upo­korzeń. Pogodziła się mimo to ze swoim losem, ponieważ Szalony przekonał ją, że każda najdrobniejsza rzecz („choćby kamyk polny") ma swoje określo­ne miejsce na ziemi i nigdy nie jest bezużyteczna, ale śmierć linoskoczka, który zginął z raki atlety, pogrążyła ją wkrótce w apatii i chorobie. Gdzieś na gościńcu została porzucona przez bezdusznego Zampano, który po wielu la­tach zapłakał jednak po raz pierwszy w życiu właśnie wtedy, gdy usłyszał ulu­bioną melodią Gelsominy.

NIEBIESKI PTAK

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini,Tullio Pinelli, Ennio Flaiano

Zdjęcia: Otello Martelli

Muzyka: Nino Rota

Kraj produkcji: Włochy, Francja

Rok produkcji: 1955

Wykonawcy: Broderick Crawford (Augusto), Richard Basehart („Picasso"), Franco Fabrizi (Roberto), Giulietta Masina (Iris), Lorella De Luca (Patrizia), Giacomo Ga-brielli (Yargas), Alberto De Amicis (Rinaldo), Sue Ellen Blake (Susanna), Irenę Cefaro (Marisa), Maria Zanoli (Stella Fiorina)

• Ciąg dalszy rozważań Felliniego o kontaktach międzyludzkich: w La stradzie tematem głównym było odkrycie sensu istnienia poprzez ofiarowanie miłości, w Niebieskim ptaku chodzi o wzajemne porozumienie.

• Zgodnie z opinią reży­sera, ludzi odgradzają odległości iście astronomiczne: żyjąc obok siebie, nie widzą własnej samotności, nie wchodzą ze sobą w żadne związki prawdziwe, choć tak bardzo ich potrzebują.

• Wśród wielkich filmów Felliniego w latach pięćdziesiątych Niebieski ptak jest najbardziej nieskładnym wewnętrznie: z jednej strony urzeka swoimi ele­mentami poetyckimi i humanizmem, z drugiej tworzy porcję zbitek melodramatycznych i morałów wymykających się spod kontroli reżysera, poniekąd na przekór jego dążeniom do ambiwalencji sytuacyjnej.

• Fabuła: Augusto, kanciarz i cynik, który sam skazał się na wyobcowanie, ale teraz, na skraju pustyni starości, gorączko­wo poszukuje kogoś bliskiego. Kiedy dwaj jego dotychczasowi wspólnicy odejdą od procederu (jeden z własnej woli, drugi wręcz przeciwnie), kie­dy próba nawiązania kontaktu z córką zostaje przerwana przez nieoczeki­waną kompromitację (zostaje na jej oczach aresztowany), kiedy wreszcie tragedia kalekiej dziewczyny poruszy jego zaniepokojoną o przyszłość duszę, wówczas spróbuje niezręcznie oszukiwać nie tylko naiwnych chłopów, ale również nowych kompanów i samego siebie co ma być pierwszym krokiem na drodze do zmiany postępowania; i wtedy właśnie poniesie ostateczną klę­skę między ludźmi.

NOCE CABIRII

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini,Tullio Pinelli, Ennio Flaiano

Współpraca scenariopisarska: Pier Paolo Pasolini

Zdjęcia: Aldo Tonti

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Piero Gherardi

Montaż: Leo Catozzo

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1957

Wykonawcy: Giulietta Masina (Cabiria), Frangois Pener (Oscar), Amedeo Nazzari (Alberto Lazzari), Aldo Silvani (hipnotyzer), Franca Marzi (Wanda), Dorian Gray (Jessy), Pina Gualandri (Matilda).

• Zamknięcie trylogii o poszukiwaniu wartości ludzkich, której poprzednimi ogniwami były La strada i Niebieski ptak.

• Noce Cabirii są niejako przetransformowaną, mniej mroczną wersją widzenia problemów i roli jednostki we wcześniejszych dwóch filmach: Fellini unika tym razem moralizatorstwa opo­wieści o nieszczęsnym kanciarzu i tragiczności sensu życia Gelsominy, nie powtarza też pesymizmu spojrzenia na ludzką samotność z Niebieskiego ptaka i kategorycznego patosu koncepcji etycznej La strady — pozostaje natomiast ciągle w tym samym kręgu instynktownego poszukiwania przez człowieka ciepła, ładu moralnego, wzniosłości.

