• Przegląd Windows

Jeżeli praca w środowisku Windows jest dla ciebie nowością ten rozdział może być jednym z najważniejszych. Opisuje on podstawowe umiejętności jakie powinieneś opanować do pracy w Windows. Jeżeli jednak jesteś już obeznany z Windows możesz opuścić ten rozdział.

W środowisku Windows pracujesz w prostokątnych obszarach zwanych oknami. Okna te wyświetlane są na tle tzw. pulpitu.

Oto streszczenie wszystkich elementów i terminologii systemu operacyjnego Windows.

1. Co to jest przycisk Start?

Przycisk Start (który jest umieszczony na pasku zadań) jest prawdopodobnie najważniejszym komponentem kontrolnym w Windows. Gdy naciśniesz przycisk Start pojawi się menu Start, które jest centralnym punktem do uruchamiania wszystkich aplikacji na twoim PC. Menu Start może również służyć do otwierania dokumentów, zmiany ustawień systemu, uzyskania pomocy i szukania elementów na dysku twojego komputera. W rzeczywistości prawie wszystko co możesz chcieć zrobić na komputerze może być wykonane poprzez menu Start. Przycisk Start (a więc i menu Start) może być dostępny z każdego miejsca w Windows. Oznacza to że możesz uruchomić wiele aplikacji jednocześnie.

2. Czym jest Pulpit?

Jak wspomniano powyżej w środowisku Windows pracujesz w prostokątnych obszarach ekranu zwanych oknami. Te okna pojawiają się na tle zwanym pulpitem. Na pulpicie mogą się również znajdować małe symbole graficzne (ikony), które reprezentują skróty do aplikacji (takich jak edytory tekstu czy arkusze kalkulacyjne). Dodatkowo, na pulpicie znajdują się również przycisk Start i pasek zadań.

3. Czym jest Pasek Zadań?

W przeciwieństwie do MS-DOS, w środowisku Windows możesz robić więcej niż jedną rzecz jednocześnie. Zdolność do przełączania się pomiędzy aktualnie działającymi zadaniami nazywana jest wielozadaniowością. Za każdym razem gdy uruchamiasz program, lub otwierasz dokument, lub okno na pasku zadań pojawia się przycisk z nazwą procesu. (Pasek zadań normalnie umieszczony jest na dole pulpitu). Możesz używać paska zadań aby przełączać się pomiędzy uruchomionymi procesami.

4. Czym jest Eksplorator Windows?

Eksplorator Windows stanowi bazę wielu operacji, od podstawowych operacji na plikach (szukanie, kopiowanie, usuwanie, zmiana nazwy itd.), do manipulowania ikonami na pulpicie i w menu Start.

Możesz myśleć o Eksploratorze w uproszczeniu jak o narzędziu do zarządzania plikami i katalogami (w terminologii Windows znanymi jako foldery) w twoim systemie. Użytkownicy zaznajomieni z Windows 3.1 mogą traktować Eksploratora jako zastępstwo "Menedżera Plików" i "Menedżera Programów" z Windows 3.1.

5. Czym jest Okno?

Używając Windows napotkasz dwa główne typy okien:

 Okna Aplikacji, znane czasami jako okna nadrzędne.

 Okna Dialogowe, znane czasami jako okna podrzędne.

1. Okno Aplikacji

Gdy uruchamiasz aplikację Windows, startuje ona w oknie aplikacji na pulpicie. Większość okien aplikacji posiada pewne standardowe elementy takie jak pasek tytułu i pasek menu. Te standardowe elementy są wymienione w rozdziale 5.6.

2. Okna Dialogowe

Czasami Windows wymaga od ciebie dodatkowych informacji aby wykonać zadanie. Dostarczasz tej informacji w specjalnym typie okna zwanym oknem dialogowym. Dla przykładu, gdy każesz edytorowi tekstu otworzyć dokument pojawia się okno dialogowe "Otwórz". W tym oknie dialogowym podajesz nazwę pliku, który chcesz otworzyć.

Większość okien dialogowych zawiera opcje do wyboru. Gdy zaznaczysz już jakie opcje cię interesują, możesz wybrać przycisk OK aby wykonać polecenie. Niektóre okna dialogowe mogą wyświetlać informacje, ostrzeżenia, lub wiadomości wyjaśniające dlaczego konkretne zadanie nie może być wykonane.

6. Elementy Okna

Okna przeważnie posiadają kilka typowych cech takich jak menu sterowania i paski menu. Poniższe rozdziały zawierają opis tych "elementów".

2. Pasek tytułu

Pasek tytułu pokazuje nazwę aplikacji i opcjonalnie nazwę dokumentu, pliku lub katalogu. Pasek tytułu umieszczony jest wzdłuż górnej krawędzi okna.

3. Pasek Menu

Na Pasku Menu umieszczone są nazwy dostępnych menu. Menu są wygodnym sposobem na wydawanie poleceń twojej aplikacji.

Większość okien ma menu umieszczone na pasku menu który znajduje się bezpośrednio pod paskiem tytułu. Gdy menu zostaje wybrane rozwijają się jego opcje.

4. Menu

Menu składa się z listy elementów menu, z których większość jest poleceniami dla aplikacji. Niektóre elementy menu oznaczają właściwości które mogą być włączone lub wyłączone (np. pogrubiona lub kursywa), lub są nazwami kolejnych menu (menu kaskadowe), które zawierają dodatkowe polecenia.

W Windows występują dwa podstawowe typy menu: pionowe menu i rozwijane menu. Zasadnicza różnica między nimi polega na sposobie poruszania się po nich. Dla rozwijanych menu używasz klawiszy kursorów w lewo i w prawo, natomiast dla pionowych menu klawiszy kursorów w górę i w dół.

5. Przycisk polecenia

Przycisk polecenia zwany skrótowo przyciskiem, używany jest aby zainicjować akcję, np. wykonanie lub anulowanie polecenia. Przyciski mają przeważnie prostokątny kształt i zawierają opis tekstowy lub graficzny. (Możesz myśleć o nich jak o przyciskach na telefonie). Najczęściej spotykanymi przyciskami są przyciski OK, Anuluj, i Pomoc.

6. Pole tekstowe

Pole tekstowe znane również jako pole edycyjne jest prostokątnym oknem w którym wprowadzasz lub edytujesz tekst. Pole tekstowe zapewnia wsparcie dla podstawowych funkcji wprowadzania i edytowania tekstu. Przykładem użycia pola tekstowego jest otwieranie dokumentu w edytorze tekstu. Normalnie pojawia się okno dialogowe z polem tekstowym, w którym wpisujesz nazwę dokumentu który chcesz otworzyć.

7. Pole Listy

W polu listy wyświetlana jest wcześniej stworzona lista opcji do wyboru, jak np. lista plików, kolorów lub dostępnych czcionek. Pola listy są przeważnie używane do wyświetlania dużych zestawów opcji.

8. Rozwijana Lista

Rozwijana lista służy do wybierania elementów z listy opcji. Różnica pomiędzy rozwijaną listą a normalnym polem listy polega na tym że w przypadku rozwijanej listy lista opcji jest wyświetlana na żądanie, tzn. lista pojawia się początkowo jako prostokątne okno z obecnie wybranym elementem. Gdy naciśniesz kursor w górę lub KURSOR W DÓŁ pokaże się lista opcji po której możesz poruszać się klawiszami kursorów.

9. Przycisk Opcji

Przyciski opcji znane również jako przyciski radiowe , reprezentują grupy wzajemnie wykluczających się opcji. W grupie przycisków radiowych tylko jedna z opcji może być wybrana. Dla przykładu, okno dialogowe "Drukuj" edytora tekstu zawiera następujące przyciski opcji:

Drukuj Wszystkie Strony

Drukuj Bieżącą Stronę

Drukuj Strony w zakresie:

10. Pole Wyboru

Pole wyboru przeważnie jest używane dla opcji które mają dwa stany, jak włączony lub wyłączony bądź tak lub nie. Gdy pole wyboru jest zaznaczone zawiera symbol X. Przykładem dwu-stanowego pola wyboru może być "Zawsze tworzyć kopię bezpieczeństwa?". W Windows można również spotkać trój-stanowe pola wyboru: trzeci stan występuje gdy symbol X jest wyświetlany na szaro.

11. Combo Box

Combo box jest kombinacją pola tekstowego z polem listy. Pozwala zarówno na wpisanie nowej pozycji jak i na wybranie elementu z listy.

12. Rozwijany Combo Box

Rozwijany combo box jest kombinacją pola tekstowego z rozwijaną listą.

13. Struktura drzewa

Struktura drzewa jest listą specjalnego typu która wyświetla zestaw obiektów w postaci drzewa stworzonego na podstawie ich struktury logicznej. Zawiera ona przyciski które pozwalają zwijać bądź też rozwijać poszczególne gałęzie drzewa. Ten rodzaj struktury jest często używany do przedstawiania hierarchii katalogów (znanych również jako foldery) na dysku twardym.

14. Lista przeglądania

Lista przeglądania jest szczególnym rodzajem listy, na której wyświetlane elementy składają się z ikony i etykiety. Jest to główny element kontrolny w Eksploratorze Windows, dane na liście mogą być wyświetlane na cztery sposoby:

 Duże ikony. Każdy element wyświetlany jest jako pełno wymiarowa ikona z etykietą na dole.

 Małe ikony. Każdy element wyświetlany jest jako mała ikona z etykietą po prawej stronie, elementy wyświetlane są w kolumnach.

 Lista. Każdy element wyświetlany jest jako mała ikona z etykietą po prawej stronie.

 Szczegóły. Każdy element wyświetlany jest jako linia składająca się z kilku kolumn. Skrajna lewa kolumna zawiera ikonę i etykietę tekstową. Następne kolumny zawierają bardziej szczegółowe informacje o elemencie.

15. Pole edycyjne typu okrojonego

Pole edycyjne typu okrojonego jest to pole tekstowe, które przyjmuje tylko ograniczony zestaw wartości. Pole edycyjne typu okrojonego jest kombinacją pola tekstowego ze specjalnym elementem składającym się z pary przycisków (znanych również jako strzałki przewijania). Możesz zarówno wpisać żądaną wartość przy użyciu klawiatury jak i dojść do niej przy użyciu przycisków.

16. Zakładki

Zakładki służą do wyświetlania wielu stron logicznych lub zestawów informacji w obrębie jednego okna.

Każda zakładka zawiera przeważnie następujące przyciski:

 OK. Potwierdza wszystkie wprowadzone zmiany i zamyka okno.

 Zastosuj. Potwierdza wszystkie wprowadzone zmiany lecz nie zamyka okna. (Ten przycisk nie jest dostępny do czasu aż zmienisz wartość jednego z elementów sterujących na zakładce).

 Anuluj. Odwołuje wszystkie zmiany wprowadzone na zakładce i zamyka okno właściwości. Nie odwołuje to jednak żadnych zmian, które zostały wcześniej zatwierdzone.

Niektóre zakładki posiadają również przycisk Pomoc.

17. Potencjometr

Potencjometr używany jest do regulowania wartości w ciągłym zakresie, jak np. głośność lub jasność. (Myśl o nim jak o potencjometrze głośności w radiu lub magnetofonie).

18. Rozszerzone pola listy i listy wielokrotnego wyboru.

Większość list pozwala na wybranie tylko jednego elementu, czasami jednak wymagane jest aby wybrać więcej niż jeden element. Służą temu Rozszerzone pola listy i Listy wielokrotnego wyboru.

Rozszerzone pola listy i listy wielokrotnego wyboru działają na tej samej zasadzie co zwyczajne listy. Jednakże, listy wielokrotnego wyboru mogą również zawierać pola wyboru jako jeden ze składników listy.

7. Schowek

Schowek służy do tymczasowego przechowywania danych w Windows. Pozwala na kopiowanie informacji z jednego miejsca i wklejanie ich gdzie indziej.

Informacja przechowywana w Schowku pozostaje tam do czasu aż go opróżnisz, skopiujesz lub wytniesz do Schowka inną informację, bądź też zamkniesz Windows. Ponieważ informacja stale pozostaje w Schowku, możesz ją wklejać dowolną ilość razy.

Możesz wycinać, kopiować lub wklejać tekst, grafikę, pliki, foldery, skróty itd. W edytorze tekstu możesz nawet wycinać, kopiować lub wklejać połączenie tekstu i grafiki.

Informację można wycinać, kopiować lub wklejać nie tylko w obrębie jednej aplikacji, ale nawet pomiędzy aplikacjami.

• Rozpoczynamy pracę z programem Supernova

Ten rozdział opisuje jak korzystać z programu Supernova przy domyślnych ustawieniach klawiatury. (Alternatywnych ustawień szukaj w rozdziale 12).

1. Regulacja powiększenia

Aby zwiększyć powiększenie:

Naciśnij LEWY CONTROL+PLUS z klawiatury numerycznej.

Wielokrotne naciskanie kombinacji LEWY CONTROL+PLUS z klawiatury numerycznej spowoduje krokowe zwiększanie powiększenia (aż do 32 razy).

Aby zmniejszyć powiększenie:

Naciśnij LEWY CONTROL+MINUS z klawiatury numerycznej.

Wielokrotne naciskanie kombinacji LEFWY CONTROL+ MINUS z klawiatury numerycznej spowoduje krokowe zmniejszanie powiększenia (aż do braku powiększenia).

Aby włączyć lub wyłączyć powiększenie:

Naciśnij LEWY CONTROL+ENTER z klawiatury numerycznej.

2. Zmiana proporcji powiększanego ekranu

Program Supernova może dostosować proporcje powiększanego ekranu po naciśnięciu odpowiednich klawiszy:

Funkcja	Klawisze
Zwiększ powiększenie w poziomie	LEWY SHIFT+PLUS z klawiatury numerycznej
Zmniejsz powiększenie w poziomie	LEWY SHIFT+ MINUS z klawiatury numerycznej
Zwiększ powiększenie w pionie	LEWY SHIFT+LEWY CONTROL+ PLUS z klawiatury numerycznej
Zmniejsz powiększenie w pionie	LEWY SHIFT+LEWY CONTROL+ MINUS z klawiatury numerycznej

3. Tryby powiększania

Program Supernova ma pięć trybów powiększania pomiędzy którymi można się przełączać klawiszem 7 z klawiatury numerycznej. Oto one:

Pełny ekran.

Ekran podzielony.

Okno.

Lupa. (Proporcjonalna, Standard lub Szklana).

Auto Lupa. (Proporcjonalna, Standard lub Szklana).

We wszystkich trybach powiększania program Supernova automatycznie śledzi kursor myszy oraz fokus klawiatury i powiększa obszar wokół nich. Program Supernova podąża również automatycznie za pojawiającymi się oknami, oknami dialogowymi, elementami kontrolnymi w oknach dialogowych i rozwijanymi menu. Cecha automatycznego śledzenia zwraca twoją uwagę na wszystkie nowo pojawiające się informacje.

2. Pełny ekran

W trybie pełnoekranowym Supernova wypełnia cały ekran powiększonym fragmentem "prawdziwego" ekranu Windows.

3. Ekran podzielony

W tym trybie ekran dzielony jest na dwa prostokątne obszary z których jeden jest powiększany drugi nie. Obszary oddzielone są czarną linią. Wielkość obszarów można regulować przy pomocy gorących klawiszy.

W trybie dzielenia ekranu aby zmienić wielkość powiększonego obszaru:

Naciśnij LEWY CONTROL+7 z klawiatury numerycznej.

Wejdziesz w tryb Modyfikacji Okna Pierwotnego Będzie to sygnalizowane przez migotanie linii oddzielającej obszar powiększany od niepowiększanego. Teraz po wciśnięciu LEWEGO CONTROL możesz regulować wielkość powiększanego obszaru klawiszami kursorów.

Gdy ustawisz wielkość powiększanego obszaru naciśnij ESCAPE. Opuścisz wtedy tryb Modyfikacji Okna Pierwotnego.

Aby przełączać się pomiędzy kolejnymi orientacjami podzielonego ekranu:

Naciśnij klawisz 8 z klawiatury numerycznej.

4. Okno

Tryb okna powiększa ekran Windows w ten sam sposób co tryb pełnoekranowy, z wyjątkiem tego że powiększany obraz jest wyświetlany w małym nieruchomym oknie. Okno może być przemieszczane przy pomocy klawiszy kursorów.

Możesz też zmienić wielkość tego okna po wejściu w tryb Modyfikacji Okna Pierwotnego i wciskanie klawiszy kursorów z LEWYM CONTROL.

5. Lupa

Tryb Lupy powiększa obraz w ten sam sposób co w Trybie Okna z wyjątkiem tego że powiększane okno się porusza.

Istnieją trzy różne opcje określające położenie okna powiększającego:

Proporcjonalna. Przy użyciu tej opcji program Supernova umieszcza powiększane okno proporcjonalnie do powiększanego elementu.

Standardowa. Przy użyciu tej opcji program Supernova przesuwa powiększane okno gdy kursor osiąga margines przewijania. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8). Powiększane okno przestanie się przemieszczać gdy osiągnie brzeg ekranu.

Szklana. Przy użyciu tej opcji program Supernova symuluje to co widziałbyś używając prawdziwego szkła powiększającego. Powiększane okno może przesunąć się poza brzeg ekranu razem z kursorem myszy. Ten tryb sprawdza się najlepiej jeżeli masz 100% marginesy przewijania. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8).

6. Auto Lupa

Tryb Auto Lupy działa w ten sam sposób co standardowa Lupa, z wyjątkiem tego że powiększane okno automatycznie dopasowuje swoją wielkość do wielkości aktualnego fokusa za każdym razem gdy ulega on zmianie. Jeżeli aktualny fokus jest zbyt duży wielkość okna zostanie ograniczona do wielkości ekranu.

Używając Auto Lupy jeżeli poruszysz kursorem myszy wielkość powiększanego okna nie zmieni się jednak będziesz mógł przemieszczać powiększane okno.

4. Tryb Przeglądania

Tryb Przeglądania pozwala zobaczyć w którym miejscu "rzeczywistego" ekranu znajduje się powiększany fragment twojego ekranu.

Aby wejść w tryb Przeglądania:

Naciśnij LEWY CONTROL+BACKSLASH.

Ekran przejdzie w tryb normalnego wyświetlania i pojawi się prostokąt w inwersji kolorów. Fragment ekranu w prostokącie to część powiększana przez program Supernova.

Przesuwaj prostokąt poruszając myszą.

Wyjdź z trybu Przeglądania przez ponowne naciśnięcie LEWEGO CONTROL+BACKSLASH.

Możesz zmienić sposób w jaki Supernova zachowuje się w Trybie Przeglądania z Panelu Kontrolnego programu Supernova. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8.12).

5. Wygładzanie Obrazu

Po włączeniu tej opcji program Supernova "wygładza" każdy czarny lub biały tekst oraz grafikę. Właściwość ta zalecana jest tylko przy powiększeniach wysokiego stopnia, ponieważ znacząco obniża ona wydajność systemu.

