ANALIZA PROGU RENTOWNOŚCI

Próg rentowności dla produkcji jednoasortymentowej

( w wyrażeniu ilościowym)

K_c = K_st + k _zj
Q (1)

gdzie:

Q - produkcja (sprzedaż ) w jednostkach naturalnych w analizowanym okresie,

K_c - koszty całkowite analizowanego okresu,

K_st - koszty stałe analizowanego okresu,

k _zj - jednostkowe koszty zmienne w analizowanym okresie,

Stąd koszt jednostkowy (k_j)

k_j =
(2)

Obliczenia progu rentowności dokonujemy wychodząc z założenia, że w tym punkcie :

Qc = K_c (3)

oraz

c = k_j (4)

Gdzie:

c - cena zbytu

Podstawiając do formuły (4) wyrażenie k_j, otrzymujemy:

c =
+ k_zj (5)

Stąd próg rentowności (Q_opl ), wyrażony w jednostkach naturalnych, wynosi:

Q_opl =
(6)

gdzie:

c - k_zj - marża pokrycia (marża brutto).

Margines bezpieczeństwa (M_b)

M_b = Q - Q_opl (7)

Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na sprzedaż (W_b) :

W_b =
(8)

Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na wykorzystanie zdolności produkcyjnej (W_b(zp)) :

W_b(zp) =
(9)

gdzie: Z_p - zdolność produkcyjna w jednostkach naturalnych.

Podwyższenie współczynnika bezpieczeństwa możliwe jest dzięki następującym działaniom:

1. Zwiększenie wolumenu sprzedaży,

2. Obniżenie progu rentowności poprzez:

• podniesienie cen zbytu,

• obniżenie koszów zmiennych,

• obniżenie koszów stałych.

W ramach analizy progu rentowności można określić, przy jakiej wielkości sprzedaży (Q_z) przedsiębiorstwo osiągnie założo-ną wielkość zysku (Z).

Punktem wyjścia dla obliczenia Q_z jest równanie:

Q_z c = K_st + k _zj Q_z + Z (10)

Stąd :

Q_z =
(11)

Można również obliczyć, przy jakiej wielkości sprzedaży (Q_zj), zysk na jednostce wyrobu wyniesie z_j, wychodząc z następującej zależności:

c =
+ k_zj + z_j (12)

Stąd

Q_zj =
(13)

Próg rentowności dla produkcji wieloasortymentowej

Q_opl =
/
c (14)

Q_oplc =
(15)

Q_opl(w) =
(16)

(17)

Q_opl(w) =
(18)

gdzie:

K_z - suma kosztów zmiennych,

S - wartość sprzedaży,

1-
- współczynnik marży pokrycia.

Margines bezpieczeństwa (M_bw)

M_bw = S - Q_opl(w) (19)

Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na sprzedaż (W_bw) :

W_bw =
(20)

Współczynnik bezpieczeństwa ze względu na wykorzystanie zdolności produkcyjnej (W_zp) :

W_b(zp) =
(21)

gdzie: Z_p(w) - zdolność produkcyjna w wyrażeniu wartościowym.

Podwyższenie współczynnika bezpieczeństwa możliwe jest dzięki następującym działaniom:

1. Zwiększenie przychodów ze sprzedaży

• zwiększenie wolumenu sprzedaży,

• podniesienie cen zbytu,

• zwiększenie wolumenu sprzedaży i cen zbytu.

2. Obniżenie progu rentowności

• podniesienie cen zbytu,

• poprawa struktury asortymentowej sprzedaży poprzez lansowanie produktów o procentowo wyższych marżach pokrycia.

• redukcja kosztów

• obniżenie koszów zmiennych,

• obniżenie koszów stałych,

• obniżenie koszów stałych i zmiennych.

• zastąpienie kosztów stałych przez koszty zmienne, np. przez odejście od produkcji własnej na rzecz dostaw kooperacyjnych.

Przy analizie progu rentowności można wyznaczyć :

- graniczny poziom cen (c_g) i margines bezpieczeństwa ze

względu na cenę (M_b(c))

c_g =

M_b(c) =

Graniczny poziom ceny jest to cena, która przy założonej wielkości sprzedaży i kosztach gwarantuje jedynie osiągnięcie progu rentowności. Jest to cena minimalna, poniżej której przedsiębiorstwo nie może sprzedawać swoich wyrobów, ponieważ będzie ponosić straty.

- graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych (k_zj(g)) i

margines bezpieczeństwa ze względu na jednostkowe koszty

zmienne (M_b(kzj))

k_zj(g) = c -

M_b(kzj) =

Graniczny poziom jednostkowych kosztów zmiennych są to koszty, które przy założonej wielkości sprzedaży, danych kosztach stałych i cenie gwarantują jedynie osiągnięcie progu rentowności. Jest to maksymalny jednostkowy koszt zmienny, którego przedsiębiorstwo nie może przekroczyć, ponieważ będzie ponosić straty.

W ramach analizy progu rentowności można prowadzić tzw. analizę wrażliwości, która polega na badaniu wpływu zmiany cen i kosztów na kształtowanie się progu rentowności.

Istnieje związek między rentownością sprzedaży na działalności operacyjnej a współczynnikiem marży pokrycia i współczynnikiem bezpieczeństwa.

Związek ten wyraża formuła:

ANALIZA WSKAŹNIKOWA

Wskaźniki płynności

Do oceny płynności finansowej wykorzystuje się trzy wskaźniki :

1. wskaźnik płynności gotówkowej
   

2. wskaźnik szybki
   

lub

3. wskaźnik bieżący
   

Wskaźniki sprawności działania

• wskaźnik rotacji ogółu majątku:

• wskaźnik rotacji majątku trwałego:

• wskaźnik rotacji ogółu zapasów :

• wskaźnik rotacji zapasów materiałowych :

• wskaźnik rotacji zapasów wyrobów gotowych :

• wskaźnik rotacji zapasów towarów :

• wskaźnik cyklu inkasa należności :

• wskaźnik regulowania zobowiązań z tytułu dostaw :

• wskaźnik regulowania ogółu zobowiązań krótkoterminowych :

• zobowiązania krótkoterminowe bez kredytów i pożyczek oraz emisji krótkoterminowych.

Wskaźnik cyklu pieniężnego netto

Interpretacja :

• Cykl środków pieniężnych pokazuje czas jaki upływa od momentu odpływu gotówki przeznaczonej na regulowanie zobowiązań do momentu przypływu gotówki z pobranych należności .

• Cykl środków pieniężnych pokazuje wielkość zapotrzebowania na kapitał pracujący w dniach obrotu .

Zaspokojenie zapotrzebowania na kapitał pracujący w dniach obrotu

Wskaźnik cyklu pieniężnego netto - wskaźnik rotacji kapitału pracującego

Wskaźniki wspomagania finansowego (zadłużenia)

W analizie tej wykorzystuje się dwie grupy wskaźników:

I. Wskaźniki zadłużenia, odnoszące zadłużenie przedsiębiorstwa do jego majątku. Pokazują one, jakie jest zabezpieczenie wierzytelności w przypadku niezdolności przedsiębiorstwa do spłaty zadłużenia z bieżących przychodów;

II. Wskaźniki oparte na dochodach, określające zdolność przedsiębiorstwa do obsługi długu.

Ad. I

• wskaźnik ogólnego zadłużenia

(powinien oscylować w przedziale 57% - 67%)

• wskaźnik pokrycia majątku kapitałem własnym

• wskaźnik zadłużenia kapitału własnego

(wartość graniczna: w małych przedsiębiorstwach - 3; w średnich i dużych - 1)

• wskaźnik zadłużenia długoterminowego

(zadawalający poziom - 0,5)

Ad. II

• wskaźnik pokrycia zobowiązań odsetkowych

(zadawalający poziom co najmniej 4 -5)

• wskaźnik pokrycia długu łącznie z odsetkami I

(minimum - 1,2)

1) odsetki od zadłużenia długoterminowego

• wskaźnik pokrycia długu łącznie z odsetkami II

(≥ 1)

1) odsetki od zadłużenia długoterminowego

• wskaźnik pokrycia długu z cash flow

(zadawalający poziom co najmniej 1,5)

1) odsetki od zadłużenia długoterminowego

Wskaźniki rentowności (zyskowności)

• rentowność sprzedaży (handlowa)

1. rentowność działalności podstawowej (rentowność operacyjna)

2. rentowność brutto sprzedaży

3. rentowność netto sprzedaży

• rentowność majątku (ekonomiczna)

• rentowność kapitału własnego (finansowa)

Wskaźniki rynku kapitałowego

• zysk przypadający jedną akcję

• stopa zyskowności akcji

• relacja ceny do zysku z akcji

• stopa dywidendy

• stopa wypłat dywidendy

6

---