• Cabiria jest najbardziej przejmującą, najpełniej zarysowaną postacią Felliniowskiego świata. Poczęta z ducha Gelsominy, jest w porównaniu z nią mniej symbolem, bardziej człowiekiem. Wulgarna i niewinna, agresywna i patetyczna, nieufna i żywiołowa, ograniczona i natchniona, deptana i wciąż powstająca z rozpaczy - to ona daje filmowi blask i wymiar.

• Jest to film skromny, utkany niemal z pospolitości:

• Melodramatyczny temat

• Zahaczające o banał szczegóły akcji

• Ucieszne obrazki obyczajowe

• Fabuła: Bohaterką jest rzymska prostytutka, na co dzień żwawo posługująca się swoim malutkim sprytem, ale w duchu ustawicznie rojąca o wspaniałej od­mianie losu. Cabiria ustawicznie napotyka szturchańce, poniżenia i roz­czarowania. Pojawia się na ekranie jako naiwna ofiara, niedoszła topielica, ograbiona i porzucona; w finale zostaje podobnie skrzywdzona przez następnego udającego miłość łajdaka. Tym razem jednakże ma już świadomość re­guł gry — kolejne perypetie są kolejnymi szczeblami jej wtajemniczenia w egoistyczną brutalność innych. Wiedząc, nie straci nadziei; trzeba akceptować okrucieństwo świata, bo jego alternatywą jest otchłań samotności — akcepto­wać zaś, to znaczy nieść w sobie dobro i przyjazną otwartość, cieszyć się ży­ciem mimo wszystko, gdyż tylko taka droga prowadzi do szczęścia. Cabiria odrzuci myśl o samobójstwie; niesie w sobie łaskę trwania. W końcowej sce­nie, wlokąc się z odludnego miejsca swej krzywdy ku miastu, zostaje wyna­grodzona spotkaniem radosnej gromadki, która porwie ja do wspólnej za­bawy.

SŁODKIE ŻYCIE

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Ennio Flaiano, Tullio Pinelli, Brunello Rondi

Zdjęcia: Otello Martelli

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Piero Gherardi

Montaż: Leo Catozzo

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1960

Wykonawcy: Marcello Mastroianni (Marcello Rubini), Yvonne Furneaux (Emma), Anouk Aimee (Maddalena), Anita Ekberg (Sylvia), Alain Cuny (Steiner), Annibale Ninchi (ojciec Marcella), Walter Santesso (paparazzo Marcella), Magali Noel (Fanny), Valeria Ciangottini (Paola), Lex Barker (Robert), Adriana Moneta (prostytutka), Nico Otzak („Eschimese"), Cesare Miceli Picardi (zagniewany rozmówca Marcella w nocnym klubie), Carlo Di Maggio (Totó Scalise), Francesco Luzi (reporter radio­wy), Alain Dijon (Frankie Stout), Harriet White (Edna), Adriano Celentano (pio­senkarz rockowy)

• Już pierwsze projekcje wywołały ogromny hałas, film stał się nie tylko głośnym wydarzeniem kulturalnym w skali światowej, ale także wyda­rzeniem obyczajowym, a jego tytuł wszedł do potocznego słownictwa.

• Film ten otwiera nowy okres w kinie Felliniego

• Film opisuje pustkę maskowaną przez zabawę

• Jest to apokaliptyczna wizja cywilizacji. Wizja ta jest współczesna i bezpośrednia, o wyraźnym ostrzu moralno-społecznym.

• Jest to zaduma nad stanem cywilizacji wielkomiejskiej w epoce dojścia do równowagi po II wojnie świa­towej.