Aby włączyć/wyłączyć wygładzanie obrazu:

Naciśnij LEWY CONTROL+8 z klawiatury numerycznej.

6. Zmieniacz koloru

Zmieniacz koloru pozwala zmienić kolory na monitorze w trybach 256 kolorów i High Color.

Aby włączyć/wyłączyć zmieniacz koloru:

Naciśnij LEWY SHIFT+ENTER z klawiatury numerycznej.

Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8.14.

7. Zahaczone obszary

Czasami chcesz aby konkretny fragment ekranu był stale wyświetlany. Dla przykładu możesz chcieć aby linia statusu twojego edytora tekstu była stale widoczna aby wiedzieć na której stronie, w której linii i kolumnie się znajdujesz.

Aby to zrobić możesz zahaczyć obszary rzeczywistego ekranu i umieścić je w jednym lub więcej stale wyświetlanym, powiększanym oknie. Dzięki temu możesz stale mieć na oku ważne informacje które mogą często ulegać zmianie gdy używasz swojej aplikacji.

Każdy zahaczony obszar działa dokładnie w ten sam sposób co powiększone okno programu Supernova z wyjątkiem tego że domyślnie zahaczone obszary nie przesuwają się ani nie śledzą kursora myszy bądź fokusa klawiatury.

W trybie tworzenia lub modyfikacji zahaczenia możesz:

Przemieszczać zahaczony obszar,

Zmieniać wielkość zahaczonego obszaru,

Przewijać zawartość zahaczonego obszaru,

Ustawić unikalne powiększenie, wygładzanie obrazu i śledzenie dla każdego zahaczonego obszaru.

2. Tworzenie zahaczonego obszaru

Aby stworzyć zahaczony obszar:

Naciśnij LEWY SHIFT+9 z klawiatury numerycznej.

Aby przesunąć zahaczony obszar:

Naciskaj klawisze kursorów lub trzymając wciśnięty klawisz Z poruszaj myszą.

Aby zmienić wielkość zahaczonego obszaru:

Naciśnij LEWY CONTROL razem z klawiszami kursorów lub wciśnij klawisz X i poruszaj myszą.

Aby przesuwać zawartość zahaczonego obszaru:

Naciśnij LEWY SHIFT razem z klawiszami kursorów lub wciśnij klawisz C i poruszaj myszą.

Aby przełączyć wygładzanie obrazu w zahaczonym obszarze:

Naciśnij LEWY CONTROL+8 z klawiatury numerycznej.

Aby przełączyć śledzenie w zahaczonym obszarze:

Naciśnij LEWY SHIFT+8 z klawiatury numerycznej.

Aby usunąć zahaczenie:

Naciśnij DELETE.

Aby wyjść z trybu Tworzenia Zahaczenia i zapisać zahaczone obszary:

Naciśnij ESCAPE.

3. Modyfikacja zahaczenia

Aby zmodyfikować obszar zahaczenia:

Naciśnij LEWY CONTROL+9 z klawiatury numerycznej.

Jeżeli masz zahaczone kilka obszarów możesz przełączać się pomiędzy nimi przy użyciu klawisza 9 z klawiatury numerycznej. Ramka aktywnego zahaczenia zacznie migotać.

Wszystkie inne skróty w trybie Modyfikacji Zahaczenia pozostają takie same jak w trybie Tworzenia Zahaczenia.

Naciśnij ESCAPE aby wyjść z trybu modyfikacji zahaczenia.

4. Włączanie/wyłączanie zahaczonych obszarów

Aby włączyć/wyłączyć zahaczenie:

Naciśnij 9 z klawiatury numerycznej.

Wskazówka: Supernova zapamiętuje stworzone przez ciebie zahaczenia i automatycznie odtwarza je za każdym razem gdy uaktywniany jest odpowiedni plik ustawień wyjścia. (Szczegółowych informacji jak tworzyć pliki parametrów (i sytuacje) dla poszczególnych aplikacji szukaj w rozdziale 11).

8. Używanie przycisku Start Windows

Aby uaktywnić przycisk Start:

 Naciśnij CONTROL+ESCAPE.

Lub, jeśli masz klawiaturę Windows:

 Naciśnij klawisz WINDOWS.

9. Używanie menu Start Windows

Kiedy naciśniesz przycisk Start otworzy się menu Start i Supernova powie "Wejście do pionowe menu. Bez fokusa". Oznacza to że menu Start zostało otwarte jednak żadna z opcji nie jest aktualnie podświetlona.

Aby przemieszczać się pomiędzy opcjami w menu Start:

 Używaj kursorów w górę i w dół.

Przemieszczanie w górę lub w dół menu Start będzie podświetlać każdą pozycję menu po kolei a Supernova będzie ją odczytywać.

Jeżeli podczas poruszania po menu Supernova po przeczytaniu pozycji powie "ma podmenu" oznacza to że ta pozycja menu zawiera dodatkowe podpunkty.

Aby powtórzyć aktualną opcję menu:

 Naciśnij 0 z klawiatury numerycznej.

(Pełnej listy "Mówiących Klawiszy" szukaj w rozdziale 13).

Aby wejść do podmenu:

 Naciśnij KURSOR W PRAWO.

Supernova przeczyta nazwę menu do którego właśnie wszedłeś i nazwę pierwszego elementu podmenu.

Na przykład, w menu Start Windows jeżeli nacisnąłeś kursor w prawo po tym jak Supernova powiedziała "Ustawienia ma podmenu", Supernova powie "Ustawienia. Panel kontrolny".

Aby wyjść z podmenu i wrócić do jego menu macierzystego:

 Naciśnij KURSOR W LEWO.

Supernova powie "Poprzedni poziom" i przeczyta gdzie aktualnie jesteś.

Na przykład, jeżeli naciśniesz KURSOR W LEWO aby opuścić podmenu Ustawienia, Supernova powie "Poprzedni poziom. Pionowe menu. Ustawienia na podmenu.". Oznacza to że wyszedłeś z podmenu Ustawienia i wróciłeś do menu Start, obecnie podświetlona jest opcja "Ustawienia".

Jeżeli przechodziłeś wiele kolejnych podmenu, powiedzmy z "Programy" do "Akcesoria", potem z "Akcesoria" do "Fax", itd. Supernova przy otwieraniu kolejnych menu będzie mówić "Programy. Akcesoria ma podmenu", "Akcesoria. Fax ma podmenu", "Fax. Stwórz Nowy Fax". W drodze powrotnej, po naciśnięciu kursora w lewo Supernova powie "Poprzedni poziom. Akcesoria menu. Fax ma podmenu"; itd. w miarę jak będziesz posuwać się po drzewie menu.

Aby uruchomić element menu:

 Naciśnij ENTER.

Supernova powie "Wyjście z menu. Przycisk Start". Następnie gdy aplikacja którą wybrałeś pojawi się na ekranie Supernova przeczyta jej nazwę. Dla przykładu jeżeli podświetlisz element "WordPad" w podmenu Akcesoria i naciśniesz ENTER, Supernova powie Wyjście z menu. Przycisk Start. Dokument - WordPad. Pole Edycyjne". Oznacza to że przez naciśnięcie ENTER wyszedłeś z menu, został uruchomiony WordPad i jesteś w polu edycyjnym gotów do pisania dokumentu w programie WordPad.

Aby wyjść z menu nie wybierając żadnej opcji:

 Naciśnij ALT.

Supernova powie "Wyjście, Alt". Oznacza to że menu Start zostało zamknięte i fokus Windows znajduje się na przycisku Start.

10. Opcje w menu Start

Poniższy rozdział opisuje standardowe opcje menu Start Windows.

2. Programy

Wszystkie aplikacje Windows mogą być uruchamiane z podmenu "Programy" w menu Start. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie P.

3. Dokumenty

To podmenu zawiera listę dokumentów nad którymi ostatnio pracowałeś. To podmenu jest użyteczne gdy chcesz kontynuować pracę nad jakimś dokumentem bez szukania go. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie D. Gdy wybierzesz dokument z tego menu, Windows uruchomi aplikację w której dokument został stworzony i wczyta odpowiedni dokument.

4. Ustawienia

W tym podmenu znajdziesz opcje do konfiguracji Windows. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie U.

5. Znajdź

To podmenu pomaga odnaleźć pliki na dysku. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie Z.

6. Pomoc

Tutaj możesz dowiedzieć się czegoś o Windows. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie C.

7. Uruchom

Jeśli wybierzesz tę opcję, pojawi się okno dialogowe, w którym należy wpisać polecenie. Jest to odpowiednik polecenia w DOS-ie. Po wpisaniu polecenia naciśnij ENTER aby je uaktywnić, lub naciśnij ESCAPE aby anulować. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie M.

8. Zamknij system

Opcja Zamknij system pozwala ci zakończyć sesję Windows. Jeżeli wybierzesz tę opcję pojawi się okno dialogowe z kilkoma opcjami. Używając klawiszy kursorów wybierz odpowiednią opcję i naciśnij ENTER. Jeżeli nie chcesz kończyć swojej sesji Windows naciśnij ESCAPE. Możesz uruchomić tę opcję bezpośrednio z menu Start przez naciśnięcie K.

Wskazówka: Zawsze używaj opcji Zamknij system do kończenia sesji Windows; nigdy nie rób tego przez odłączenie zasilania.

11. Używanie menu Aplikacji

Dla tego rozdziału podręcznika prawdopodobnie najlepszą aplikacją do ćwiczeń będzie WordPad.

Aby uruchomić WordPad:

 Naciśnij CONTROL+ESCAPE aby otworzyć menu Start Windows.

 Naciśnij P aby otworzyć podmenu "Programy". (Możesz też po prostu kursorami przejść do tej opcji i nacisnąć KURSOR W PRAWO).

 W podmenu Programy podświetl opcję "Akcesoria" i naciśnij KURSOR W PRAWO.

 W podmenu Akcesoria uruchom WordPad przez podświetlenie opcji "WordPad" (normalnie wystarczy raz nacisnąć kursor w górę) i naciśnięcie ENTER.

Gdy WordPad został już uruchomiony, możesz nauczyć się jak używać menu aplikacji.

Aby uaktywnić pasek menu aplikacji:

 Naciśnij ALT.

Wciskając klawisz ALT uaktywnisz pasek menu a nie konkretne menu. Supernova powie "Wejście do górne menu" i przeczyta nazwę pierwszego elementu menu (co w większości aplikacji oznacza menu Plik).

Tak więc jeśli naciśniesz sam klawisz ALT w programie WordPad Supernova powie "Wejście do górne menu. Plik, ma podmenu".

Aby poruszać się między menu na pasku menu:

 Naciśnij KURSOR W LEWO LUB KURSOR W PRAWO.

Supernova wypowie nazwę każdego menu gdy Windows będzie je po kolei podświetlać.

Aby wejść do menu:

 Naciśnij KURSOR W DÓŁ.

Supernova przeczyta nazwę menu do którego wszedłeś i nazwę pierwszego elementu w tym menu.

Dla przykładu, jeżeli w edytorze WordPad nacisnąłeś KURSOR W DÓŁ po tym jak Supernova powiedziała "Plik ma podmenu", Supernova powie wtedy "Plik. Nowy, punkt, punkt, punkt. Ctrl plus N".

Aby wybrać element z menu aplikacji:

 Używając kursorów W GÓRĘ i W DÓŁ wybierz odpowiedni element i naciśnij ENTER.

Aby opuścić menu bez wyboru elementu:

 Naciśnij ponownie ALT.

Supernova powie wtedy "Wyjście z menu. Linia pusta. Pole edycyjne", a następnie przeczyta linię w której znajduje się kursor w dokumencie.

2. Konwencje Menu

Jest kilka symboli które mogą pojawić się obok pozycji menu, wskazujących czy dalsze działania są konieczne. Supernova odczyta je gdy się pojawią.

1. Gdy po elemencie menu pojawi się wielokropek (…) wtedy po wybraniu tego elementu pojawi się okno dialogowe. W oknie dialogowym będą umieszczone opcje które trzeba wybrać przed wykonaniem polecenia. Pojawienie się wielokropka Supernova Przeczyta jako "punkt, punkt, punkt".

2. Jeżeli po elemencie menu pojawia się kombinacja klawiszy jest to tzw. klawisz akceleratora (lub gorący klawisz) do tego elementu, np. możesz wcisnąć odpowiednią kombinację klawiszową aby wykonać jakieś polecenie bez uprzedniego otwierania menu. Dla przykładu w edytorze WordPad kombinacja CONTROL+N tworzy nowy dokument.

3. Jeżeli po lewej stronie elementu menu pojawia się znacznik oznacza to że dana opcja jest włączona. Gdy wybierzesz ten element ponownie (przez wciśnięcie ENTER), usuniesz znacznik i opcja zostanie wyłączona. Pojawienie się znacznika Supernova przeczyta jako "Wybrane".

4. Jeżeli po prawej stronie elementu menu pojawia się trójkąt, Supernova powie "Ma podmenu", oznacza to że po wybraniu tej opcji pojawi się kaskadowe menu.

Jeżeli podczas nawigacji przez menu aplikacji Supernova powie "niedostępne", oznacza to że aktualnie ta opcja jest niedostępna. To jest, aby opcja ta była dostępna musisz uprzednio wybrać inny element.

Wiele elementów, przycisków i pól wyboru posiada klawisze skrótu służące do ich aktywacji. Dla przykładu, w edytorze WordPad możesz nacisnąć ALT+O, C aby otworzyć menu Format i wybrać opcję "Czcionka".

Aby przeczytać klawisz skrótu dla bieżącej opcji lub przycisku (jeżeli taki posiada):

 Naciśnij LEWY SHIFT+LEWY CONTROL+KROPKĘ z klawiatury numerycznej.

3. Menu Sterowania

Ikona Menu Sterowania umieszczona jest w lewym górnym rogu każdego okna.

Aby włączyć Menu Sterowania:

 Naciśnij ALT+SPACJA.

Menu Sterowania składa się z zestawu opcji służących przemieszczaniu, zmianie rozmiaru i zamykaniu okna.. W normalnych warunkach będziesz używać tego menu do maksymalizacji okna.

Powinieneś uruchamiać wszystkie aplikacje w postaci zmaksymalizowanej gdyż zmniejsza to prawdopodobieństwo że część tekstu zostanie obcięta przez brzegi okna. "Zmaksymalizowana" oznacza po prostu aplikację która wypełnia sobą cały ekran.

12. Zamykanie aplikacji

Możesz zamknąć aplikację na kilka sposobów:

1. Wybierz opcję "Zakończ" lub "Zamknij" z menu Plik.

2. Naciśnij ALT+F4 w oknie aplikacji.

13. Używanie okna dialogowego

Poniższe rozdziały opisują sposób używania rozmaitych elementów kontrolnych opisanych wcześniej w rozdziale 5.6 .

2. Przemieszczanie po oknie dialogowym

Często potrzebujesz poruszać się wewnątrz okna dialogowego aby wybrać jedną lub kilka opcji. Aktualnie podświetlona opcja posiada fokus co objawia się w postaci kropkowanego prostokąta lub podświetlenia.

Aby poruszać się po oknie dialogowym:

 Naciśnij TAB aby przełączać się pomiędzy opcjami zgodnie z ruchem wskazówek zegara, lub SHIFT+TAB aby przemieszczać się w kierunku przeciwnym do ruchu wskazówek zegara.

Gdy będziesz przemieszczać się pomiędzy opcjami w oknie dialogowym, Supernova będzie ogłaszać jaki element posiada aktualnie fokus przeczyta związany z nim tekst i jakiego typu jest to element.

Dla przykładu gdy będziesz przemieszczać się po oknie dialogowym "Otwórz" edytora WordPad Supernova będzie po kolei czytać:

"Pliki typu: Word dla Windows 6.0 (*.doc) lista". Oznacza to że fokus jest aktualnie na polu listy które zawiera typ pliku który chcesz otworzyć.

"Anuluj. Przycisk". Oznacza to że fokus jest aktualnie na przycisku który po aktywacji anuluje to okno dialogowe.

"Nazwa pliku. Pole edycyjne". Oznacza to że fokus jest aktualnie na polu edycyjnym, w którym powinieneś wpisać nazwę pliku który chcesz otworzyć.

Aby Supernova powtórzyła opis elementu na którym jest aktualnie fokus:

 Naciśnij 0 z klawiatury numerycznej.

Aby Supernova powiedziała w jakim miejscu okna aktualnie się znajdujesz:

 Naciśnij MINUS z klawiatury numerycznej.

Aby Supernova przeczytała całą zawartość aktualnego okna:

 Naciśnij GWIAZKĘ z klawiatury numerycznej.

(Pełnej listy "Mówiących Klawiszy" programu Supernova, szukaj w rozdziale 13).

3. Zamykanie okna dialogowego

Gdy wybierzesz przycisk "OK", okno dialogowe zamyka się i polecenie zostaje wykonane. Możesz również zamknąć okno dialogowe anulując polecenie.

Aby zamknąć okno dialogowe bez wykonywania polecenia:

 Podświetl przycisk Anuluj i naciśnij SPACJĘ lub ESCAPE.

Wskazówka: Możesz też wybrać polecenie Zamknij z menu kontrolnego (lub nacisnąć ALT+F4) aby zamknąć okno dialogowe.

4. Używanie przycisków

Aby wybrać przycisk:

 Naciskaj TAB do momentu gdy będzie zaznaczony wybrany przez ciebie przycisk, następnie naciśnij SPACJĘ.

5. Używanie pola tekstowego

W polu tekstowym wpisujesz informacje. Gdy przejdziesz do pustego pola tekstowego automatycznie pojawi się kursor. Jeżeli pole tekstowe do którego przeszedłeś zawiera tekst i jest on podświetlony gdy zaczniesz pisać zaznaczony tekst zostanie zastąpiony nowym. Możesz też skasować istniejący tekst wciskając klawisz DELETE lub BACKSPACE. Gdy jesteś w polu tekstowym Supernova powie "pole edycyjne".

Aby Supernova przeczytała zawartość pola tekstowego:

 Naciśnij KROPKĘ z klawiatury numerycznej.

6. Używanie Pola Listy

Pole listy wyświetla listę opcji do wyboru.

Aby wybrać element z pola listy:

 Naciskaj klawisze kursorów W GÓRĘ lub W DÓŁ aby przemieszczać się po liście.

7. Używanie Listy rozwijanej

Lista rozwijana pojawia się początkowo jako prostokąt zawierający aktualny wybór. Gdy naciśniesz kursor W DÓŁ pojawi się lista opcji po której możesz się przemieszczać.

Aby wybrać element z listy rozwijanej:

 Naciskaj kursory W GÓRĘ lub W DÓŁ aby przemieszczać się po liście, aż osiągniesz wybrany element.

8. Używanie Przycisków Opcji

Przyciski opcji używane są do reprezentowania opcji wzajemnie się wykluczających. Możesz wybrać tylko jedną opcję na raz.

Aby wybrać przycisk opcji:

 Naciskaj kursory W GÓRĘ lub W DÓŁ aby przemieszczać się pomiędzy dostępnymi opcjami aż osiągniesz wybraną.