• Słodkie życie od pierwszych do ostatnich kadrów zostało zbudowane z barokowo bogatych w detale, suge­stywnie komponowanych, z wielką płynnością montowanych obrazów. Przeciwważą męczący koszmar treści, utrzymują napięcie, tonacją plastyczną okre­ślają klimat scen

• Rzym - to nie jest już nieco senne, swojskie miasto z Białego szejka, gdzie chodziło się do opery i na audiencję u papieża, a ulicami snuły się wojskowe orkiestry i połykacze ognia, lecz kosmopolityczna stolica, zaludniona tłumem młodym, barwnym, pewnym siebie, ekscentrycznym. Spektakl stanowi integralną część codzienności, życie koncentruje się w miejscach publicznych. Rządzą nim zasady inscenizacji. Miasto przeobraziło się w dekorację, w gigantyczny plan filmowy, na którym rozgrywają się najróżnorodniejsze wydarzenia. Dziwaczność wyglądów i zachowań uwydatnia teatralność. Wszyscy grają role w spektaklu, ale poza tymi rolami nic nie ma. Ni znaczeń, ni wartości.

• Fellini uchwycił znamienny moment powstania tzw. society - międzynarodowej elity złożonej z ludzi bogatych, sławnych osobistości, uznanych artystów, arystokracji i niebieskich ptaków. To oni stali się nowymi bohaterami skandalicznych i podniecających fotopowieści. Paparazzi - wszędo­bylscy, drapieżni fotoreporterzy, dzięki swoim obiektywom, mają nad nimi ukrytą, lecz groźną władzę. Śledzą każdy ich krok dostarczając żeru, wspomnianym już, ilustrowanym magazynom. Te z kolei karmią wyobraźnię mas, kreują Olimp pięknych, sławnych i bogatych.

• Konstrukcję Słodkiego życia porównano z edytorską koncepcją ilustrowanych magazynów, gdzie liczy się efektowność, niezwykłość pomysłu, gdzie zderzają się ze sobą, na zasadzie atrakcyjności lub sensacyjności, najróżnorodniejsze wydarzenia. Podobnie jak owe magazyny, Fellini pokazuje postacie filmu w sytuacjach wyjątkowych, spektakularnych, dramatycznych, nie starając się głębiej ich drążyć.

• Słodkie życie ma rzeczywiście układ raczej przestrzenny niż czasowy. Dramaturgia filmu pozbawiona jest dramaturgicznej istoty. Epizodów tej magazynowej kompozycji nie spaja więź przyczynowo-skutkowa lub znaczeniowa.

• Fabuła: Nad Rzy­mem, Wiecznym Miastem, kolebką kultury łacińskiej, pojawia się gigantycz­na figura błogosławiącego Chrystusa. To marmurowa statua, przenoszona przez śmigłowiec na plac Świętego Piotra. Podniosły symbol każe szukać w ciągu następnych trzech godzin uzasadnienia swojej obecności; już na długo przed końcem staje się jednak jasne, że został użyty jako opozycyjny wy­krzyknik. Kompromitacja obejmuje nie tylko postępowanie świeckich chrze­ścijan, ale nawet instytucje religijne. Panorama Felliniego. zbudowana z oddzielnych epizodów o różnym wymia­rze emocjonalnym, pokazuje stolicę Italii jako współczesny Babilon. Prze­wodnikiem po jego labiryncie jest Marcello, trzeciorzędny dziennikarz gonią­cy za sensacjami w towarzystwie bezczelnego fotoreportera W życiu prywatnym Marcello przeżywa romans ze znudzoną milionerką Magdaleną (która mu się oddaje w wynajętym łóżku prostytutki), nieudane samobójstwo dotychcza­sowej kochanki, spotkanie z przybyłym z prowincji ojcem, rozmowę ze zna­jomym intelektualistą, katolickim pisarzem Steinerem. Tylko ten ostatni kon­takt daje mu ukojenie, pewność, że istnieje przecież ktoś, kto stoi na jasno określonym fundamencie moralnym; pozostałe sytuacje powiększają w nim tylko uczucie pustki, wyobcowania (nie mają sobie z ojcem nic do powiedze­nia), wręcz wstrętu do własnej osoby. Ale oto przychodzi wiadomość o samo­bójstwie Steinera, który uprzednio zabił swoje dzieci; wrażenie tej tragedii rozstraja ostatecznie Marcella, świadkującego uprzednio skandalicznym okoli­cznościom przybycia gwiazdy Hollywoodu i tumultu wokół rzekomego cudu zdemaskowanego jako oszustwo. Bohater szuka zapomnienia na smętnie wy­uzdanym przyjęciu, wydanym z okazji unieważnienia małżeństwa bogatej Nadii; o świcie zblazowana rzymska socjeta wytacza się na plażę. Marcello czuje, że jest moralnym bankrutem. Na plaży w Ostii, gdy uczestnicy przyjęcia oglądają wydobytą przez rybaków olbrzymią płaszczkę, Marcello dostrzega w oddali, za strumieniem, spotkaną przed paru dniami dziewczynę, czystą i jasną Paolę. Przybyła niedawno do pracy z prowincji, jest inna niż wszystko w Rzymie; Marcello nazwał ją „umbryjskim aniołkiem". Teraz macha do niego ręką, jak wysłanniczka z in­nego świata. Woła coś; on, klęcząc w piasku, stara się zrozumieć; lecz słowa zagłusza huk fal. Marcello rezygnuje i przyłącza się do swojej kompanii.

OSIEM I PÓŁ

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Ennio Flaiano, Tullio Pinelli, Brunello Rondi

Zdjęcia: Gianni di Venanzo

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Piero Gherardi

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1963

Wykonawcy: Marcello Mastroianni (Guido Anselmi), Anouk Aimée (Luisa Anselmi), Sandra Milo(Carla), Claudia Cardinale (Claudia), Rosella Falk (Rossella), Barbara Steele(Gloria Morin), Guido Alberti(Producent), Annibale Ninchi,  Madeleine LeBeau, Jean Rougeul,  Caterina Boratto(Fascynująca kobieta), Eddra Gale(Saraghina), Bruno Agostini (Sekretarz produkcji), Mario Pisu (Mezzabotta), Cesarino Miceli Picardi (Kierownik produkcji) Mark Herron(Wielbiciel Louisy), Yvonne Casadei (Tancerka), Edy Vessel (Modelka Ian Dallas) Mino Doro(Agent Claudii)

• Film autotematyczny→ Historia niemożności zrobienia filmu opowiedziana przez pryzmat reżysera

• Felli­ni, pilny i uważny czytelnik Joyce'a, we wspaniale twórczy i funkcjonalny sposób stosuje technikę monologu wewnętrznego: jest ona jedynym formalnym odpowiednikiem duchowego sta­nu autora (Guida). Jednocześnie stanowi rozpaczliwą próbę ocalenia jakiejś choćby względnej - ukrytej w tym, co podświadome -jedności jego osoby (obrazy z dzieciństwa).

• W filmie tym po raz pierwszy pojawiają się u Felliniego sny, wspomnienia, wyobrażenia. Cała historia jest wielce umowna, wymyślona. Rozgrywa się w sztucznej, stylizowanej scenerii. Różne płaszczyzny istnienia przenikają się wzajemnie i o niektórych scenach trudno powiedzieć, czy rozgrywają się „naprawdę", czy też we śnie lub w imaginacji. Obraz „dotykalnej" realności z poprzednich filmów znika. Zastępuje go realność oniryczno-filmowa. Zmysłowa, ale i wizyjna. Nieuchwytna, wymykająca się ramom kadru.

• Film ten wywołał oburzenie. Bulwersowała wszystkich swoboda, z jaką, nie dbając o prze­ciętnego widza, łamał uświęcone kanony fabuły, psychologii postaci, linearności narracji, porządku czasowego.

• Fabuła: Reżyser Guido jest uwięziony we własnym samochodzie, a samochód stoi w ulicznym korku. Nie może otworzyć drzwi ani uchylić szyby, jego położenie staje się krytyczne - dusi się na oczach otaczających go, lecz absolutnie obojętnych, nic nie widzących ludzi z innych samochodów. W ostatniej chwili przebija dach swego wozu, ucieka, wznosi się ponad wszystko, ulatuje w dal. Fabuły właściwie nie ma. Bohater zobowiązał się nakręcić kolejny film. Producenci czekają, puszczono już w ruch ogromną machinę wytwórni, zbudowano gigantyczną dekorację, zaangażowano aktorów, ustalono ostateczny termin rozpoczęcia zdjęć, wszyscy czekają. Tymczasem reżyser nie ma jeszcze nawet cienia pomysłu.