9. Używanie Pola Wyboru

Pole wyboru reprezentuje nie wykluczające się wzajemnie opcje, możesz zaznaczyć tyle pól wyboru ile potrzebujesz. Kiedy pole wyboru jest zaznaczone zawiera symbol X.

Aby wybrać lub wyczyścić pole wyboru:

 Naciśnij SPACJĘ.

Supernova ogłosi status pola wyboru gdy przejdziesz na nie lub zmienisz status.

10. Używanie zakładek

W oknie dialogowym które zawiera zakładki:

Aby przejść o jedną zakładkę do przodu:

 Naciśnij CONTROL+TAB.

Aby przejść o jedną zakładkę do tyłu:

 Naciśnij SHIFT+CONTROL+TAB.

11. Używanie Potencjometrów

Potencjometr używany jest do regulowania wartości w ciągłym zakresie. Gdy Supernova napotyka potencjometr czyta jego etykietę, a następnie procentową wartość ustawienia paska (względem minimalnej wartości).

Aby zmienić wartość potencjometru:

 Naciskaj klawisze kursorów w LEWO lub PRAWO.

12. Odczytywanie bieżącej opcji

W oknie dialogowym:

Aby powtórzyć aktualną opcję:

 Naciśnij 0 z klawiatury numerycznej.

Aby przeliterować aktualną opcję:

 Naciśnij LEWY SHIFT+0 z klawiatury numerycznej.

Aby przeliterować imionami aktualną opcję:

 Naciśnij LEWY SHIFT+LEWY CONTROL+0 z klawiatury numerycznej.

13. Używanie standardowych okien dialogowych Windows: Otwórz i Zapisz

Normalnie gdy wchodzisz do okien dialogowych Otwórz lub Zapisz, fokus aplikacji jest umieszczony w polu edycyjnym zatytułowanym "Nazwa pliku".

Jeżeli nie jesteś pewien nazwy pliku który chcesz otworzyć możesz nacisnąć SHIFT+TAB aby przejść bezpośrednio do listy plików, co pozwala uniknąć wielokrotnego naciskania TAB aby przejść do odpowiedniej opcji.

14. Używanie Paska Zadań

Aby przełączać się pomiędzy aktualnymi aplikacjami:

 Wciśnij klawisz ALT i naciskaj TAB.

Jeżeli jest uruchomiona więcej niż jedna aplikacja Supernova powie "Przełącz na" i przeczyta nazwę aktualnie uruchomionej aplikacji z listy.

 Wciskaj klawisza TAB przy naciśniętym ALT, Supernova będzie czytać nazwy kolejnych aplikacji.

 Wciskaj klawisz TAB aż usłyszysz nazwę aplikacji na którą chcesz się przełączyć. Gdy zwolnisz obydwa klawisze Windows przejdzie do tej aplikacji.

15. Używanie pulpitu

Można zmieniać, dodawać, lub usuwać ikony z pulpitu Windows.

Aby umieścić fokus Windows na pulpicie w Windows 95 lub Windows NT:

Jeżeli masz klawiaturę Windows:

 Naciśnij klawisze WINDOWS+TAB.

 Następnie, naciśnij TAB.

Jeżeli nie masz klawiatury Windows:

 Naciśnij CONTROL+ESCAPE.

 Naciśnij ESCAPE.

• Naciśnij dwa razy TAB.

Aby umieścić fokus Windows na pulpicie w Windows 98:

 Naciśnij klawisz WINDOWS (lub CONTROL+ESCAPE).

• Naciśnij ALT.

• Naciśnij dwa razy TAB.

Alternatywnie, możesz nacisnąć klawisze WINDOWS+D. Polecenie to zminimalizuje wszystkie okna i umieści fokus na pulpicie. Powtórne naciśnięcie klawiszy WINDOWS+D przywróci wszystkie okna.

Wskazówka: To nie to samo co wciśnięcie klawisza WINDOWS, ALT, TAB, TAB. W przeciwieństwie do Windows 95, jeżeli naciśniesz klawisz WINDOWS a następnie ALT, fokus zostanie przywrócony.

Cechą pulpitu Windows 98 jest Pasek Kanałów. Na Pasku Kanałów umieszczona jest graficzna reprezentacja opcji z podmenu "Kanały" menu "Ulubione" w menu Start.

Gdy fokus jest już na pulpicie Supernova może sterować również Paskiem Kanałów. Jednakże zalecane jest używanie tej opcji poprzez menu Start.

1. Przemieszczanie się po ikonach na pulpicie

Gdy fokus jest już na pulpicie, aby przemieszczać się między ikonami:

 Po prostu używaj klawiszy kursorów.

Supernova będzie czytać nazwy aplikacji powiązanych z ikonami gdy będziesz się pomiędzy nimi przemieszczać (chyba że fokus znajdzie się pod otwartym oknem).

2. Uruchamianie aplikacji z pulpitu

Gdy fokus jest już na pulpicie, aby uruchomić aplikację:

 Przy pomocy klawiszy kursorów podświetl aplikację, którą chcesz uruchomić i naciśnij ENTER.

Supernova będzie czytać nazwy aplikacji powiązanych z ikonami gdy będziesz się pomiędzy nimi przemieszczać.

3. Modyfikowanie ikon na pulpicie

Gdy fokus jest już na pulpicie, aby zmodyfikować ikony na pulpicie:

• Przy pomocy klawiszy kursorów podświetl aplikację, którą chcesz zmodyfikować i naciśnij klawisz MENU WINDOWS (lub SHIFT+F10).

Supernova będzie czytać nazwy aplikacji powiązanych z ikonami gdy będziesz się pomiędzy nimi przemieszczać. Gdy naciśniesz klawisz MENU WINDOWS (lub SHIFT+F10) pojawi się menu pozwalające na zmianę właściwości aplikacji powiązanej z tą ikoną.

2. Usuwanie ikony z pulpitu

Gdy fokus jest już na pulpicie, aby usunąć ikonę z pulpitu:

 Przy pomocy klawiszy kursorów podświetl ikonę którą chcesz usunąć i naciśnij DELETE.

1. Używanie schowka

Zanim opiszemy jak wycinać, kopiować i wklejać informacje powinieneś wiedzieć jak zaznaczyć informację z którą chcesz pracować.

Aby zaznaczyć informację którą chcesz wycinać lub kopiować:

 Przy pomocy klawiszy kursorów przejdź do pierwszego obiektu, który chcesz zaznaczyć. (Dla przykładu, w edytorze tekstu przejdź kursorem do pierwszego znaku, który chcesz zaznaczyć).

 Wciśnij i przytrzymaj klawisz SHIFT.

 Przy wciśniętym klawiszu SHIFT klawiszami kursorów podświetl wszystkie obiekty, które chcesz zaznaczyć. (Dla przykładu, w edytorze tekstu możesz zaznaczyć akapit używając klawiszy kursorów W DÓŁ i W PRAWO).

 Zwolnij klawisz SHIFT.

Aby anulować zaznaczenie:

 Naciśnij klawisz kursora.

Ostrzeżenie: Jeżeli naciśniesz klawisz alfanumeryczny gdy zaznaczony jest tekst, całe zaznaczenie zostanie zastąpione przez znak, który nacisnąłeś. Jeżeli zrobisz to przez przypadek, naciśnij CONTROL+Z aby cofnąć zmianę.

Aby wycinać lub kopiować informację do Schowka:

 W aplikacji z której chcesz wycinać lub kopiować zaznacz informację do wycięcia lub skopiowania.

 Wtedy z menu Edycja programu wybierz opcję Wytnij lub Kopiuj. (Alternatywnie możesz nacisnąć CONTROL+X aby wyciąć lub CONTROL+C aby kopiować).

Polecenie Wytnij usuwa informację i umieszcza ją w Schowku.

Polecenie Kopiuj umieszcza kopię informacji w Schowku, pozostawiając oryginał nie zmieniony.

Aby Wkleić informację ze Schowka do aplikacji:

 W aplikacji do której chcesz wklejać, umieść kursor w miejscu w którym chcesz wstawić informację.

 Następnie menu Edycja aplikacji wybierz Wklej. (Możesz też nacisnąć CONTROL+V).

2. Używanie Eksploratora Windows

Jak wspomniano wcześniej Eksplorator Windowa pełni rolę bazy dla wielu operacji w Windows, od podstawowych operacji na plikach (szukanie, kopiowanie, usuwanie, zmiana nazwy itd.), do manipulowania ikonami na pulpicie i menu Start.

Mimo że poznaliśmy już w poprzednim rozdziale jak manipulować ikonami na pulpicie, preferowaną metodą jest robienie tego poprzez Eksplorator.

2. Uruchamianie Eksploratora z menu Start

Aby uruchomić Eksploratora Windows z menu Start:

 Naciśnij CONTROL+ESCAPE

 Naciśnij ESCAPE.

 Naciśnij klawisz MENU WINDOWS (lub SHIFT+F10).

 Klawiszami kursorów przejdź do opcji "Eksploruj" i naciśnij ENTER. (Lub naciśnij R, klawisz skrótu).

Możesz też uruchomić Eksploratora z podmenu Programy w menu Start Windows.

Gdy Eksplorator zostanie załadowany Supernova powie "Eksploracja - C:\". (Może też przeczytać etykietę twojego twardego dysku jeżeli jest).

Następnie Supernova przeczyta nazwę pierwszego katalogu (w kolejności alfabetycznej) w głównym katalogu twojego dysku twardego. Nazwy katalogów i plików są wyświetlane w postaci listy.

3. Uruchamianie Eksploratora z pulpitu

Aby uruchomić Eksploratora Windows z pulpitu:

 Umieść fokus Windows na pulpicie.

 Podświetl ikonę "Mój komputer" i naciśnij ENTER.

3. Długie nazwy plików

W odróżnieniu od DOS, Windows pozwala stosować nazwy plików dłuższe niż 8 znaków. Jeżeli używasz długich nazw plików, upewnij się że manipulujesz tym plikiem tylko pod Windows. W DOS-ie nazwy plików są obcinane do 8 znaków. Windows wewnętrznie konwertuje tę nazwę do dłuższej formy i jeżeli manipulujesz plikiem bez udziału Windows, Windows nie będzie wiedział co zrobiłeś. W rezultacie możesz napotkać zagubione wejścia katalogów lub nieprawidłowe nazwy plików.

Wskazówka: To ograniczenie odnosi się do przenoszenia, kopiowania, zmiany nazwy lub innych działań wpływających na nazwę pliku. Krótko mówiąc, jeżeli chcesz mieć możliwość dostępu do plików z poziomu DOS, przestrzegaj ograniczenia do ośmiu znaków. Zaleca się również aby nie umieszczać spacji w nazwach plików.

(Wersja DOS długiej nazwy pliku generalnie składa się z sześciu znaków, tyldy i cyfry. Możesz nadal używać tej nazwy w DOS aby czytać i zapisywać plik).

4. Eksploracja

Generalnie, Eksplorator składa się z 1, 2 lub 3 paneli: panel menu, panel folderów i najważniejszy lista plików. Możesz przełączać się pomiędzy panelami używając klawisza TAB i SHIFT+TAB.

Niestety, chociaż klawiatura jest użyteczna w oknie napędów i folderów, jeżeli kursor pozostaje w tym samym miejscu dłużej niż jedną sekundę, wtedy powiązany element jest skanowany, nawet jeżeli stacja dysków jest pusta. Jest to znany problem z Eksploratorem i może być bardzo irytujący.

Eksplorator może być obsługiwany jedynie poprzez pole listy plików. Dostępne są przez nie wszystkie funkcje i pojawiają się problemy związane z dwoma pozostałymi panelami. Informacji jak przełączyć Eksplorator w tryb jednego panelu szukaj w rozdziale 12.

Jeżeli wejdziesz do Eksploratora poprzez menu Start Windows, będziesz w głównym katalogu twojego dysku twardego. Przemieszczaj się po nim przy pomocy klawiszy kursorów, a usłyszysz najpierw nazwy rozmaitych podkatalogów głównego katalogu a następnie plików.

Aby wejść do podkatalogu:

 Przy pomocy kursorów podświetl nazwę katalogu do którego chcesz wejść i naciśnij ENTER.

Aby wczytać lub uruchomić plik:

 Przy pomocy kursorów podświetl nazwę pliku który chcesz wczytać lub uruchomić i naciśnij ENTER.

Aby wrócić o jeden poziom (do katalogu nadrzędnego):

 Naciśnij BACKSPACE.

Jeżeli naciśniesz BACKSPACE będąc w głównym katalogu, pojawi się lista dostępnych napędów. Generalnie znajdują się na niej stacje dyskietek, dyski twarde, CD-ROMy i zmapowane dyski sieciowe.

Jeżeli naciśniesz BACKSPACE jeszcze raz przejdziesz do najwyższego poziomu. Lista ta składa się z ikon wyświetlanych na pulpicie. Wśród nich będą:

 "Mój Komputer", którą już znasz.

 "Otoczenie sieciowe", która pozwala eksplorować lokalną sieć, jeżeli jesteś do jakiejś podłączony.

 "Poczta otrzymana", tam możesz wysyłać i otrzymywać wiadomości poczty elektronicznej, jeżeli masz modem lub kartę sieciową.

 "Kosz", gdzie przenoszone są usuwane pliki i ikony programów.

Aby usunąć plik lub folder:

 Przy pomocy klawiszy kursorów podświetl nazwę pliku/folderu który chcesz usunąć i naciśnij DELETE.

Eksplorator Windows jest zalecanym narzędziem do manipulowania ikonami na pulpicie.

Aby zmienić ikony na pulpicie Windows:

 Gdy Eksplorator został już wczytany, naciskaj BACKSPACE (nie DELETE) aż przejdziesz do najwyższego poziomu. Gdy osiągniesz najwyższy poziom Supernova przeczyta pierwszy element na liście, którym jest przeważnie "Mój komputer". Lista ta odpowiada dokładnie ikonom umieszczonym na pulpicie.

 Możesz manipulować ikonami na liście, (modyfikować, kasować, dodawać), poprzez opcje umieszczone na pasku menu Eksploratora. Większość tych opcji można znaleźć w menu Eksploratora "Plik", które możesz aktywować przez naciśnięcie ALT+P.

5. Kosz

Gdy usuniesz plik lub ikonę przy użyciu Eksploratora, plik nie zostaje trwale usunięty, zamiast tego jest przenoszony do Kosza. Oznacza to że jeżeli usuniesz plik przez pomyłkę, możesz przywrócić go w prosty sposób. Aby trwale usunąć pliki z komputera, musisz opróżnić Kosz.

Aby opróżnić Kosz:

 W Eksploratorze, przejdź do folderu c:\recycled.

 Naciśnij ALT+P aby wejść do menu Plik.

 Wybierz opcję "Opróżnij Kosz".

Wskazówka: jeżeli naciśniesz SHIFT+DELETE zamiast DELETE aby usunąć plik lub ikonę, plik lub ikona zostaną natychmiast usunięte z pominięciem Kosza.

Kosz może być również dostępny poprzez skrót na pulpicie Windows.

6. Jak wyczyścić Menu Dokumenty

Możesz spotkać się z sytuacją gdy podczas pracy z kolejnymi plikami, lista dokumentów w menu Start staje się coraz dłuższa i dłuższa. Czasami przydatne jest całkowicie opróżnić tę listę i zacząć od nowa.

Aby wyczyścić menu Dokumenty:

 Z menu Start wybierz "Ustawienia" następnie "Pasek zadań". Wywoła do okno właściwości.

 Naciśnij CONTROL+TAB aby wybrać zakładkę "Programy menu Start".

 Naciskaj TAB aż przejdziesz do przycisku "Wyczyść" i naciśnij SPACJĘ.

 Aby wyjść z okna właściwości, naciśnij ESCAPE.

Można też selektywnie usuwać pozycje z menu Dokumenty. Użyj w tym celu Eksploratora i przejdź do katalogu c:\windows\recent.

7. System Pomocy

Niemal każda aplikacja której używasz w Windows posiada menu Pomoc. Menu Pomoc jest przydatnym miejscem aby nauczyć się czegoś o aplikacji, której używasz choć niektóre instrukcje będą skierowane do użytkowników myszy.

Aby uzyskać pomoc związaną z twoją aplikacją:

 Wybierz menu Pomoc w odpowiedniej aplikacji aby uzyskać dostęp do pomocy z nią związanej.

Zwykły układ dla menu Pomoc zawiera przeważnie elementy takie jak "Tematy Pomocy" i "O programie".

Element menu "O programie" wyświetla okno dialogowe, w którym umieszczone są informacje o wersji programu, numerze seryjnym i informacje dodatkowe jak na przykład ilość wolnej pamięci.

Jeżeli wybierzesz element "Tematy Pomocy", pojawi się okno listy zawierające listę tematów na które możesz uzyskać pomoc.

 Używając klawiszy kursorów W GÓRĘ i W DÓŁ wybierz temat o którym chcesz uzyskać informacje i naciśnij ENTER.

Należy zauważyć że wiele tematów nie otwiera okna informacji. Zamiast tego pokazuje się lista podtematów do wyboru. Wybierz ponownie ten sam element a podtematy znikną.

Aby uzyskać pomoc kontekstową w aplikacji:

 Naciśnij F1.

Gdy na ekranie pojawi się okno pomocy Supernova automatycznie przeczyta jego zawartość. Jeżeli znajduje się tam więcej tekstu niż może zmieścić się w oknie, możesz używać klawiszy PAGE UP i PAGE DOWN do przemieszczania się po nim.

Aby Supernova przeczytała zawartość okna:

 Naciśnij GWIAZDKĘ z klawiatury numerycznej.

8. Manipulowanie oknem

Możesz chcieć przesunąć lub zmienić wielkość okna. Zawsze dobrym posunięciem jest uruchamianie aplikacji w postaci zmaksymalizowanej, tzn. okno aplikacji wypełnia cały ekran. Dzięki temu na ekranie widoczna jest większa ilość tekstu i zmniejsza się prawdopodobieństwo że ramki okna obcinają część tekstu.

2. Maksymalizacja okna

Aby zmaksymalizować okno:

 Naciśnij ALT+SPACJĘ.

 Przejdź kursorami w dół do opcji "Maksymalizuj" i naciśnij ENTER, lub naciśnij klawisz skrótu M.

Maksymalizacja okna spowoduje że będzie ono wypełniać cały ekran. (Supernova, oczywiście będzie działać również przy oknie nie zmaksymalizowanym). Niektóre aplikacje, które pozwalają na otwarcie więcej niż jednego okna, (jak np. wiele okien z dokumentami w edytorze tekstu), posiadają również Menu Dokumentu. Menu Dokumentu (uruchamiane wciśnięciem ALT+MINUS) pozwala zmienić wygląd aktualnie wybranego okna.

3. Minimalizacja okna

Minimalizacja okna "zmniejszy" je do przycisku na pasku zadań. Minimalizacja okna nie wpływa na jego zawartość, lecz jest wygodnym sposobem na usunięcie go z drogi.