GIULIETTA I DUCHY

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Ennio Flaiano, Tullio Pinelli, Brunello Rondi

Zdjęcia: Gianni di Venanzo

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Piero Gherardi

Montaż: Ruggero Mastroianni

Kraj produkcji: Włochy, Francja

Rok produkcji: 1965

Wykonawcy: Giulietta Masina (Giulietta), Mario Pisu (Giorgio), Valentina Cortese (Valentina), Silvana Jachino (Dolores), Caterina Boratto (matka), Milena Vukotic (Teresina), Elisabetta Gray (Elisabetta), Jose Luis de Vilallonga (Josś), Valeska Gert (Bhishma), Genius (Genius), Alberto Plebani (detektyw), Lou Gilbert (dziadek de Filippis), Luisa Delia Noce (Adele), Felice Fulchignoni (lekarz Raffaello), Anne Francine (dr Maria Carla Muller), Sylva Koscina (Sylva), Federico Valli (Valli), Mario Conocchia (prawnik zakochany w Giulietcie), Elena Fondra (Elena), Asoka Rubener (asystent Bhishmy), Sujata Rubener (asystentka Bhishmy)

• Jak Osiem i pół jest wizją doznań transformującego się mężczyzny, tak tutaj chodzi o portret wewnętrz­ny kobiety.

• Akcja dotyczy psychicznych konfliktów i przymusów

• Oglądamy studium psychicznej przemiany, teatr duszy, gdzie wszystko odbywa się niby tak samo, ale przecież inaczej niż w życiu, dziwniej, intensywniej, poza czasem, w obsesyjnie powtar­zającej się scenerii. W sugestywnej zresztą, finałowej scenie filmu, „wyzwolona" Giulietta słyszy znów głosy tajemniczych, tym razem pozytywnych, przyjaznych „obecności".

• Fabuła: Julia (Giulietta Masina) jest niezadowo­lona ze swego nudnego bytowania w ro­li gospodyni u boku niewiernego męża Giorgio (Mario Pisu). Uczestnicząc podczas jakiejś zabawy w seansie spiry­tystycznym, nawiązuje kontakt z ducha­mi, Iris i Olafem: te zachęcają ją, by wzięła życie we własne ręce. Przeżycie to zwiększa najpierw u niej poczucie niepewności. Szuka różnych wyjść, gnębi ją poczucie winy, ale w końcu od­najduje się i opuszcza Giorgia.

SATYRICON

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Bernardino Zapponi

Na podstawie: książki Petroniusza "Satyricon"

Zdjęcia: Giuseppe Rotunno

Muzyka: Tod Dockstader, Andrew Rudin, Nino Rota

Scenografia: Giorgio Giovannini, Luigi Scaccianoce

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1969

Wykonawcy: Martin Potter (Encolpio), Max Born (Gitone), Mario Romagnoli(Trimalcione), Salvo Randone (Eumolpo), Hiram Keller (Ascilto), Capucine  (Trifena), Magali Noël (Fortunata), Alain Cuny(Lica), Danica La Loggia(Scintilla)

• Wzorem dla filmu „Satyricon" jest frag­ment powieści antycznego poety, Titusa Petroniusa. Na podstawie tego fragmen­tu Fellini przedstawia wyuzdanie świata bez zasad i norm, przepełnionego ob­razkami hedonistycznych ekscesów.

• Starożytność oczami współczesnego człowieka

• Film ten jest w samym założeniu zbiorem wyrafinowanych ilustracji.

• W centrum akcji znajdują się młodzi Rzymianie, Ascilto i Encolpio, których ironicznie zainscenizowane przygody skupiają się na fascynacji czymś budzą­cym odrazę.

RZYM

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Bernardino Zapponi

Zdjęcia: Giuseppe Rotunno

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Andrea Fantacci

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1972

Wykonawcy: Pia De Doses(Księżna Domitilla), Loredana Martínez(Loredana), Stefano Mayore(Fellini jako dziecko), Anna Maria Pescatori(Roma), Fiona Florence(Młoda prostytutka), Peter Gonzales(Osiemnastoletni Fellini), Elisa Mainardi (Żona aptekarza) Marcello Mastroianni (gra siebie), Alberto Sordi(gra siebie), Anna Magnani (gra siebie)  Federico Fellini (gra siebie)

• Autobiograficzny obraz - rzut oka na Rzym - jego mieszkańców i stosunki społeczne, oczami dojrzewającego Felliniego.

• Hołd oddany miastu, wraz z przywołaniem miejsc i osób, które stanowią upostaciowienie ducha miasta

AMARCORD

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Tonino Guerra

Zdjęcia: Giuseppe Rotunno

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Danilo Donati

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1974

Wykonawcy: Pupella Maggio(matka Titta), Bruno Zanin(Titta), Magali Noël(Gradisca) Ciccio Ingrassia(wujek Teo) ,Nando Orfei(Pataca), Gianfilippo Carcano(Don Baravelli) Josiane Tanzilli(Volpina), Giuseppe Ianigro(Dziadek), Luigi Rossi(Prawnik) Ferruccio Brembilla(Przywódca faszystów)

• Fellini w najpopularniejszym ze swoich filmów ukazuje Rimini, miasteczko z którego pochodzi

• Na pozór jest to sztuczna, atelierowa rekonstruk­cja prowincjonalnych Włoch pod rządami faszy­stów w latach 30, a w istocie jest to przejmująco osobisty notatnik artysty z czasów młodości, przybierający formę gorzkiej komedii.

• Film Felliniego pokazuje biedną prowincję, której autorytarna władza wmawia świetlaną przyszłość. Demonstruje przy tym w groteskowo przerysowanej postaci nie tylko stan ducha prowincji.

• Centrum ekranowe świata wypełnia jedynie niematerialne, a wiec symboliczne „ja" autora.

• Ludzie, których poznajemy, są najzwyklejsi. Żyją jednak w świecie nienormalnym. Faszyzm pokazany zostaje jako codzienne oszustwo, którym karmi się miliony naiwnych. Bezsilni prowincjusze żyją więc z tym i muszą tak żyć, a ich indywidualny bunt przeciw czarnym koszulom (historia przesłuchi­wanego przez faszystów i „kurowanego" rycyną oj­ca rodziny) na niewiele się zdaje.

• Bohaterowie tyl­ko wyjątkowo i na krótką chwilę ukazują się na ekra­nie solo. Generalną zasadą panującą w całym wi­dowisku jest ich współobecność: duety, kwartety, kwintety, niekiedy również wspaniałe sce­ny zbiorowe. Nie wyklucza to bynajmniej ich indy­widualizacji. Każda z portretowa­nych przez reżysera osób ma w tym filmie swoje pięć minut, podczas których osiąga pełnię wyra­zu, po czym znika, ustępując miejsca innej

• Panuje tu rubaszny humor, ton błazeński, wyrozumia­le żartobliwy, nigdy szyderczy, z wyjątkiem karyka­turalnego obrazu faszystów w akcji.

• Fabuła: W małym miasteczku nad Adriaty­kiem młody Titta spędza lata młodo­ści. Ale nie on jest właściwie bohate­rem całej historii, pozostaje tylko jed­ną z wielu postaci, wokół których spo­wita jest epizodyczna akcja: okruchy wspomnień, rzuty oka na prowincjo­nalny krajobraz zamieszkany przez biednych, bezlitośnie oszukiwanych przez faszyzm, godnych współczucia ludzi.

CASANOVA

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Bernardino Zapponi

Zdjęcia: Giuseppe Rotunno

Muzyka: Nino Rota

Scenografia: Danilo Donati

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1976

Wykonawcy: Donald Sutherland (Giacomo Casanova), Tina Aumont (Henriette), Cicely Browne(Madame D'Urfe), Carmen Scarpitta  (Madame Charpillon), Clara Algranti(Marcolina), Margaret Clementi(Sister Maddalena) Olimpia Carlisi(Isabella), Silvana Fusacchia (Isabella's sister), Chesty Morgan(Barberina)

• Fellini ponoć nie czytał wcześniej pamiętników Casanovy, podpisał kontrakt w ciemno, później rzecz chciał odwołać, ale producent się nie zgodził. Przy­czyną niechęci Felliniego do tego projektu była antypatia, jaką poczuł do weneckiego uwodzi­ciela. Cóż więc było robić: siłą napędową pracy nad filmem uczynił mistrz właśnie swą anty­patię, czy nawet-jak to sam wspominał-rodzaj autentycznej nienawiści.