Aby zminimalizować okno:

 Naciśnij ALT+SPACJĘ.

 Przejdź kursorami w dół do opcji "Minimalizuj" i naciśnij ENTER, lub naciśnij klawisz skrótu N.

9. Problem "Braku Fokusa"

Czasami zdarza się że po zamknięciu aplikacji, naciśnięcie dowolnego klawisza powoduje tylko wydanie przez komputer dźwięku beep. Ten problem zwany jest stanem "braku fokusa". Innymi słowy, Windows nie wie co zrobić z wprowadzanymi danymi więc ignoruje je.

Aby przywrócić fokus do przycisku Start:

 Naciśnij CONTROL+ESCAPE (lub klawisz WINDOWS jeżeli masz klawiaturę Windows).

 Naciśnij ESCAPE.

Aby przywrócić fokus do aplikacji:

 Naciśnij CONTROL+ESCAPE (lub klawisz WINDOWS jeżeli masz klawiaturę Windows).

 Naciśnij ESCAPE.

 Naciśnij TAB.

Powoduje to umieszczenie fokusa na pasku zadań gdzie możesz wybrać jeden z nadal aktywnych programów. Możesz też oczywiście uruchomić nowy program z Menu Start lub pulpitu tak jak zwykle.

10. Skróty do uruchamiania aplikacji

Do uruchomienia konkretnej aplikacji możesz skonfigurować odpowiednie klawisze zwane skrótami. Oznacza to że możesz uruchomić program z każdego miejsca bez przechodzenia przez menu Start lub ikony na pulpicie. Jednakże liczba klawiszy skrótów które możesz zdefiniować jest ograniczona, tak więc powinieneś używać ich tylko do wybranych programów.

Aby stworzyć klawisz skrótu do aplikacji na pulpicie:

 Uruchom Eksplorator.

Po wczytaniu eksploratora:

 Wciskaj BACKSPACE (nie DELETE) do czasu aż osiągniesz najwyższy poziom. Po osiągnięciu najwyższego poziomu Supernova przeczyta pierwszy element z listy, którym przeważnie jest "Mój komputer". Lista ta odpowiada dokładnie ikonom znajdującym się na pulpicie.

 Klawiszami kursorów przejdź do ikony, do której chcesz stworzyć skrót.

 Naciśnij ALT+P aby otworzyć menu plik Eksploratora.

 Naciskaj kursor w dół aż przejdziesz do opcji "Właściwości" i naciśnij Enter, lub naciśnij klawisz W.

Możesz też przejść do tego miejsca bezpośrednio z pulpitu:

 Umieść fokus na pulpicie.

 Przy pomocy kursorów wybierz aplikację.

 Naciśnij klawisz MENU WINDOWS (lub SHIFT+F10).

 Wybierz opcję "Właściwości".

Pojawi się okno właściwości dla wybranej aplikacji.

 Jeżeli masz Windows 95 lub Windows NT Workstation 4.0 naciśnij CONTROL+TAB aby przełączyć się na zakładkę "Skrót". (W Windows 98 zakładka "Skrót" będzie już wybrana).

 Naciskaj TAB aż przejdziesz do pola tekstowego o nazwie "Klawisz skrótu".

 Gdy fokus jest już na tym polu, wciśnij klawisz którego chcesz używać jako skrótu dla aplikacji. (Klawisz zostanie natychmiast ustawiony, nie musisz wciskać ENTER).

Wciśnięcie ENTER lub BACKSPACE w polu klawisza skrótu wyczyści wybór.

 Przejdź do przycisku OK i naciśnij SPACJĘ.

Jeżeli ustawiałeś skrót przez Eksplorator będziesz musiał wyjść z Eksploratora przez wciśnięcie ALT+F4, lub wybranie opcji "Zamknij" z menu Plik Eksploratora.

11. Co zrobić aby …?

2. Umieścić aplikację w menu Start?

Często używane programy można dla szybszego dostępu umieścić w menu Start. Możesz edytować aplikacje w menu Start jak również te w podmenu Programy. Możesz zreorganizować rozmieszczenie ikon tak aby je łatwo odnaleźć w poszczególnych grupach. Za każdym razem gdy instalujesz aplikację chce ona umieścić ikony programu we własnej grupie. Możesz przenosić te ikony, które tak naprawdę są skrótami do plików na dysku twardym, do innych grup.

Aby umieścić aplikację w menu Start:

 Z menu Start wybierz "Ustawienia" następnie "Pasek zadań". Przywoła to okno właściwości.

 Naciśnij CONTROL+TAB aby wybrać zakładkę "Programy menu Start".

 Naciskaj TAB aż przejdziesz do przycisku "Dodaj" i naciśnij SPACJĘ, lub wciśnij ALT+D, klawisz skrótu dla przycisku "Dodaj".

Możesz wpisać pełną ścieżkę do aplikacji którą chcesz umieścić w menu Start, na przykład:

C:\WINDOWS\Scandskw.exe

 Lub znaleźć aplikację przy użyciu przycisku "Przeglądaj", możesz to zrobić wciskając TAB i SPACJĘ, lub wciskając ALT+P (klawisz skrótu).

Jeżeli używasz przycisku "Przeglądaj":

 Naciśnij SHIFT+TAB aby przejść do listy plików.

 Klawiszami kursorów przejdź do katalogu zawierającego aplikację, którą chcesz umieścić w menu Start i naciśnij ENTER. (BACKSPACE przenosi o jeden poziom wzwyż w strukturze katalogów).

 Klawiszami kursorów przejdź do aplikacji którą chcesz dodać do menu Start i naciśnij ENTER (lub przy pomocy TAB przejdź do przycisku "Otwórz" i naciśnij SPACJĘ).

 Teraz używając TAB przejdź do przycisku "Dalej >" i naciśnij SPACJĘ (lub po prostu naciśnij ENTER).

Zostaniesz zapytany w którym folderze chcesz umieścić ikonę.

 Kursorem w górę przejdź do opcji "Menu Start" i na ciśnij ENTER (lub używając TAB przejdź do przycisku "Dalej >" i naciśnij SPACJĘ).

Zostaniesz teraz zapytany o tekst który ma reprezentować dany program w menu Start.

 Wreszcie, wpisz tekst który będzie reprezentować program w menu Start i naciśnij ENTER (lub używając TAB przejdź do przycisku "Zakończ" i naciśnij SPACJĘ).

Teraz, gdy następnym razem wywołasz menu Start twoja nowa aplikacja pojawi się na liście.

3. Usunąć aplikację z menu Start?

Aby usunąć aplikację z menu Start:

 Z menu Start wybierz "Ustawienia" następnie "Pasek zadań". Przywoła to okno właściwości.

 Naciśnij CONTROL+TAB aby wybrać zakładkę "Programy menu Start".

 Naciskaj TAB aż przejdziesz do przycisku "Usuń" i naciśnij SPACJĘ, lub wciśnij ALT+U, klawisz skrótu dla przycisku "Dodaj".

 Teraz, wciskaj kursor w dół aż przejdziesz do elementu który chcesz usunąć z menu Start.

 Naciśnij TAB aby przejść do przycisku "Usuń" i naciśnij SPACJĘ (lub naciśnij ALT+U, klawisz skrótu dla przycisku Usuń).

 Wreszcie, naciśnij SPACJĘ na przycisku "Zamknij" i wybrany element zostanie usunięty z menu Start.

4. Znaleźć plik?

Aby znaleźć plik na twoim komputerze:

 Z menu Start wybierz "Znajdź" następnie "Pliki lub foldery". Przywoła to okno dialogowe Znajdź.

 W oknie dialogowym wprowadź nazwę pliku. Możesz użyć gwiazdki (*) zamiast znaków których nie jesteś pewien. Dla przykładu, jeśli nie znasz rozszerzenia pliku, wpisz po prostu po kropce gwiazdkę.

Poniżej znajduje się rozwijana lista miejsc, które mogą być przeszukane.

 Aby przeszukać cały dysk twardy, otwórz listę i wybierz opcję C:.

 Wybierz przycisk "Znajdź" i wciśnij SPACJĘ (lub naciśnij ALT+Z).

Rozpocznie się przeszukiwanie i pojawi się lista wszystkich znalezionych plików, które pasują do tego opisu. Możesz otworzyć te pliki i skojarzone z nimi aplikacje wciskając na nich ENTER, lub możesz wcisnąć klawisz MENU WINDOWS (lub SHIFT+F10) i wybrać polecenie z menu.

Wskazówka: Możesz także przywołać okno Znajdź w Eksploratorze wciskając F3.

12. Używanie arkusza kalkulacyjnego

Supernova ma wbudowaną obsługę dla takich arkuszy kalkulacyjnych jak Microsoft Excel, Microsoft Works, Lotus 1-2-3 oraz Corel Quattro Pro. Obejmuje ona automatyczne wykrywanie podświetlonej komórki w arkuszu, jak też automatyczne czytanie nagłówków kolumn i wierszy gdy ulegają zmianie.

Aby przeczytać nagłówki kolumny i wiersza:

 Naciśnij 3 z klawiatury numerycznej.

Aby przeliterować nagłówki kolumny i wiersza:

 Naciśnij LEWY SHIFT+3 z klawiatury numerycznej.

(Pełnej listy "Mówiących klawiszy" programu Supernova szukaj w rozdziale 13).

13. Czytanie Dokumentu

Funkcja czytania Dokumentu programu Supernova pozwala przeczytać cały dokument od początku do końca, bez potrzeby wciskania klawisza PAGE DOWN aby przejść do następnej strony.

Aby rozpocząć czytanie Dokumentu:

 Naciśnij PLUS z klawiatury numerycznej.

Aby zatrzymać czytanie Dokumentu:

 Naciśnij ESCAPE.

Gdy zatrzymasz czytanie Dokumentu, Supernova automatycznie przeniesie kursor do ostatniego słowa przeczytanego przez syntezator.

Aby zatrzymać czytanie dokumentu i wejść do trybu Nawigacji:

 Naciśnij SPACJĘ.

• Tryb Nawigacji

Tryb nawigacji pozwala ci przemieścić kursor do dowolnego miejsca na ekranie, nawet tam gdzie normalnie nie byłoby to możliwe. Jest to szczególnie przydatne gdy chcesz dowiedzieć się co się dzieje na ekranie, lub chcesz uzyskać dostęp do elementu którego nie możesz osiągnąć przy pomocy kursora.

Aby wejść w tryb Nawigacji:

 Naciśnij LEWY SHIFT+SPACJĘ.

Możesz teraz przemieszczać się po ekranie używając poniższych klawiszy:

Klawisze Trybu Nawigacji
W Prawo o Jeden Znak	KURSOR W PRAWO
W Lewo o Jeden Znak	KURSOR W LEWO
W Dół o Jedną Linię	KURSOR W DÓŁ
W Górę o Jedną Linię	KURSOR W GÓRĘ
Do Przodu o Jeden Obiekt	LEWY CONTROL+KURSOR W DÓŁ
Do Tyłu o Jeden Obiekt	LEWY CONTROL+KURSOR W GÓRĘ
Do Przodu o Jedno Słowo	LEWY CONTROL+KURSOR W PRAWO
Do Tyłu o Jedno Słowo	LEWY CONTROL+KURSOR W LEWO
Na Początek Linii	HOME
Na Koniec Linii	END

Klawisze Trybu Nawigacji
Góra Obiektu	PAGE UP
Dół Obiektu	PAGE DOWN
Do Pierwszego Obiektu	LEWY CONTROL+HOME
Do Ostatniego Obiektu	LEWY CONTROL+END
Do Fokusa Aplikacji	KROPKA z klawiatury numerycznej
Przełącz Obszar Podglądu	PLUS z klawiatury numerycznej
Wyjście	ESCAPE
Wyjście z kliknięciem	SPACJA
Wyjście z podwójnym kliknięciem	ENTER
Wyjście z kliknięciem prawym przyciskiem	LEWY SHIFT+F10

Po wejściu w tryb Nawigacji możesz używać niektórych Mówiących Klawiszy programu Supernova z klawiatury numerycznej. (Szczegółów szukaj w rozdziale 13).

Gdy wejdziesz w tryb Nawigacji zauważysz że możesz przemieszczać się tylko po bieżącym obszarze, jest to obszar ekranu do którego aktualnie przyporządkowany jest fokus. Ten obszar nazywany jest "Obszarem Podglądu".

Możesz przełączyć Obszar Podglądu na bieżące okno, lub na cały ekran, tak abyś mógł obejrzeć fragmenty ekranu do których nie możesz uzyskać dostępu bezpośrednio z klawiatury.

Aby przełączyć Obszar Podglądu między bieżącym oknem a całym ekranem:

 Naciśnij PLUS z klawiatury numerycznej.

Co Supernova oznacza jako obiekt zależy od stanu opcji " Wykrywanie Kolumn"" w Panelu Kontrolnym. Włączenie tej opcji spowoduje łamanie linii tekstu.

Opcja ta określa również czy Supernova będzie czytać całą linię czy tylko aktualną kolumnę.

Aby wyjść z trybu Nawigacji bez wykonywania jakiegokolwiek polecenia:

 Naciśnij ESCAPE.

Opisane wcześniej opcje "Wyjścia z kliknięciem" sprawiają że Supernova symuluje kliknięcie myszą w miejscu w którym wyszedłeś z trybu Nawigacji. Opcja ta może być bardzo użyteczna w sytuacji gdy znajdziesz przycisk który chcesz nacisnąć, a nie ma do niego skrótu klawiszowego.

Zauważ że tryb Nawigacji programu Supernova nie "zamraża" kompletnie Windows i w pewnych określonych warunkach Supernova może automatycznie wyjść z trybu Nawigacji. Może się to zdarzyć, dla przykładu, gdy Windows wyświetli komunikat błędu.

• Panel Kontrolny programu Supernova

Ren rozdział zawiera informacje o opcjach Panelu Kontrolnego programu Supernova.

Aby wejść do Panelu Kontrolnego programu Supernova:

 Naciśnij LEWY CONTROL+SPACJĘ.

Panel Kontrolny programu Supernova jest oknem dialogowym z szesnastoma zakładkami:

 Mowa

 Ustawienia Wyjścia

 Pola edycyjne

 Inne Pola

 Menu

 Klawiatura

 Tryb Nawigacji

 Czytanie Dokumentu

 Ustawienia Głosów

 Brajl

• Grafika

• Powiększenie

• Śledzenie

• Kolory

 Gorące Klawisze

• Pliki Parametrów

Na każdej zakładce znajduje się zestaw opcji służących do sterowania programem Supernova. Możesz przemieszczać się pomiędzy zakładkami wciskając CONTROL+TAB (lub CONTROL+PAGE UP) aby przejść do następnej zakładki lub SHIFT+CONTROL+TAB (lub CONTROL+PAGE DOWN) aby przejść do poprzedniej zakładki.

1. Mowa

Oto lista elementów kontrolnych zakładki Mowa wraz z opisem ich funkcji. (Elementy sterujące na tej zakładce są takie same dla wszystkich plików parametrów).

Głośność

Pole listy Głośność służy ustawianiu głośności mowy.

Szybkość

Pole listy Szybkość służy ustawianiu szybkości mowy.

Oznajmianie wielkich liter

Przyciskami opcji Słowa i Sygnał możesz wybrać w jaki sposób oznaczane będą wielkie litery, przez powiedzenie "Duże" czy przez dźwięk. Jeżeli wybierzesz Sygnał uaktywni się rozwijana lista "Użyj dźwięku". Używając tej listy możesz wybrać rodzaj dźwięku oznaczającego wielką literę. Jeżeli używasz sterowników SSIL te opcje są nieaktywne.

Język komunikatów

Rozwijana lista Język komunikatów pozwala wybrać w jakim języku program Supernova będzie mówił komunikaty. (Komunikat to tekst który mówi Supernova, nie czytany z ekranu, np. "Rozwijane menu"). Komunikaty programu Supernova mogą być tylko w jednym języku.

Język ekranu

Rozwijana lista Język ekranu pozwala wybrać w jakim języku syntezator będzie czytać tekst z ekranu.

Głos komunikatów

Rozwijana lista Głos komunikatów pozwala wybrać który głos syntezatora mowy ma być używany do czytania komunikatów programu Supernova.

Głos pól edycyjnych

Rozwijana lista Głos pól edycyjnych pozwala wybrać który głos ma być używany do czytania pól edycyjnych (takich jak główne okno edycyjne twojego edytora tekstu).

Głos innych pól

Rozwijana lista Głos innych pól pozwala wybrać który głos ma być używany do czytania etykiet tekstowych (takich jak "nazwa pliku") w oknach dialogowych.

Głos menu

Rozwijana lista Głos menu pozwala wybrać który głos będzie czytać opcje menu.

Czytanie dokumentu

Rozwijana lista Czytanie dokumentu pozwala wybrać który głos będzie używany w trybie czytania dokumentu.

2. Ustawienia Wyjścia

Oto lista elementów kontrolnych zakładki Ustawienia Wyjścia wraz z opisem ich funkcji:

Wybór Syntezy

Przycisk Wybór Syntezy jest używany do zmiany syntezatora używanego przez program Supernova.

Konfigurowanie języka

Przycisk Konfigurowanie języka jest przeznaczony dla syntezatorów kompatybilnych z SSIL i służy do ustawiania języka w syntezatorze. Przycisk ten pozostanie nieaktywny jeżeli używasz syntezatora zgodnego z SAM-em.

Wybór Monitora

Przycisk Wybór Monitora jest używany do zmiany monitora brajlowskiego używanego przez program Supernova.

Tablica konwersji na brajla

Rozwijana lista Tablica konwersji na brajla służy do wyboru tablicy brajlowskiej która będzie używana do konwersji tekstu na ekranie na punkty brajlowskie na monitorze.

Krok przesuwu

Lista Krok Przesuwu ustala o jaki dystans ma się przesunąć monitor brajlowski gdy kursor wyjdzie poza jego prawą krawędź.

SAM Ustawienia

Przycisk SAM Ustawienia służy do przywołania okna konfiguracyjnego SAM-a. Pozwala to skonfigurować twój syntezator mowy i monitor brajlowski.

3. Pola edycyjne

Zakładka Pola edycyjne pozwala kontrolować obsługę przez program Supernova wszystkich pól edycyjnych. Oto lista elementów kontrolnych wraz z opisem ich funkcji:

Plik parametrów

Rozwijana lista Plik parametrów pokazuje który plik ustawień programu Supernova jest aktualnie edytowany/używany. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 11).

Sytuacja

Rozwijana lista Sytuacja pokazuje która sytuacja w bieżącym pliku ustawień Wyjścia jest edytowana. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 11).

Poziom interpunkcji

Rozwijana lista Poziom interpunkcji służy do ustalania ilości znaków interpunkcyjnych czytanych przez syntezator. Dostępne opcje to: bez interpunkcji, nieco interpunkcji, więcej, większość lub wszystko.

Czytanie liczb

Przyciski opcji cyfry, słowa służą do ustawienia w jaki sposób mają być czytane liczby, to jest czy 123 ma być przeczytane jako "jeden dwa trzy" czy "sto dwadzieścia trzy".