• Jest to najbardziej jednorodny stylistycznie, imponująco konsekwentny, doskonały artystycznie film spośród filmów Felliniego.

• Główny bohater to nie amant, nie uwodziciel pięknych kobiet, nie hedonista, który czer­pie z życia najradośniejsze dozna­nia lecz katorżniczy wy­robnik, automat czy też robot osiągający, owszem, znakomite wyniki w swej gimnastycznej specjalności. Nie dla własnej satysfakcji - choćby z rekordo­wych osiągnięć, ale jako aktor widowiska na użytek możnych gapiów. Jest wytworem pewnej kultury, pewnego świata równie pustego, jak on sam.

• Jest to dramat starości i opuszczenia. Ze starością przychodzi brzydota, śmieszność, upokorze­nia, a przede wszystkim poczucie porażki, bolesne poczucie niespełnienia. W ostatnich sekwencjach filmu Casanova wygląda tragicznie i komicznie zarazem. Pomarszczony, z rzadkim siwym włosem, umalowany, upudrowany spoczywa w fotelu niczym w trumnie.

• Fabuła: Giacomo Casanova, osiemnastowieczny kochanek i awanturnik, słynny polityk i pisarz, urodził się w Wenecji jako nieślubny syn aktorki i właściciela teatru. Dorosłe życie rozpoczął od studiów prawniczych, potem zapragnął być księdzem, a w końcu postanowił, że zostanie żołnierzem. Wreszcie, podszywając się pod szlachcica i kapitana, okradł austriackiego generała z pieniędzy i odebrał mu kochankę. Kobieta ta okazała się jedyną, prawdziwą miłością jego życia i matką jego córki. Postępowanie Casanovy stało się na tyle sławne, że przysporzyło mu wysoko postawionych wrogów i stało się przyczyną uwięzienia. Giacomo trafił do weneckiego więzienia - jednego z najcięższych w ówczesnych czasach - skąd musiał się ratować ucieczką. W tym momencie Federico Fellini rozpoczyna swoją opowieść o losach legendarnego uwodziciela. Po wydostaniu się z twierdzy Casanova podróżuje po całej Europie - od Londynu aż do Drezna. Jego wędrówka ma jednak w filmie włoskiego reżysera charakter bardziej metaforyczny. Swobodna interpretacja biografii jednego z największych libertynów wszech czasów.

MIASTO KOBIET

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Bernardino Zapponi, Brunello Rondi

Zdjęcia: Giuseppe Rotunno

Muzyka: Luis Enríquez Bacalov

Scenografia: Dante Ferretti

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1980

Wykonawcy: Marcello Mastroianni(Snaporaz),Bernice Stegers(Kobieta w pociągu), Ettore Manni(Dr. Xavier Katzone), Anna Prucnal (Elena), Dominique Labourier(Feministka), Jole Silvani(Motocyklista), Hélene Calzarelli(Feministka), Alessandra Panelli(Gospodyni) Carla Terlizzi(Nagroda), Catherine Carrel(Komendant), Donatella Damiani(Kusicielka), Stéphane Emilfork(Feministka), Umberto Zuanelli(Trubadur), Brigitte Petronio(Strażniczka)

• Federico Felli­ni, stworzył film w rodzaju dziwacznego snu, o którym sam mówił, że jest „gawę­dą podpitego mężczyzny po kolacji"

• Jest to film przesycony atmosferą lęku i koszmaru, z przewijającym się motywem ucieczki bohatera przed ścigającymi go kobietami

• Logika snu kieruje postępowaniem i zachowaniami Snoporaza. Porusza się on w realności niepojętej. Jej prawa i reguły gry są dlań zakryte, obce. Przestrzeń ma charakter oniryczny. Jest zmysłowa, dotykalna, ale nieuchwytna, o zamazanych konturach. Dialogi, podszyte irracjonalnością sennych wizji.

• Nigdy dotąd nie zaszedł Fellini tak daleko i głęboko w oniryczność.

• Fabuła: Bohater (Marcello Mastroianni) przypadkowo trafia na kongres feministek. Z jednej strony twórca pokazuje uczestniczki owego kongresu: galerię karykaturalnych postaci, kobiet młodych i starych, ładnych i brzydkich, obnażających w trakcie obrad i w inscenizowanych scenkach męski egoizm i zaborczość. Z drugiej - pięćdziesięcioletniego mężczyznę, "łacińskiego kochanka", uganiającego się za ideałem kobiecości i towarzyszącego mu starzejącego się playboya Sante Kutasso (Ettore Manni), niezwykłego kolekcjonera seksualnych ekscesów, wydającego przyjęcie na cześć swej dziesięciotysięcznej kobiety.

A STATEK PŁYNIE

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Tonino Guerra, Catherine Breillat, Roberto De Leonardis

Zdjęcia: Giuseppe Rotunno

Muzyka: Gianfranco Plenizio

Scenografia: Dante Ferretti

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1983

Wykonawcy: Victor Poletti(Aureliano Fuciletto), Barbara Jefford(Ildebranda Cuffari), Freddie Jones(Orlando), Norma West (Violet Dongby Albertini), Peter Cellier(Reginald J. Dongby), Elisa Mainardi(Teresa Valegnani), Linda Polan(Ines Ruffo Saltini) Colin Higgins (Szef policji), Janet Suzman(Edmea Tetua)

• Film poświęcony operze

• Fabuła: W przededniu wybuchu I wojny światowej z Neapolu wypływa luksusowy transatlantyk. Na pokładzie zbiera się grono ludzi związanych z teatrem muzycznym, aby uczestniczyć w uroczystości pogrzebu wybitnej śpiewaczki operowej. Rejs zostaje zakłócony przez pojawienie się grupki serbskich uchodźców, chroniących się przed represjami po zamordowaniu arcyksięcia Ferdynanda.

GINGER I FRED

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Tonino Guerra

Zdjęcia: Ennio Guarnieri, Tonino Delli Colli

Muzyka: Nicola Piovani

Scenografia: Dante Ferretti

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1986

Wykonawcy: Giulietta Masina(Amelia Bonetti -Ginger), Marcello Mastroianni(Pippo Botticella -Fred), Francesco Casale(Mafioso), Franco Fabrizi ( Gospodarz programu)

• Federico Fellini bezlitośnie odsłania miernotę współczesnej kultury masowej i me­lancholijnie patrzy na minione dni.

• Jest to opowieść o nieuleczalnym smutku odchodzenia, o żalu za tym, co pozostało niespełnione, za wszystkimi możliwymi drogami, jakie widzi się przed sobą w młodości.

• Przywołując postacie Ginger i Freda reżyser chciał wskrzesić pamięć kina, „którego już nie ma".

• Fabuła: Para tancerzy, Amelia Bonetti (Giuliet­ta Masina) i Pippo Bitticella (Marcello Mastroianni). słynęła kiedyś z naśla­downictwa Ginger Rogers i Freda Astaire'a w stepowaniu. Od tamtych czasów minęło już 30 lat i odtąd nie widzieli się ani razu. Pippo sprzedaje obecnie encyklopedie, a Amelia pracu­je w sklepie z artykułami piśmiennymi. Teraz mają wspólnie dla pewnego wi­dowiska bożonarodzeniowego odtań­czyć dawne popisowe numery. Spotka­nie skłania oboje do spojrzenia wstecz, w czasy starej dobrej rozrywki.

WYWIAD

Reżyseria: Federico Fellini

Scenariusz: Federico Fellini, Gianfranco Angelucci

Zdjęcia: Tonino Delli Colli

Muzyka: Nicola Piovani

Scenografia: Danilo Donati, Paul Mazursky

Kraj produkcji: Włochy

Rok produkcji: 1987

Wykonawcy: Anita Ekberg(Anita), Maurizio Mein(gra siebie), Marcello Mastroianni(gra siebie), Federico Fellini(gra siebie)

• Zwieńczenie drogi Felliniego

• W Wywiadzie Fellini pragnął złożyć kinu mu pożegnalny hołd, przypomnieć choć na moment jego magię.

• Reżyser chciał też pokazać swoją al­chemiczną pracownię, laboratorium starego maga, miejsce, które dzięki niemu stało się miejscem mitycznym - słynne studio nr 5, gdzie powstawały jego filmy.

1

---