Puste linie

Pole wyboru Puste linie ustala czy puste linie mają być ogłaszane.

Wielkie litery

Pole wyboru Wielkie litery ustala czy wielkie litery mają być ogłaszane.

Zmiana koloru

Pole wyboru Zmiana koloru ustala czy zmiany w kolorze tekstu mają być ogłaszane.

Zmiana koloru tła

Pole wyboru Zmiana koloru tła ustala czy zmiany koloru tła tekstu mają być ogłaszane.

Zmiana rozmiaru

Pole wyboru Zmiana rozmiaru ustala zmiany w wielkości tekstu mają być ogłaszane.

Zmiana stylu

Pole wyboru Zmiana stylu ustala czy zmiany w stylu tekstu (pogrubiony, kursywa, podkreślenie, itd.). mają być ogłaszane.

Zmiana czcionki

Pole wyboru Zmiana czcionki ustala czy zmiany czcionki mają być ogłaszane.

Powiadamianie o Grafice

Grupa Powiadamianie o Grafice zawiera trzy przyciski opcji które decydują w jaki sposób Supernova czyta grafikę. Jeżeli Powiadamianie o Grafice jest ustawione na "Nie", Supernova nic nie powie gdy napotka bitmapę. Jeżeli Powiadamianie o Grafice jest ustawione na "Tylko o przyswojonej", Supernova ogłosi te bitmapy które zostały przyswojone. Jeżeli Powiadamianie o Grafice jest ustawione na "Zawsze" Supernova ogłosi przyswojone bitmapy i powie "bitmapa" dla nie przyswojonej grafiki.

Echo znaków

Przyciski opcji Znaki, Słowa i Nie ustalają czy podczas pisania mają być czytane znaki, całe wyrazy lub nic.

Wykrywanie Kolumn

Pole wyboru Wykrywanie kolumn określa czy Supernova ma automatycznie rozpoznawać tekst w kolumnach. W trybie kolumnowym polecenie "Czytaj Fokus" czyta kolumnę w której jesteś, a polecenie "Czytaj Linię" czyta całą linię (w poprzek kolumn).

4. Inne Pola

Na zakładce tej znajduje się zestaw opcji służących do odczytywania etykiet tekstowych (takich jak "Nazwa pliku" lub "Szukaj w") z okien dialogowych. Należy zauważyć że ta zakładka nie zawiera pól "Wykrywanie Kolumn" i "Echo znaków", które występują na zakładce "Pola edycyjne". Pełnego opisu elementów kontrolnych szukaj w rozdziale 8.3.

5. Menu

Na tej zakładce umieszczone są elementy kontrolne sterujące odczytywaniem menu. Pełnego opisu szukaj w rozdziale 8.3.

6. Klawiatura

Na tej zakładce znajdują się pola wyboru które decydują czy klawisze funkcyjne, TAB, ALT, CONTROL, SHIFT, itd. mają być ogłaszane po wciśnięciu.

Jest tu również pole wyboru oznaczone "Echo klawisza - auto"" które powoduje że naciśnięcie klawisza będzie oznajmiane tylko jeśli po jego naciśnięciu zawartość ekranu się nie zmieni.

7. Tryb Nawigacji

Elementy sterujące na tej zakładce odpowiadają za ustawienia głosu w trybie Nawigacji. Szczegółów szukaj w rozdziale 8.3.

Przyciski opcji odpowiadające za Przyswajanie Grafiki decydują czy program może uczyć się nowych symboli graficznych. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8.2).

Pole wyboru "Ruch wskaźnika myszy" decyduje czy Supernova przemieszcza kursor myszy po ekranie w trybie Nawigacji, co jest wizualną wskazówką w którym miejscu ekranu jesteś. (Ta opcja przydatna jest tylko dla osób widzących).

8. Czytanie Dokumentu

Elementy sterujące zakładki Czytanie Dokumentu odpowiadają za ustawienia głosu używanego do czytania Dokumentu. Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8.3.

9. Ustawienia Głosów

Ta zakładka służy do tworzenia i modyfikowania głosów używanych przez program Supernova w trybie Nawigacji i Czytania Dokumentu, oraz do czytania pól dialogowych, pól tekstowych, menu, i innych komunikatów. Oto lista elementów kontrolnych zakładki Ustawienia Głosów wraz z opisem ich funkcji.

Rozwijana lista "Głos" wyświetla listę wszystkich aktualnie dostępnych głosów syntezatora mowy.

Przyciski "Dodaj", "Usuń", "Zmień nazwę" służą do tworzenia, usuwania i zmiany nazwy głosów syntezatora.

Grupa elementów o nazwie "Parametry dla..." ustala podstawową charakterystykę głosu jak wysokość tonu i intonacja.

Grupa "Inne parametry mowy" zawiera dodatkowe ustawienia zależne od syntezatora. Parametry te umieszczone są na rozwijanej liście o nazwie "Parametr". Lista "Wartość" pozwala zmieniać wartość aktualnie wybranego parametru.

Aby stworzyć nowy głos:

 Wybierz przycisk "Dodaj" i naciśnij SPACJĘ.

 Wpisz nazwę dla głosu który chcesz stworzyć i naciśnij ENTER.

 Naciskaj TAB aż przejdziesz do elementów sterujących w grupie "Parametry dla...".

 Klawiszami kursorów dostosuj wysokość tonu i intonację.

Pamiętaj że musisz wcisnąć ALT+Z (aby aktywować przycisk "Zastosuj") zanim wprowadzone zmiany wejdą w życie.

Aby usunąć głos:

 Z rozwijanej listy "Głos" wybierz głos który chcesz usunąć.

• Następnie, wybierz przycisk "Usuń" i naciśnij SPACJĘ.

Aby zmienić nazwę głosu:

 Z rozwijanej listy "Głos" wybierz głos którego nazwę chcesz zmienić.

 Wybierz przycisk "Zmień nazwę" i naciśnij SPACJĘ.

 Wpisz nową nazwę dla głosu i naciśnij ENTER.

Aby zmienić głos:

 Z rozwijanej listy "Głos" wybierz głos który chcesz zmienić.

 Naciskaj TAB aż przejdziesz do tego parametru głosu który chcesz zmienić.

 Klawiszami kursorów dostosuj ustawienia według własnego gustu.

 Wreszcie, naciśnij ALT+Z aby zastosować zmiany.

1. Brajl

Ustawienia na tej zakładce sterują ustawieniami monitora brajlowskiego. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 10).

Pola Statusu

Pierwsza grupa pól wyboru na tej zakładce określa co jest pokazywane w polach statusu. Zauważ że jeśli twój monitor brajlowski nie posiada pól statusu grupa ta jest nieaktywna.

Kształt Kursora

Następna grupa określa styl kursora. Możesz wybierać pomiędzy kursorem w postaci 8 punktu, punktów 7 i 8, lub wszystkich ośmiu punktów.

Kursor Widoczny

Pole wyboru Kursor Widoczny określa czy kursor jest wyświetlany czy nie.

Brajl 8-punktowy

Pole wyboru Brajl 8-punktowy przełącza pomiędzy brajlem ośmio i sześcio punktowym.

Pulsowanie Wielkich Liter

Pole wyboru Pulsowanie Wielkich Liter określa czy wielkie litery mają pulsować czy nie. Opcja ta jest szczególnie przydatna gdy monitor ustawiony jest w tryb brajla 6-punktowego (gdy wielkie litery są przeważnie reprezentowane przez 7 punkt).

Śledzenie Fokusa

Pole wyboru Śledzenie Fokusa określa czy monitor brajlowski będzie podążać za fokusem czy też nie.

Pulsujący Kursor

Pole wyboru Pulsujący Kursor określa czy kursor pulsuje czy jest stały.

Częstotliwość Pulsowania

Lista Częstotliwość Pulsowania określa szybkość pulsowania kursora i każdego pulsującego tekstu na monitorze. Pulsujące znaki są używane, dla przykładu, do pokazania nieznanych znaków i grafiki.

Sposób Odwzorowania Ekranu

Przyciski opcji "Słowa" i "Zdania" określają w jaki sposób Supernova odwzorowuje ekran. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 10.5).

Pole listy "ilość znaków" ustala dzieli szerokość ekranu w trybie odwzorowania (w zakresie od 1 do 500).

2. Grafika

Na tej zakładce znajduje się lista bitmap (symboli graficznych), które zostały przyswojone przez program Supernova oraz kilka przycisków do edycji listy. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 9).

3. Powiększenie

Dostępne Zarządzanie Ekranem

To pole wyboru określa czy Supernova powiększa ekran czy też nie.

Metoda powiększania

Te pięć przycisków opcji determinuje którego z pięciu trybów powiększania będzie używać Supernova:

Pełny ekran

Ekran podzielony

Okno

Lupy. (Proporcjonalna, Standardowa lub Szklana)

Auto Lupy. (Proporcjonalna, Standardowa lub Szklana)

Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 6.3.

Powiększ

Aby zwiększyć powiększenie kliknij na przycisku Powiększ. Wielokrotne klikanie na tym przycisku będzie krokowo zwiększać powiększenie (do 32x).

Zmniejsz

Aby zmniejszyć powiększenie kliknij na przycisku Zmniejsz. Wielokrotne klikanie na tym przycisku będzie krokowo zmniejszać powiększenie (aż do zera).

Stałe Proporcje

Supernova może dostosowywać proporcje powiększanego obrazu. Jeżeli to pole wyboru nie jest zaznaczone Supernova zastąpi przyciski Powiększ i Zmniejsz czterema oddzielnymi przyciskami które dostosowują mnożnik powiększenia dla osi X i Y.

Te cztery przyciski pozwalają dostosować powiększenie dla każdej osi osobno:

Funkcja	Przycisk
Zwiększa powiększenie w poziomie	X+
Zmniejsza powiększenie w poziomie	X-
Zwiększa powiększenie w pionie	Y+
Zmniejsza powiększenie w pionie	Y-

Gdy Stałe Proporcje zostają ponownie włączone, Supernova zmienia mnożnik powiększenia na średnią z mnożników powiększenia w pionie i w poziomie.

Zwolnij Margines

Gdy to pole wyboru jest zaznaczone Supernova utrzymuje stały margines od wskaźnika myszy lub kursora, niezależnie od jak daleko od brzegu pulpitu Windows jest wskaźnik. Oznacza to że gdy będziesz przewijać ekran w stronę brzegu pulpitu Windows zobaczysz oryginalny brzeg pulpitu zbliża się do kursora, nie zaś kursor przysuwający się nagle do brzegu ekranu. Obszar poza pulpitem pozostaje czarny.

Wielkość czarnego marginesu jest taka sama jak wielkość ramki wokół kursora myszy. Jeżeli ramka wokół kursora myszy ustawiona jest na 100%, kursor zawsze będzie wyświetlany na środku ekranu, nawet gdy będzie znajdował się przy brzegu pulpitu.

Jeżeli na zakładce Śledzenie zaznaczona jest opcja "Zatrzymaj w oknie" nie wydarzy się to do chwili aż kursor przesunie się poza obszar okna.

Wyświetl zahaczone obszary

To pole wyboru określa czy zahaczone obszary mają być wyświetlane czy też nie. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 6.7).

Wygładzanie obrazu

To pole wyboru czy wygładzanie obrazu jest włączone czy nie. (Opcja ta jest dostępna tylko w trybach 256 kolorów i HiColor).

Przewijaj podczas mówienia

Supernova używa jednej z dwóch metod przewijania obrazu gdy poruszasz kursorem myszy. Która z metod jest lepsza zależy od twoich osobistych upodobań i możliwości twojej karty graficznej.

Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone Supernova przesuwa cały ekran w kierunku przewijania, a następnie uaktualnia brzeg ekranu zgodnie z nowymi danymi. Jeżeli wskaźnik myszy pozostaje w obszarze przewijania, może to spowodować migotanie wskaźnika. Jednakże, na większości kart graficznych Supernova może przewijać szybciej przy użyciu tej metody.

Jeżeli to pole wyboru nie jest zaznaczone Supernova podczas przewijania przerysowuje cały ekran. Może to być nieco wolniejsze lecz wskaźnik myszy pozostaje wtedy w jednym miejscu i nie migocze.

Przewijanie skokowe

To pole wyboru gdy jest zaznaczone powoduje że obraz podczas przewijania jest przesuwany w stałych odstępach. Jest to szczególnie przydatne przy monitorach LCD o małej częstotliwości odświeżania.

Włącz zmieniacz koloru

Zaznaczenie tego pola wyboru pozwala na zmianę nasycenia, kontrastu i jasności obrazu w trybach 256 kolorów i HiColor.

Rozmiar ramki

Ten suwak używany jest do ustawiania grubości ramki otaczającej zahaczone obszary, lupy oraz podział między powiększanym i nie powiększanym obszarem w trybie podzielonego ekranu.

Sposób przeglądania: Obszar w inwersji

Jeżeli ten przycisk opcji jest zaznaczony Supernova będzie prezentować przeglądany obszar w odwróconych kolorach.

Sposób przeglądania: Tło w inwersji

Jeżeli ten przycisk opcji jest zaznaczony Supernova będzie prezentować przeglądany obszar w normalnych kolorach natomiast reszta ekranu będzie w odwróconych kolorach.

Sposób przeglądania: Tryb interaktywny

Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone Windows będzie nadal działać gdy Supernova przejdzie w tryb przeglądania. Musisz wcisnąć klawisz przeglądania ponownie aby wyjść z trybu przeglądania.

Zaawansowane ustawienia

Przycisk "Zaawansowane" przywołuje okno dialogowe "Zaawansowane ustawienia powiększenia"". (Zauważ że opcja ta jest dostępna tylko w wersji programu Supernova dla Windows 95/98). Okno "Zaawansowane ustawienia powiększania" zawiera kilka pól wyboru pomocnych przy problemach z wyświetlaniem obrazu, spowodowanych niekompatybilnym sterownikiem karty graficznej.

Włączenie opcji "Rozciągaj przy użyciu sterownika wyświetlania" i "Użyj rozszerzania DIBits zamiast Blt" może przyspieszyć proces powiększania. Jednakże, gdyby w wyświetlaniu obrazu zaczęły występować zakłócenia, należy jedną z opcji lub obie wyłączyć.

Tak samo należy postąpić z opcją "Jeśli to możliwe wpisz mapy bitowe wprost do urządzenia" jeżeli napotkasz błędy wyświetlania podczas używania wygładzania obrazu lub zmieniacza kolorów.

Włącz opcję "Użyj BIOS-u dla dostępu do rejestrów palety" jeżeli ekran ciemnieje po włączeniu zmieniacza kolorów. Spróbuj także włączyć tę opcję jeżeli zmieniacz kolorów nie zadziała w trybach 16 lub 256 kolorów.

4. Śledzenie

Śledzenie myszy

To pole wyboru określa czy Supernova podąża za kursorem myszy.

Zatrzymaj na ekranie

Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone wtedy po przesunięciu myszy może nastąpić jedna z dwóch możliwości:

1. Jeżeli kursor myszy nie był widoczny, wtedy zostanie on przeniesiony na środek ekranu bez przemieszczania obrazu.

2. Jeżeli kursor myszy jest widoczny, lecz znajduje się w obszarze ramki, zostaje przesunięty o minimalną odległość tak aby nie pozostawał już w obszarze ramki.

Zatrzymaj w oknie

Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone, tworzona jest sztuczna granica dla kursora myszy wokół bieżącego okna. Nakłada ona ograniczenie na kursor myszy aby obraz nie uciekał zbyt łatwo poza obszar okna. Granice te znikają po przesunięciu kursora myszy poza krawędź okna. (Musisz wypróbować to sam aby zobaczyć efekt).

Śledź znacznik

To pole wyboru określa czy Supernova podąża z kursorem tekstowym.

Śledź menu

Gdy to pole wyboru jest zaznaczone Supernova będzie śledzić podświetlane elementy menu.

Śledź obszar

To pole wyboru określa czy Supernova będzie śledzić elementy sterujące wewnątrz okien dialogowych.

Śledź okna

Jeżeli to pole wyboru jest zaznaczone Supernova będzie do przechodzić każdego nowo stworzonego lub uaktywnionego okna. Obraz nowego okna może zostać wycentrowany jeżeli pole wyboru "Centrowanie" jest zaznaczone.

Centrowanie

Gdy to pole wyboru jest zaznaczone obiekty takie jak menu i małe okna dialogowe będą centrowane na ekranie (jeżeli się zmieszczą).

Jeżeli "Centrowanie" nie jest zaznaczone wtedy obraz przesunie się o minimalną odległość tak aby obiekt był w całości widoczny.

Ramka Myszy

Ten przycisk otwiera okno dialogowe "Ustalanie rozmiaru ramki wskaźnika myszy".

Supernova ma cztery marginesy dla każdego powiększanego obszaru: górny, dolny, lewy i prawy. Wszystkie te marginesy razem nazywane są ramką.

W momencie gdy kursor myszy zostanie przesunięty w obszar Ramki Myszy Supernova podejmie próbę przesunięcia obrazu w odpowiednim kierunku.

* Aby zmienić margines przewijania Ramki Myszys:

Kliknij na przycisku "Ramka Myszy".

Pojawi się okno dialogowe "Ustalanie rozmiaru ramki wskaźnika myszy". Możesz teraz zmieniać rozmiar poszczególnych marginesów ramki przy użyciu odpowiednich potencjometrów, lub klikając na przyciskach "Mały", "Średni" lub "Wielki". Do przycisków tych przypisane są predefiniowane ustawienia marginesów przewijania. (Czym wyższa wartość, tym szerszy jest margines przewijania). Jeżeli wybrałeś opcję "Proporcjonalna" wtedy powiększany wskaźnik będzie znajdował się w tym samym miejscu co nie powiększany. Jednakże nie zawsze jest to prawda dla Lup, Auto Lup i trybów Pełnoekranowych oraz Zahaczonych Obszarów.

Ramka znacznika

Ten przycisk otwiera okno dialogowe "Ustalanie rozmiaru ramki znacznika".

W momencie gdy kursor tekstowy zostaje przesunięty w obszar Ramki znacznika Supernova podejmuje próbę przesunięcia obraz w odpowiednim kierunku.

* Aby zmienić margines przewijania Ramki znacznikas:

Kliknij na przycisku "Ramka znacznika".

(Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale "Ramka Myszy").

1. Kolory

Elementy sterujące na tej zakładce pozwalają zmienić kolory obrazu w trybach 256 Kolorów i HiColor.

Plik parametrów

Rozwijana lista Plik parametrów wyświetla które ustawienia programu Supernova są aktualnie edytowane/zmieniane. To jest dla której aplikacji aktualnie zmieniasz kolory. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 11).

Odwróć jasność

To pole wyboru przełącza pomiędzy standardowym wyglądem ekranu ciemne-na-jasnym, a odwróconym trybem jasne-na-ciemnym, który dla niektórych użytkowników może być wygodniejszy. To ustawienie nie zmienia kolorów, jedynie jasność, to jest jasny zielony przechodzi w ciemny zielony.

Kontrast

Ten potencjometr pozwala zmienić kontrast ekranu.

Jaskrawość

Ten potencjometr pozwala zmienić jaskrawość ekranu.

Kolor

Ten potencjometr pozwala zmienić nasycenie kolorów na ekranie.

Dostosuj kolor

Ten potencjometr przełącza palety kolorów bez dostrajania jasności.

2. Gorące Klawisze

Rozmaite aplikacje Windows używają rozmaitych klawiszy. W niektórych przypadkach możesz chcieć zmienić domyślne ustawienia gorących klawiszy programu Supernova, tak aby nie kolidowały one z gorącymi klawiszami innych aplikacji. Pamiętaj że gorące klawisze rozpoznane przez program Supernova zostaną odrzucone i NIE przejdą do aplikacji.

Gorący klawisz jest definiowany jako kombinacja jednego z tzw. modyfikatorów (SHIFT, CONTROL i ALT) oraz drugiego klawisza (zwanego klawiszem polecenia).

Klawiszem polecenia może być każdy klawisz za wyjątkiem CAPS LOCK, CONTROL, ALT, SHIFT, PRINT SCREEN, SCROLL LOCK, PAUSE i NUM LOCK.

Komendy ustawiania gorących klawiszy

Ta rozwijana lista określa typ gorących klawiszy które będziesz przydzielać, usuwać lub modyfikować. Do wyboru jest obecnie pięć typów klawiszy: Powiększenia, Mowy, Akcji, Nawigacji i Brajla.

Komenda

W tym znajduje się lista wszystkich poleceń dla danego typu komend.

Przypisane klawisze

Z każdą akcją w programie Supernova może być powiązane kilka gorących klawiszy. Ta lista zawiera wszystkie gorące klawisze aktualnie przyporządkowane do polecenia z listy Komenda.

Dodaj klawisz

Ten przycisk przywołuje okno dialogowe w którym możesz zdefiniować gorący klawisz dla aktualnie zaznaczonego polecenia. (Pamiętaj że możesz przypisać kilka gorących klawiszy do jednego polecenia).

Dodaj klawisz brajla

Ten przycisk przywołuje okno dialogowe w którym możesz zdefiniować klawisz na twoim monitorze brajlowskim dla aktualnie zaznaczonego polecenia.

Przywróć klawisz

Ten przycisk przywołuje okno dialogowe w którym możesz przedefiniować klawisze aktualnie przydzielone do wybranego polecenia.

Usuń klawisz

Ten przycisk usuwa bieżącą kombinację gorących klawiszy.

Domyślne gorące klawisze

Ten przycisk wczytuje domyślny układ gorących klawiszy wymieniony na rozwijanej liście "Zbiór". Do wyboru są: "Klawiatura numeryczna domyślna", "Domyślne klawisze Funkcyjne" i "JAWS domyślne".

Zestaw "Domyślne klawisze Funkcyjne" jest zalecany na laptopach.

Zestaw "JAWS domyślne" reprezentuje zbiór klawiszy podobny do zestawu programu JAWS dla Windows 3.x. Jednakże, tam gdzie JAWS używa klawisza INSERT, Supernova używa lewego klawisza CONTROL. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 13).

Domyślne przyciski Brajlowskie

Wczytuje domyślny zestaw przycisków brajlowskich dla twojego monitora brajlowskiego. (Zestaw klawiszy zależy od modelu monitora).

3. Pliki Parametrów

Ustawienia na tej zakładce odpowiadają za tworzenie, usuwanie i manipulowanie plikami ustawień wyjścia programu Supernova. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 11).

Aktualnie uruchomione aplikacje

Rozwijana lista "Aktualnie uruchomione aplikacje" zawiera listę wszystkich działających aplikacji Windows. Gdy przełączysz się na Panel Kontrolny programu Supernova wybrana będzie aplikacja z której się przełączyłeś.

Wybierz plik parametrów

Przycisk "Wybierz plik parametrów" pozwala stworzyć nowy plik ustawień wyjścia dla programu wybranego na liście "Aktualnie uruchomione aplikacje", lub przypisać mu istniejący plik ustawień wyjścia.

Plik parametrów

Rozwijana lista "Plik parametrów" wyświetla listę wszystkich dostępnych plików ustawień wyjścia. Domyślnie wyświetlany jest plik ustawień wyjścia będący aktualnie w użyciu.

Utwórz nowy plik parametrów

Przycisk "Utwórz nowy plik parametrów" pozwala stworzyć nowy plik ustawień wyjścia przez skopiowanie już istniejącego pliku, lub przez stworzenie nowego z "czystego" szablonu.

Usuń ten plik parametrów

Przycisk "Usuń ten plik parametrów" usuwa plik ustawień wyjścia wyświetlany w polu "Plik parametrów".

Zmień plik parametrów

Przycisk "Zmień plik parametrów" pozwala zarejestrować lub wyrejestrować aplikację do pliku parametrów.

Sytuacja

Rozwijana lista "Sytuacja" wyświetla listę wszystkich sytuacji które zostały stworzone dla tego pliku ustawień wyjścia (jeżeli jakiekolwiek były). Gdy przełączasz się do Panelu Kontrolnego programu Supernova wybrana zostaje bieżąca sytuacja z aplikacji z której się przełączyłeś.

Utwórz nową sytuację

Przycisk "Utwórz nową sytuację" pozwala dodać sytuację do aktualnie wybranego pliku ustawień wyjścia.

Usuń tę sytuację

Przycisk "Usuń tę sytuację" usuwa sytuację wyświetloną aktualnie na liście "Sytuacja".

Przedefiniuj sytuację

Przycisk "Przedefiniuj sytuację" pozwala zmienić nazwę i reguły wykrywania aktualnie wyświetlanej sytuacji.

Automatycznie zastosuj zmiany

Jeżeli dokonujesz zmian w pliku ustawień wyjścia i nie wciskasz przycisku "Zastosuj" w Panelu Kontrolnym programu Supernova aby je zapisać, zostaną one stracone po przełączeniu na inny plik parametrów. Pole wyboru "Automatycznie zastosuj zmiany" określa czy Supernova ma automatycznie zapisywać zmiany w bieżącym pliku ustawień wyjścia przed przełączeniem na inny plik ustawień. W normalnej sytuacji zalecane jest zaznaczenie tego pola.

Sygnalizuj zmianę pliku parametrów

Pole wyboru "Sygnalizuj zmianę pliku parametrów" określa czy Supernova ma oznajmiać zmianę jednego pliku ustawień wyjścia na drugi.

• Etykietowanie Grafiki

Etykietowanie obiektów graficznych pozwala przyporządkować opis tekstowy do elementów sterujących takich jak przyciski na paskach narzędzi, które zawierają tylko bitmapy (symbole graficzne).

Sposób oznajmiania bitmap zależy od ustawienia opcji "Powiadamianie o Grafice" na zakładce "Czytanie Dokumentu" Panelu Kontrolnego programu Supernova. Można wybierać pomiędzy: brakiem powiadamiania, tylko o przyswojonej grafice i zawsze. (Szczegółów szukaj w rozdziale 8.11).

Wskazówka: Przed przyswojeniem nowej grafiki powinieneś ustawić opcję Przyswajanie Grafiki z zakładki Tryb Nawigacji na Tak. (Szczegółów szukaj w rozdziale 8.7).

Aby przyswoić nieznaną bitmapę:

 Naciśnij LEWY SHIFT+SPACJĘ aby wejść w tryb Nawigacji programu Supernova.

 Przejdź do bitmapy i naciśnij klawisz INSERT. (Pojawi się okno "Edytora Obiektów graficznych" z miniaturą obiektu, sumą kontrolną dla bitmapy oraz kilkoma opcjami do wyboru).

 W polu rozwijanej listy "Typ" wybierz rodzaj elementu, który reprezentuje nie przyswojona bitmapa: przycisk, etykieta, pole wyboru lub przycisk opcji.

 Jeżeli bitmapa reprezentuje element będący polem wyboru lub przyciskiem opcji, w polu listy "Status" określ czy bitmapa symbolizuje element zaznaczony, bądź nie. (Dla elementów typu "Etykieta" "Przycisk" lista ta jest nieaktywna).

 W polu edycji "Etykieta" wpisz tekst który Supernova ma wypowiadać gdy napotka tę bitmapę.

 W polu edycji "Komentarz" możesz wpisać opcjonalny komentarz, jak na przykład nazwę aplikacji w której pojawia się dana bitmapa.

 Wreszcie, naciśnij ENTER aby zapisać przyswojoną bitmapę. (Tak naprawdę, baza danych obiektów zostaje zapisana na dysk dopiero w momencie wyjścia z programu Supernova).

W oknie "Edytora Obiektów graficznych" znajduje się też pole wyboru "Zapisz zarys rysunku". Jeżeli to pole jest zaznaczone, miniatura rysunku jest wyświetlana obok jego opisu na liście "Przyswojone obiekty graficzne" zakładki Grafika.

Zauważ że przyswajanie obiektów graficznych może zaowocować powtórnym odczytaniem opcji. Dla przykładu, sprawdza się to w menu pakietu Office 97, gdzie są wyświetlane jednocześnie symbole graficzne i opisy tekstowe.

Aby usunąć przyswojoną bitmapę:

 Naciśnij LEWY CONTROL+SPACJĘ aby wejść do Panelu Kontrolnego programu Supernova.

 Wciskaj CONTROL+TAB aż przejdziesz do zakładki Grafika.

 Z listy "Przyswojone Obiekty graficzne" wybierz rysunek, który chcesz usunąć.

 Naciśnij TAB aby wybrać przycisk "Usuń" i naciśnij SPACJĘ.

Aby edytować przyswojoną bitmapę:

 Na zakładce Grafika z listy "Przyswojone obiekty graficzne" wybierz rysunek, który chcesz edytować.

 Wybierz przycisk "Edytuj" i naciśnij SPACJĘ.

 Pojawi się okno "Edytor Obiektów graficznych".

Aby automatycznie przyswoić nieznane bitmapy:

 Naciśnij LEWY SHIFT+SPACJĘ aby wejść w tryb Nawigacji programu Supernova.

 Naciśnij LEWY SHIFT+LEWY CONTROL+INSERT aby uruchomić automatyczne etykietowanie.

Supernova powie "Rozpoczyna się etykietowanie obiektów" i rozpocznie proces przyswajania grafiki z wykorzystaniem wyskakujących opisów, które pojawiają się gdy ustawisz wskaźnik myszy nad symbolem graficznym. Gdy Supernova przyswoi wszystkie bitmapy zapyta o komentarz dla wszystkich obiektów. Dla przykładu, możesz wpisać nazwę aplikacji, w której się one pojawiają.

Aby importować bazę danych obiektów:

• Na zakładce Grafika wybierz przycisk "Importuj". Importowanie bazy danych wymiesza nowe obiekty z wcześniej przyswojonymi.

Zauważ że zanim będziesz mógł etykietować lub edytować obiekty graficzne w sieciowej wersji programu Supernova, musisz podać lokację twojej osobistej bazy danych obiektów graficznych. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 11).

• Używanie monitora brajlowskiego z programem Supernova

Supernova obsługuje szeroki wachlarz monitorów brajlowskich. Mogą być one używane razem z syntezatorem mowy bądź też oddzielnie.

Generalnie, monitor brajlowski pokazuje fragment bieżącej linii. Podąża za kursorem w polu edycji, oraz w menu i oknach dialogowych. Jeżeli nie jest używany tryb odwzorowania ekranu programu Supernova, tekst wyświetlany w brajlu będzie w dużym stopniu pokrywał się z mową syntetyczną. (Szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 10.5).

Jeżeli posiadasz syntezator mowy i używasz funkcji Czytania Dokumentu monitor brajlowski będzie podążał za mową.

1. Przywoływanie Kursora

Wiele monitorów brajlowskich posiada nad każdą komórką przyciski do przywoływania kursora. Jeżeli naciśniesz jeden z nich, Supernova wykona akcję odpowiadającą pojedynczemu kliknięciu myszy w tym miejscu.

W polu edycyjnym daje to efekt przesuwania kursora po tekście. Dla innych elementów sterujących efekt może być odmienny, dla przykładu, wciśnięcie przycisku przywołania na opisie przycisku powoduje jego aktywację, wciśnięcie przycisku przywołania nad opisem pola wyboru zmienia jego stan.

Dwukrotne wciśnięcie przycisku przywołania odpowiada dwukrotnemu kliknięciu.

2. Przyciski

Przyciski na monitorach brajlowskich służą głównie do nawigacji po ekranie. Jest to nawigacja niezależna od syntezy mowy i Trybu Nawigacji programu Supernova.

Aby poznać przyciski na monitorze brajlowskim, przeczytaj plik informacyjny w odpowiednim katalogu sterownika SAM-a. Dla przykładu jeżeli masz monitor CombiBraille firmy Tieman, przeczytaj plik COMBI.WRI w folderze C:\SAM\COMBI. Zwróć uwagę że nie wszystkie funkcje opisywane w tych plikach są obsługiwane przez program Supernova.

Klawisze przewijania w przód i w tył przemieszczają obraz na monitorze aby pokazać następny fragment informacji. Odległość o jaką przesuwany jest tekst zależy od wartości parametru "krok przesuwu" (umieszczonego na zakładce "Ustawienia Wyjścia" w Panelu Kontrolnym Supernova, szczegółowych informacji szukaj w rozdziale 8.2). Obecnie, klawisze te nie przesuwają obrazu poza koniec bieżącej linii.

3. Atrybuty

Każdy znak posiada zbiór właściwości (atrybutów) z nim związanych, takich jak wielkość, rodzaj czcionki i kolor. Program Supernova posiada tryby wyświetlania tych atrybutów. Na monitorze brajlowskim służą temu dwa klawisze: Atrybuty 1 i Atrybuty 2.

Klawisz Atrybuty 1 przełącza pomiędzy kolejnymi parametrami znaku pokazywanego aktualnie na monitorze brajlowskim. Jednokrotne wciśnięcie klawisza Atrybuty 1 wyświetla wielkość znaku. Powtórne wciśnięcie wyświetla styl każdego znaku (pogrubiony, kursywa itd.). Kolejne wciśnięcie klawisza wyświetla kolory tła i liter. Czwarte wciśnięcie wyświetla kolor liter. Piąte wciśnięcie klawisza wyświetla typ czcionki. Następne powraca do normalnego trybu pracy.

Wskazówka: Jeżeli naciśniesz klawisz na klawiaturze lub wciśniesz fokus na monitorze brajlowskim, powrócisz do normalnego trybu pracy.

Wielkość znaku jest pokazywana w punktach jako dwucyfrowa liczba. Cztery górne punkty brajlowskie oznaczają cyfrę dziesiątek dolne jedności. Dla przykładu, dziesięciopunktowy znak reprezentują punkty 1678.

Styl znaku jest reprezentowany jak niżej:

Punkt 1 = Kursywa

Punkt 4 = Podkreślenie

Punkt 2 = Przekreślenie

Punkt 5 = Pogrubienie

Punkt 3 = Cień

Punkt 8 = Normalny

Kolor tła reprezentują cztery górne punkty brajlowskie, a kolor liter cztery dolne punkty brajlowskie.

Tryb atrybutu tła znaku pokazuje tylko tło znaku, przy użyciu wszystkich ośmiu punktów. Kolor jest pokazywany metodą RGB: punkty 123 pokazują ilość koloru czerwonego, punkty 456 ilość zielonego, punkty 78 niebieskiego. Biały jest reprezentowany przez wszystkie 8 punktów.

Gdy monitor brajlowski jest używany do wyświetlania typu czcionki każda komórka wyświetla symbol oznaczający nazwę czcionki. Symbole te nie muszą nawiązywać do nazwy czcionki, dla przykładu czcionkę Arial reprezentują punkty 15678.

Klawisz Atrybuty 2 wyświetla pełny opis znaku znajdującego się pod kursorem (działa tylko w Trybie Nawigacji w polach edycyjnych). Opis składa się z opisu samego znaku jak też wszystkich atrybutów opisanych powyżej. Tryb opisu znaków może być również przydatny aby dowiedzieć się co reprezentuje nieznana kombinacja punktów.

4. Pola Statusu

Wiele monitorów brajlowskich posiada specjalną grupę komórek na lewo od głównego obszaru wyświetlania. Supernova wykorzystuje pola statusu do wyświetlania różnych dodatkowych informacji na temat znaku pod kursorem, np. wielkość i kolor.

Informacja wyświetlana w polach statusu jest konfigurowalna. Możesz wybrać każdą z poniższych informacji:

 Pozycja kursora w linii

 Typ bieżącego fokusa

• Dowolne z atrybutów znaku pod kursorem

• Właściwości wyświetlania

Możesz wybrać tyle opcji ile chcesz, limitem jest ilość komórek statusu na twoim monitorze brajlowskim. Większość opcji komórek statusu odpowiada dokładnie informacji którą można uzyskać w Trybie Atrybutów.

"Właściwości wyświetlania" wyświetlają znak pokazujący który tryb wyświetlania jest aktywny (normalny lub jeden z trybów Atrybutów).

Pozycja kursora wyświetla liczbę oznaczającą pozycję kursora w linii tekstu, cztery górne punkty reprezentują cyfrę dziesiątek, cztery dolne cyfrę jedności. Dla przykładu punkty 245678 oznaczają że kursor znajduje się w pozycji 0 (maksymalnie w lewo). Zauważ że ilość znaków mieszczących się w linii zależy od wielkości czcionki i rozmiaru okna.

Typ Fokusa pokazuje na jakim elemencie znajduje się fokus:

A = Zakładka

B = Przycisk

C = Pole wyboru - punkty 78 = wybrane, punkt 8 = częściowo wybrane

E = Pole edycyjne

L = Lista

M = Menu - pulsujące punkty 78 = ma podmenu, punkty 78 = wybrane, punkt 8 = wyszarzone (bez wybranego)

N = Tryb Nawigacji

O = Combo box

P = Rozwijana lista

R = Przycisk Opcji - punkty 78 = wybrany

% = Potencjometr

X = Nieznany

Zauważ że pomimo iż twój monitor brajlowski może nie posiadać specjalnych pól statusu, możesz zasymulować istnienie pól statusu przy użyciu sterowników SAM-a. Aby to sprawdzić, otwórz okno "Driver Configuration" w panelu kontrolnym SAM-a.

1. Sposób odwzorowywania

Supernova posiada "fizyczny sposób odwzorowywania" który pozwala określić fizyczny układ obiektów na ekranie przy użyciu monitora brajlowskiego. Dzieje się to poprzez rozmieszczenie znaków w brajlu zgodnie z rozmieszczeniem na ekranie (może być konieczne rozszerzenie lub skrócenie niektórych opisów).

Tryb odwzorowywania jest przełączany przy użyciu przycisku Trybu Odwzorowywania na monitorze brajlowskim.

(Szczegółowych informacji na temat który przycisk należy wcisnąć szukaj w pliku z opisem twojego monitora brajlowskiego).

Zawartość ekranu brajlowskiego w trybie odwzorowywania zależy od ustawień Sposobu odwzorowania na zakładce Brajl w Panelu Sterowania programu Supernova.

Jeżeli ustawione jest "Słowa", każde słowo umieszczane jest w komórkach które pokrywają się z szerokością słowa na ekranie. Jeżeli jest więcej komórek niż znaków wtedy napis zostaje wyrównany do lewej a pozostałe komórki są wypełniane myślnikami. Jeżeli jest mniej komórek niż znaków wtedy każda komórka zawiera pierwszy znak który jest do niej przydzielony.

Jeżeli ustawione są "Zdania", każde zdanie jest umieszczane w komórkach które pokrywają się z jego szerokością na ekranie. Jeżeli jest więcej komórek niż znaków znaki są wyrównywane do lewej a pozostałe komórki są wypełniane myślnikami. Jeżeli jest mniej komórek niż znaków wtedy znaki zostają wyrównane do lewej w dostępnych komórkach z wyjątkiem ostatniej komórki w której umieszczony jest znak wielokropka.

Prawa i lewa krawędź okna jest wyświetlana w brajlu jako kropki. Krawędź pojawia się tylko wtedy gdy dostępna jest komórka brajlowska poza brzegiem okna.

Opcja "ilość znaków" w Panelu Kontrolnym Supernova określa na ile znaków Supernova dzieli szerokość ekranu. Ilość pikseli na znak w Sposobie Odwzorowania określa stosunek szerokości ekranu w pikselach do parametru "ilość znaków". Tak więc przy rozdzielczości 800x600 i ilości znaków ustawionej na 50 będzie 16 pikseli na znak.

Kiedy występuje pulsujący kursor wtedy komórka która pojawia się z kursorem w brajlu zawsze będzie zawierać prawidłowy znak. Dla przykładu gdy kursor przemieści się na znak wielokropka na końcu zdania symbol zmieni się na aktualny znak pod kursorem.

Jeżeli nie ma pulsującego kursora wtedy wszystkie znaki znajdujące się w obszarze fokusa będą podkreślone przez punkty 7 i 8 (chyba że pulsują).

W trybie odwzorowania punkt 6 będzie podniesiony w polu statusu Właściwości Wyświetlania.

Funkcja "Gdzie jestem?" działa dokładnie w ten sam sposób niezależnie od tego czy tryb odwzorowywania jest włączony czy też nie.

Wszystkie klawisze przywoływania działają w trybie odwzorowywania tak że można również kliknąć w puste miejsce na ekranie.

Tryb odwzorowywania podąża za fokusem, chyba że śledzenie zostało wyłączone.

• Konfigurowanie programu Supernova

Ten rozdział zawiera informacje jak skonfigurować program Supernova.

1. Wstęp

Zakładka Pliki Parametrów w Panelu Kontrolnym programu Supernova pozwala dostroić ustawienia mowy, brajla i powiększenia dla konkretnej aplikacji, lub sytuacji.

Dla przykładu w oknie dialogowym sprawdzania pisowni w edytorze tekstu możesz chcieć aby Supernova automatycznie ogłaszała zmianę koloru tekstu. (Ponieważ często słowa z błędami są wyświetlane w innym kolorze, np. czerwonym).

Możesz też chcieć aby obsługa interpunkcji i pisowni automatycznie była przełączana na wyższy poziom podczas sprawdzania pisowni. Taka automatyczna obsługa rozmaitych sytuacji może znacznie podnieść wydajność twojej pracy.

2. Ustawienia Wyjścia

Jak wspomniano w poprzednim rozdziale, zakładka Pliki Parametrów w Panelu Kontrolnym programu Supernova pozwala tworzyć, edytować, kopiować i usuwać pliki ustawień wyjścia.

Ustawienia wyjścia najprościej można opisać jako ustawienia które wpływają na to jak Supernova interpretuje to co widać na ekranie, a więc co mówi, w jaki sposób powiększa lub wyświetla w brajlu.

W ustawieniach wyjścia programu Supernova może być jedna lub kilka podsekcji z ustawieniami dla konkretnej "sytuacji" w programie. Sytuacja może być zdefiniowana, dla przykładu jako pojawienie się konkretnego okna dialogowego, np. okna do sprawdzania pisowni w edytorze tekstu.

Istnieje również zestaw ustawień domyślnych które są używane jeżeli dla bieżącej aplikacji lub sytuacji nie zostały zdefiniowane żadne dodatkowe ustawienia.

Oznacza to że podczas działania aplikacji dla Windows Supernova automatycznie określi który plik ustawień wyjścia powinien być używany. Jeżeli dla aplikacji zdefiniowany jest plik ustawień wyjścia zostanie on wczytany, w innym przypadku użyte będą ustawienia domyślne.

1. Tworzenie pliku ustawień wyjścia dla aplikacji

Aby stworzyć plik ustawień wyjścia dla aplikacji postępuj według instrukcji:

1. Uruchom aplikację dla której chcesz stworzyć plik ustawień wyjścia.

2. Naciśnij LEWY CONTROL+SPACJĘ aby wejść do Panelu Sterowania programu Supernova.

3. Naciskaj CONTROL+TAB aż przejdziesz do zakładki "Pliki Parametrów".

4. Na zakładce "Pliki Parametrów" wciśnij przycisk "Utwórz nowy plik parametrów".

5. Pojawi się okno dialogowe "Utwórz nowy plik parametrów" i zostaniesz poproszony o podanie nazwy dla nowego pliku parametrów. Nadaj mu znaczącą nazwę jak nazwa aplikacji dla której jest przeznaczony, np. "Microsoft Word 97". W tym oknie dialogowym umieszczone są również dwa przyciski opcji "Utwórz nowy pusty plik parametrów" i "Kopiuj istniejący plik parametrów". Wybierz pierwszy z przycisków aby stworzyć nowy plik parametrów. Wybierz drugi z przycisków opcji, a uaktywni się pole rozwijanej listy "kopiuj z" z którego będziesz mógł wybrać istniejący plik parametrów jako plik bazowy dla nowego pliku ustawień wyjścia. Gdy skończysz naciśnij przycisk "OK".

Plik ustawień wyjścia dla aktualnie działającej aplikacji zostanie stworzony i jego nazwa pojawi się jako aktywny element na rozwijanej liście "plik parametrów" zakładki "Pliki Parametrów" w Panelu Kontrolnym programu Supernova.

Wskazówka: Pole wyboru "Zarejestruj.." w oknie dialogowym "utwórz nowy plik parametrów" gdy jest zaznaczone automatycznie tworzy skojarzenie pomiędzy aktualnie działającą aplikacją a tworzonym plikiem ustawień wyjścia. Oznacza to, że za każdym razem gdy wyświetlana aplikacja jest aktywna Supernova automatycznie wczytuje powiązany z nią plik parametrów.

1. Zmiana pliku parametrów dla aplikacji

Teraz gdy stworzyłeś już plik ustawień wyjścia, Supernova będzie automatycznie wczytywać te ustawienia za każdym razem gdy aplikacja jest aktywna.

Możesz chcieć zmienić ustawienia twojego nowo stworzonego pliku parametrów. Możesz to zrobić przez zmianę odpowiednich opcji w Panelu Kontrolnym programu Supernova. (Szukaj w rozdziale 8).

Abyś wiedział który plik parametrów edytujesz, wiele zakładek w Panelu Kontrolnym wyświetla nazwę aktywnego pliku ustawień wyjścia w rozwijanej liście "Plik parametrów".

Powodem dla którego zakładki "Mowa", "Ustawienia Wyjścia", "Klawiatura", "Ustawienia głosów", "Tryb Nawigacji", "Grafika" i "Gorące Klawisze" nie posiadają rozwijanej listy "Plik parametrów" jest to znajdujące się na nich opcje to ustawienia wspólne dla wszystkich aplikacji.

Dlatego, jeżeli opcje na zakładce są powiązane z aplikacją, znajduje się tam też rozwijana lista "Plik parametrów".

Lista "Plik parametrów" pełni też kilka innych funkcji. Nie tylko wyświetla nazwę bieżącego pliku ustawień wyjścia lecz również pozwala szybko wybrać plik parametrów do edycji oraz wskazuje czy dana aplikacja korzysta z własnego pliku parametrów, czy też z ustawień domyślnych.

Jeżeli bieżąca aplikacja nie posiada własnego pliku ustawień wyjścia, na liście "Plik parametrów" będzie wyświetlone "Domyślna aplikacja". Pozwala to zmienić ustawienia programu Supernova dla aplikacji które nie mają własnych plików parametrów.

1. Tworzenie Sytuacji

Jak nadmieniono wcześniej, w ramach ustawień wyjścia programu Supernova możesz zdefiniować jedną lub więcej "sytuacji". Sytuacje mogą być definiowane tylko dla okien podrzędnych, takich jak okna dialogowe. Każda sytuacja zdefiniowana w ramach pliku ustawień wyjścia może mieć własny unikalny zestaw ustawień.

Oznacza to że możesz konfigurować parametry mowy i układ brajla dla każdego okna dialogowego w ramach aplikacji.

Aby stworzyć nową sytuację postępuj według poniższych instrukcji:

1. Uruchom aplikację dla której chcesz stworzyć plik ustawień wyjścia.

2. Wywołaj sytuację, to jest okno dialogowe dla którego chcesz skonfigurować specjalne ustawienia. Dla przykładu, wywołaj okno dialogowe sprawdzania pisowni w twoim edytorze tekstu.

3. Naciśnij LEWY CONTROL+SPACJĘ aby wejść do Panelu Kontrolnego programu Supernova.

4. Naciskaj CONTROL+TAB aż przejdziesz do zakładki "Pliki Parametrów".

5. Na zakładce "Pliki Parametrów" naciśnij przycisk "Utwórz nową sytuację".

6. Pojawi się okno dialogowe i zostaniesz poproszony o podanie nazwy dla nowej sytuacji. Nadaj jej znaczącą nazwę, jak np. nazwę okna dialogowego dla którego jest przeznaczona. Np. "Microsoft Word 97 Sprawdzanie pisowni". Gdy to zrobisz naciśnij przycisk "OK".

7. Pojawi się okno "Zdefiniuj sytuację" w którym będą podane warunki zaistnienia sytuacji. Supernova na podstawie podanych warunków będzie określać czy dana sytuacja zaistniała czy też nie.

Reguły dla zaistnienia sytuacji składają się z dwóch elementów "Nazwa okna" i "Nazwa klasy". "Nazwa okna" pojawia się na pasku tytułowym okna dialogowego, "Nazwa klasy" jest to przeważnie unikatowa nazwa wewnętrzna programu.

W większości przypadków, nie będziesz chciał zmieniać reguł występowania sytuacji automatycznie zaproponowanych przez program Supernova, naciśnij po prostu przycisk "OK". Będziesz chciał zmienić te ustawienia, dla przykładu jeżeli sytuacja ma dotyczyć wszystkich okien dialogowych z napisem "Otwórz" na pasku tytułowym. W takim przypadku w polu "Nazwa klasy" należy wpisać "*" tak aby Supernova brała pod uwagę tylko słowo "Otwórz" z pasku tytułu. (Znak "*" jest używany jako dzika karta).

Możesz również zdefiniować więcej niż jeden zestaw reguł dla danej sytuacji. Dla przykładu, można stworzyć jedną sytuację o nazwie "Ustawienia plików" i używać jej zawsze gdy pojawia się okno "Otwórz", "Zapisz" lub "Zapisz jako" zamiast tworzyć oddzielną sytuację dla każdego z okien. Po prostu dodaj nowe reguły przy pomocy przycisku "Dodaj regułę". Warunki zaistnienia sytuacji można usunąć przy pomocy przycisku "Usuń regułę", można też przeglądać reguły przy pomocy przycisków "Następna reguła" i "Poprzednia reguła".

Teraz gdy masz już zdefiniowaną sytuację, możesz zmieniać ustawienia dla tej konkretnej sytuacji.

Można to zrobić poprzez zmianę odpowiednich opcji w Panelu Kontrolnym programu Supernova. (Szukaj w rozdziale 8).

Abyś wiedział dla której sytuacji zmieniasz ustawienia, odpowiednie zakładki w Panelu Kontrolnym wyświetlają nazwę bieżącej sytuacji w polu listy "Sytuacja".

Dlatego też łatwo stwierdzić czy opcje na danej zakładce są zależne od zdefiniowanej sytuacji. Jeśli tak na zakładce znajdują rozwijane pola listy "Sytuacja" i "Plik parametrów".

Pole rozwijanej listy "Sytuacja" pełni też kilka innych funkcji. Pozwala nie tylko szybko zorientować się która sytuacja jest aktywna, lecz także szybko wybrać sytuację do edycji.

Jeżeli bieżąca sytuacja nie posiada własnego pliku ustawień, w polu "Sytuacja" wyświetlone będzie "Domyślna sytuacja".

Zauważ że wersja sieciowa programu Supernova NIE zapisze żadnych plików parametrów do czasu aż podasz swój osobisty katalog. Szczegółowych informacji szukaj w opisie programu.

• Konfigurowanie Windows

Wykonanie poniższych zapewni optymalną pracę programu Supernova:

 Używaj edytora tekstu przy współczynniku powiększenia ustawionym na 100% (jeżeli dostępne). Pozwoli to na właściwe opisywanie wielkości czcionek przez program Supernova.

 Używaj małych czcionek lub dużych czcionek dla pulpitu - nie używaj czcionek niestandardowej wielkości. (Przy niestandardowych wielkościach czcionek niektóre aplikacje mogą wyświetlać tekst nieprawidłowo).

 Wyłącz wszystkie wygaszacze ekranu, lub używaj TYLKO wygaszacza "pusty ekran" dostarczanego z Windows.

 Nie ustawiaj dla żadnych okien opcji "Zawsze na wierzchu".

 Nie zmieniaj żadnych ustawień w sekcji "Wygląd". Używaj ustawienia "Standardowe Windows". (Supernova może mieć trudności z odnalezieniem obiektów jeśli okna i ramki będą miały niestandardowe szerokości).

 Jeżeli używasz Windows 95/98, upewnij się że układ klawiatury w DOS (ustawiany komendą "keyb" w pliku AUTOEXEC.BAT) jest zgodny z układem klawiatury w Windows (ustawiany w Panelu Sterowania Windows 95/98). W przeciwnym wypadku "Echo klawiatury" może działać nieprawidłowo.

 Jeżeli używasz programu Supernova dla Windows NT 4.0 Workstation w 16-bitowym kolorze (lub wyższym), powinieneś upewnić się że "Wygładzanie brzegów czcionek ekranowych" we Właściwościach Ekranu jest wyłączone. Jeżeli tego nie zrobisz niektóre napisy mogą zostać nie zauważone przez program Supernova, a więc i nie przeczytane.

Wszystkie z poniższych sugestii służą temu aby Supernova działała lepiej. Niektóre służą skonfigurowaniu aplikacji aby były łatwiejsze w obsłudze.

 Nie konfiguruj twojego skanera antywirusowego aby sprawdzał każdy wczytywany plik. Powoduje to znaczne zwolnienie pracy komputera i spadek wydajności.

 Wyłącz wszystkie funkcje zarządzania energią dla komputera, karty graficznej lub monitora. (Szczególnie jeżeli w trybie "uśpienia", porty szeregowe są wyłączone co owocuje brakiem mowy)

 Uruchamiaj wszystkie aplikacje w postaci zmaksymalizowanej. Zmniejsza to prawdopodobieństwo obcięcia brzegów tekstu.

 Nie używaj programów zegarowych. Ciągłe uaktualnianie ustawień zegara obniża wydajność.

 Nie używaj Pulpitu bez uprzedniej minimalizacji wszystkich okien.

 Skonfiguruj Eksplorator Windows aby wyświetlał pliki w postaci "Listy" lub "Szczegółów".

 Bądź cierpliwy podczas korzystania ze stacji dyskietek.

 Nie używaj aplikacji pracujących "w tle". Może to zwiększyć czas reakcji programu Supernova ponieważ Supernova również jest procesem działającym "w tle", i będzie musiała dzielić się zasobami CPU z innymi procesami.

 Nie używaj tła na pulpicie, spowalnia to tylko twój komputer i zajmuje do megabajta pamięci RAM.

 Jeżeli używasz myszy, ustaw prędkość kursora myszy na minimalną bez akceleracji.

• Wyłącz paski narzędzi w aplikacjach których używasz, ponieważ są to tylko przyciski skrótów do opcji dostępnych w menu. Przyciski te są często niedostępne z klawiatury bez przechodzenia w Tryb Nawigacji. Niektóre elementy z paska narzędzi mogą również zabrać fokus z głównego okna aplikacji.

• Usuń Pasek Kanałów Windows 98: Z menu Start Windows 98 wybierz opcję "Ustawienia" następnie "Active Desktop" i odznacz opcję "Wyświetlaj jako stronę sieci Web".

1. Konfigurowanie Eksploratora w Windows 95

W Eksploratorze zalecane jest przeglądanie plików w postaci "Listy" lub "Szczegółów". Daje to gwarancję że używając klawiszy kursorów W GÓRĘ i W DÓŁ obejrzymy wszystkie elementy.

Jeżeli jest możliwe wyłącz panel folderów i napędów tak aby w Eksploratorze zawsze dostępna była tylko jedna lista.

Aby wyłączyć panele napędów i folderów:

1. Z menu Start wybierz "Ustawienia" następnie "Pasek zadań". Otworzy się okno właściwości paska zadań.

2. Naciśnij CONTROL+TAB aby wybrać zakładkę "Programy menu Start".

3. Możesz naciskać klawisz TAB aż przejdziesz do przycisku "Zaawansowane" i naciśnij SPACJĘ, lub wciśnij klawisz skrótu ALT+A.

4. Naciśnij TAB aby podświetlić opcję "menu Start".

5. Naciśnij kursor W DÓŁ aby podświetlić opcję "Programy".

6. Naciśnij TAB aby przejść do listy plików.

7. Przy pomocy klawiszy kursorów wybierz opcję "Eksplorator Windows".

8. Naciśnij ALT+P aby otworzyć menu Plik.

9. Naciśnij W aby wybrać opcję Właściwości. (Możesz też przejść do tej opcji używając klawiszy kursorów i wciskając ENTER).

Jesteś teraz w oknie właściwości dla Eksploratora Windows.

10. Naciśnij CONTROL+TAB aby przejść do zakładki "Skrót".

Supernova powie "Obiekt docelowy: C:\WINDOWS\EXPLORER.EXE /n,/e,c:\. Pole edycyjne".

To jest komenda DOS do uruchomienia Eksploratora Windows. Zauważ że na końcu polecenia znajduje się kilka przełączników.

11. Usuń opcję "/e".

Polecenie powinno teraz wyglądać następująco:

c:\windows\Explorer.exe /n,c:\.

12. Po wprowadzeniu zmiany przejdź do przycisku OK i naciśnij SPACJĘ (lub wciśnij ENTER).

13. Zamknij Eksplorator wciskając ALT+F4.

14. Naciśnij teraz ESCAPE aby anulować okno właściwości "Programy menu Start".

15. Aby zakończyć wprowadzanie zmian uruchom ponownie Eksplorator.

16. Z menu "Widok" wybierz opcję "Pasek Narzędzi" i odznacz ją.

17. Z menu "Widok", wybierz "Lista" jako sposób wyświetlania.

18. Z menu "Widok" wybierz "Opcje".

19. Upewnij się że pole wyboru "Ukryj rozszerzenia plików MS-DOS dla zarejestrowanych typów plików" jest odznaczone.

20. Następnie klawiszem TAB przejdź do przycisku OK i naciśnij SPACJĘ (lub naciśnij ENTER).

Zmiany są teraz kompletne.

Wskazówka: Jeżeli wprowadzisz te zmiany zauważysz wkrótce, że najwyższym poziomem listy plików nie są ikony na pulpicie. Aby manipulować ikonami na pulpicie przejdź do katalogu c:\windows\desktop.

2. Konfigurowanie Eksploratora w Windows 98

Tak jak w Windows 95, w Windows 98 Eksplorator stanowi bazę dla większości operacji na plikach. Większość skrótów klawiszowych i funkcji jest taka sama jak w Windows 95. Jednakże, występuje kilka różnic, większość z nich została wprowadzona aby upodobnić Eksploratora do strony web.

Porady z poprzedniego rozdziału odnośnie usuwania panelu folderów i przeglądania w postaci "Lisy" lub "Szczegółów" pozostają aktualne. Jednakże, jest kilka dodatkowych uwag jak wyłączyć przetwarzanie HTML. To jest każdy folder może mieć przypisany skrypt Java do wykonywania dodatkowych poleceń.

Aby optymalnie skonfigurować Eksploratora Windows 98 do pracy z programem Supernova, wykonaj poniższe czynności:

1. Z menu "Widok" wybierz podmenu "Paski narzędzi" i odznacz wszystkie paski narzędzi.

2. Z menu "Widok", wybierz podmenu "Pasek Eksploratora" i wybierz opcję brak. (Inne opcje w tym menu wywołują paski narzędzi służące szybkiemu dostępowi do Internetu).

3. W menu "Widok", odznacz opcję "Wyświetlaj jako stronę sieci Web". (Gdy wybrana jest strona Web, w Eksploratorze pojawia się dodatkowy panel o wyglądzie strony web, zarządzany przez skrypty Java).

4. W menu "Widok" wybierz "Lista" lub "Szczegóły".

5. Z menu "Widok" wybierz element "Opcje folderów…".

6. Na pierwszej zakładce właściwości ("Ogólne"), wybierz przycisk radiowy "Niestandardowy".

7. Klawiszem TAB przejdź do przycisku "Ustawienia" i naciśnij SPACJĘ.

8. W oknie dialogowym "Ustawienia", wybierz przycisk opcji "Używaj klasycznego pulpitu Windows".

9. Klawiszem TAB przejdź do następnej grupy i wybierz opcję otwieraj foldery w tym samym oknie.

10. W grupie "Wyświetlaj zawartość sieci Web w folderach", zaznacz opcję "Tylko dla folderów wybranych „jako strony sieci Web” (menu Widok)".

11. W grupie "Klikaj elementy następująco", wybierz opcję "Dwukrotne kliknięcie otwiera element (pojedyncze zaznacza)".

12. Klawiszem TAB przejdź do przycisku OK i naciśnij SPACJĘ aby powrócić do zakładki "Ogólne".

13. Naciśnij CONTROL+TAB aby przejść do zakładki "Widok".

14. Wybierz przycisk "Takie jak bieżący folder" aby wszystkie foldery wyglądały tak jak to właśnie ustawiłeś.

15. Klawiszem TAB przejdź do grupy "Ustawienia zaawansowane" i klawiszami kursorów przemieszczaj się po drzewie opcji. Aby zmienić opcję naciśnij SPACJĘ, zauważ że komputer zapiszczy.

16. Odznacz opcję "Zapamiętuj ustawienia wyświetlania każdego folderu".

17. Odznacz opcję "Ukrywaj rozszerzenia plików znanych typów".

18. Klawiszem TAB przejdź do przycisku "OK" i naciśnij SPACJĘ. (Na zakładce "Typy plików" nie ma ustawień wymagających zmiany).

Wszystkie zmiany są teraz kompletne.




• Podsumowanie Gorących Klawiszy programu Supernova

Gdy używasz aplikacji pod kontrolą programu Supernova, większość wydarzeń na ekranie i klawiaturze będzie automatycznie opisywana. Używaj "Mówiących Klawiszy" programu Supernova aby powtórzyć wypowiedziany tekst lub dowiedzieć się więcej o zawartości ekranu.

Używanie klawisza LEWY SHIFT w połączeniu z Mówiącymi Klawiszami powoduje że element jest literowany. Używanie klawisza LEWY CONTROL w połączeniu z Mówiącymi Klawiszami powoduje że Supernova czyta dokładny opis. Dokładny oznacza że cała interpunkcja zostanie przeczytana, niezależnie od ustawień w Panelu Kontrolnym programu Supernova. Przy dokładnym opisie sygnalizowane są również wielkie litery. Użycie obydwu klawiszy LEWY SHIFT i LEWY CONTROL w połączeniu z Mówiącymi Klawiszami czyta tekst imionami.

Przy włączonym trybie Atrybut 2 użycie Mówiących Klawiszy powoduje że Supernova przeczyta kolor i styl (nazwę czcionki, wielkość, styl) znaku.

Niektóre kombinacje klawiszy są nieprawidłowe, np. czytanie imionami zawartości całego okna nie zostanie wykonane.

Mówiące Klawisze pełnią te same funkcje niezależnie od działającej aplikacji.

Gorące Klawisze programu Supernova

Klawisz
KN	KLAWIATURA NUMERYCZNA
LC	LEWY CONTROL
LS	LEWY SHIFT

Polecenie	Domyślne 1 (Klawiatura Numeryczna)	Domyślne 2 (Klawisze Funkcyjne)	Domyślne 3 (Klawisze Jaws)
Czytanie Dokumentu	KN. PLUS	F11	F11
Tryb Nawigacji	LS SPACJA	LS SPACJA	KN MINUS KURSOR JAWS
Gdzie Jestem? (Czyta pasek tytułu bieżącej aplikacji i aktualny fokus).	KN. MINUS	F10	LC T POWIEDZ TYTUŁ OKNA (INSERT+T)
Odśwież Ekran	LC ŚREDNIK	LC ŚREDNIK	LC ŚREDNIK
Pozwól Przejść Następnemu Klawiszowi	LC 7	LC 7	LC 3
Przełącz zestaw Gorących Klawiszy	LC 8	LC 8	LC 8
Przełącz Tryb Przeglądania	LC BACKSLASH	LC BACKSLASH	LC BACKSLASH
Wyjdź z Czytania Dokumentu i przejdź w Tryb Nawigacji	SPACJA	SPACJA	SPACJA
Wyjdź z Czytania Dokumentu i przywołaj kursor	ESCAPE	ESCAPE	ESCAPE
Obszar Nawigacji	KN. PLUS	F11	LC R OGRANICZ KURSOR JAWS (INSERT+R)
Przeczytaj Obszar	KN. GWIAZDKA	F9	LC KN 2
Przyswój Obiekt Graficzny	INSERT	INSERT	LC G ETYKIETOWANIE GRAFIKI (INSERT+G)
Wyjdź z Trybu Nawigacji	ESCAPE	ESCAPE	KN + KURSOR PC
Wyjdź z Lewym Kliknięciem	SPACJA	SPACJA	KN SLASH LEWY KLAWISZ MYSZY
Wyjdź z Podwójnym Kliknięciem	RETURN	RETURN	LC KN SLASH
Wyjdź z Prawym Kliknięciem	LS F10	LS RETURN	KN GWIAZDKA PRAWY KLAWISZ MYSZY
Idź do Fokusa	KN KROPKA	F12	LC KN. MINUS PRZYWOŁAJ JAWS DO KURSOR PC (INSERT+KN MINUS)
Automatyczne Przyswajanie	LC LS INSERT	LC LS INSERT	LC LS G
Przesuń Okno	KURSORY	KURSORY	KURSORY
Zmień Rozmiar Okna	LC KURSORY	LC KURSORY	LC KURSORY
Przewijaj Zawartość Okna	LS KURSORY	LS KURSORY	LS KURSORY
Wyjdź z Trybu Modyfikacji	ESCAPE	ESCAPE	ESCAPE
Usuń Zahaczony Obszar	DELETE	DELETE	DELETE
Przesuwaj za Kursorem Myszy	Z	Z	Z
Wymiaruj Kursorem Myszy	X	X	X
Przewijaj za Kursorem Myszy	C	C	C
Głośniej	LC ZNAK RÓWNOŚCI	LC ZNAK RÓWNOŚCI	LC ZNAK RÓWNOŚCI
Ciszej	LC MINUS	LC MINUS	LC MINUS
Szybciej	LC LS ZNAK RÓWNOŚCI	LC LS ZNAK RÓWNOŚCI	LC LS ZNAK RÓWNOŚCI
Wolniej	LC LS MINUS	LC LS MINUS	LC LS MINUS
Wycisz Mowę	LC	LC	LC PRZERWANIE MOWY
Idź do Panelu Kontrolnego	LC SPACJA	LC SPACJA	LC J OKNO JAWS (INSERT+J)
Przełącz między trybem Wierszy/Kolumn	LC 9	LC 9	LC 9
Przełącz mowę	LC 0	LC 0	LC 0
Wybierz Poprzedni Język	LC PRZECINEK	LC PRZECINEK	LC PRZECINEK
Wybierz Następny Język	LC KROPKA	LC KROPKA	LC KROPKA
Czytaj Fokus	KN 0	F2	KN 0
Czytaj Element	KN KROPKA	F12	KN KROPKA
Czytaj Klawisz Skrótu	LC LS KN KROPKA	LC LS F12
Czytaj do Kursora	KN 1	LC F7	LC KN 7 (INSERT+KN 7)
Czytaj od Kursora	KN. 2	LC F8	LC KN. 9 (INSERT+KN 9)
Czytaj Nagłówki	KN. 3	LC LS F9	KN. 1
Czytaj Znak	KN. 4	F6	KN. 5
Atrybuty 1 (Atrybuty czcionki)	LC KN 4	LC F6	LC 5 POWIEDZ KOLOR (INSERT+5)
Atrybuty 2 (Kolor tła i liter)	LS KN 4	LS F6	LC F POWIEDZ CZCIONKĘ (INSERT+F)
Czytaj Słowo	KN 5	F7	LC KN 5 (INSERT+KN 5)
Czytaj Linię	KN 6	F8	LC KN 8 (INSERT+KN 8)
Zwiększ Powiększenie	LC KN PLUS	LC F11	LC F11
Zwiększ Powiększenie w osi X	LS KN PLUS	LS F11	LS F11
Zwiększ Powiększenie w osi Y	LC LS KN PLUS	LC LS F11	LC LS F11
Przełącz Tryb Powiększania	HOME	F3	F3
Modyfikacja Głównego Okna	LC HOME	LC F3	LC F3
Przełącz Orientację (Głównego Okna lub Wybranego Zahaczenia)	KN 8	F4	F4
Przełącz Wygładzanie Obrazu (Głównego Okna lub Wybranego Zahaczenia)	LC KN 8	LC F4	LC LS F4
Przełącz Śledzenie (Głównego Okna lub Wybranego Zahaczenia)	LS KN. 8	LS F4	LS F4
Włącz/Wyłącz Zahaczone Obszary	KN 9	F5	F5
Wybierz Zahaczenie do Modyfikacji	LC KN. 9	LC F5	LC F5
Utwórz Nowe Zahaczenie	LS KN. 9	LS F5	LS F5
Zmniejsz Powiększenie	LC KN. MINUS	LC F10	LC F10
Zmniejsz Powiększenie w osi X	LS KN. MINUS	LS F10	LS F10
Zmniejsz Powiększenie w osi Y	LC LS KN MINUS	LC LS F10	LC LS F10
Przełącz Powiększenie	LC KN ENTER	LC F1	LC KN ENTER
Przełącz Zmieniacz Kolorów	LS KN ENTER	LS F1	LS KN ENTER
Czytaj Okno	KN GWIAZDKA	F9	LC KN 2 CZYTAJ WSZYSTKO (INSERT+KN 2)
Czytaj Pasek Statusu	KN SLASH	LS F12	LC NP. 3 DOLNA LINIA OKNA. (INSERT+KN 3)
Przewiń do Poprzedniego	LS LC MINUS	LS LC MINUS	LS LC MINUS
Przewiń do Następnego	LS LC ZNAK RÓWNOŚCI	LS LC ZNAK RÓWNOŚCI	LS LC ZNAK RÓWNOŚCI
Włącz/Wyłącz Brajla	LC LS 0	LC LS 0	LC LS 0
Przełączaj Atrybuty	LC LS 9	LC LS 9	LC LS 9
Tryb Atrybutów Tekstu	LC LS 1	LC LS 1	LC LS 1
Tryb Atrybutu Rozmiaru Czcionki	LC LS 2	LC LS 2	LC LS 2
Tryb Atrybutu Stylu Czcionki	LC LS 3	LC LS 3	LC LS 3
Tryb Atrybutu Koloru	LC LS 4	LC LS 4	LC LS 4
Tryb Kolorów RGB	LC LS 5	LC LS 5	LC LS 5
Tryb Atrybutu Nazwy Czcionki	LC LS 6	LC LS 6	LC LS 6




• Podsumowanie klawiszy Windows

Ten rozdział opisuje skróty klawiszowe w Windows i najczęstsze operacje przy pomocy klawiatury.

Klawisze używane do nawigacji w Windows

Klawisz	Opis	CTRL+Klawisz
KURSOR W LEWO	W lewo o jedną jednostkę (np. znak).	W lewo o jedną odpowiednio większą jednostkę (np. słowo).
KURSOR W PRAWO	W prawo o jedną jednostkę (np. znak).	W prawo o jedną odpowiednio większą jednostkę (np. słowo).
KURSOR W GÓRĘ	W górę o jedną jednostkę (np. linię).	W górę o jedną odpowiednio większą jednostkę (np. akapit).
KURSOR W DÓŁ	W dół o jedną jednostkę (np. linię).	W dół o jedną odpowiednio większą jednostkę (np. akapit).
HOME	Przejdź do początku linii.	Przejdź do początku danych (dokumentu).
END	Przejdź do końca linii.	Przejdź na koniec danych (dokumentu).
PAGE UP	W górę o ekran.	W górę o odpowiednio większą jednostkę (stronę).
PAGE DOWN	W dół o ekran.	W dół o odpowiednio większą jednostkę (stronę).
TAB	Następne pole.	Przejdź do następnej pozycji tab (zakładki).
SHIFT+TAB	Poprzednie pole.	Przejdź do poprzedniej pozycji tab (zakładki).

Powszechne skróty klawiszowe

Klawisz	Opis
CONTROL+C	Kopiuj
CONTROL+N	Nowy
CONTROL+O	Otwórz
CONTROL+P	Drukuj
CONTROL+S	Zapisz
CONTROL+V	Wklej
CONTROL+X	Wytnij
CONTROL+Z	Cofnij
F1	Wyświetl pomoc kontekstową
SHIFT+F1	Przejdź w tryb pomocy kontekstowej
Klawisz MENU WINDOWS (lub SHIFT+F10)	Wyświetl pionowe menu podręczne (właściwości)
SPACJA	Wybierz
ESCAPE	Anuluj
ALT	Uaktywnij lub wyjdź z paska menu
ALT+TAB	Przełącz do następnej aplikacji lub okna nadrzędnego
SHIFT+ALT+TAB	Przełącz do poprzedniej aplikacji lub okna nadrzędnego
ALT+ESCAPE	Wyświetl następne okno
SHIFT+ALT+ ESCAPE	Wyświetl poprzednie okno
ALT+SPACJA	Wyświetl menu kontrolne
ALT+MINUS	Wyświetl menu dokumentu
ALT+ENTER	Wyświetl okno właściwości dla zaznaczonego obiektu
CONTROL+F4	Zamknij okno dokumentu
ALT+F4	Zamknij okno (lub aplikację)
ALT+PRINT SCREEN	Przechwyć obraz aktywnego okna do schowka
PRINT SCREEN	Przechwyć obraz pulpitu do schowka
CONTROL+ ESCAPE	Aktywuj przycisk Start

Wskazówka: Unikaj przyporządkowywania tych klawiszy do skrótów i funkcji innych niż wymienione.

Klawisze skrótów dl klawiatur z przyciskiem Windows

Klawisz	Opis
Klawisz WINDOWS	Aktywuj przycisk Start.
Klawisz WINDOWS+F1	Wyświetl Spis Treści pomocy Windows.
Klawisz WINDOWS+TAB	Przemieść fokus do następnej aplikacji na pasku zadań.
Klawisz WINDOWS+E	Eksploruj "Mój Komputer".
Klawisz WINDOWS+F	Znajdź plik.
Klawisz WINDOWS+CONTROL+F	Znajdź komputer.
Klawisz WINDOWS+M	Minimalizuj wszystkie okna.
SHIFT+ klawisz WINDOWS+M	Cofnij minimalizację wszystkich okien.
Klawisz WINDOWS+R	Otwórz okno "Uruchom".




• Rozwiązywanie problemów

1. Problemy z syntezatorem/monitorem brajlowskim

Jeżeli napotkasz problemy przy współpracy z syntezatorem mowy lub monitorem brajlowskim przeczytaj dokumentację dostarczoną przez producenta sprzętu i dokumentację programu SAM.

2. Odświeżanie widoku programu Supernova

Jeżeli Supernova zaczyna ogłaszać tylko wciskane przez ciebie klawisze i nie czyta zawartości ekranu, wtedy albo bieżące okno jest pełne grafiki lub własnych rysowanych elementów kontrolnych, bądź też w pewnych okolicznościach Supernova może wymagać odświeżenia widoku.

Aby odświeżyć widok ekranu programu Supernova:

 Naciśnij LEWY CONTROL+ŚREDNIK.

3. Nie można uruchomić przechwytywania grafiki w Windows

Jeżeli w Windows NT Workstation 4.0 zobaczysz komunikat "Unable to start the Windows graphics interceptor" wykonaj poniższe czynności:

1. Na początku upewnij się że dla twojego profilu użytkownika dostępne są uprawnienia "Administratora".

2. Uruchom program DOLCFGNT.EXE (umieszczony w folderze programu Supernova).

Uruchom ponownie Windows NT Workstation 4.0 i przywróć uprawnienia użytkownika do poprzedniego poziomu.




• Indeks




A

Active Desktop, 12-4

Alva Delphi, 2-4

Apollo 2, 2-4

arkusz kalkulacyjny, 6-49

Atrybuty, 10-3

Auto Lupy, 8-15

automatyczne przyswajanie nowych bitmap, 9-3

Automatycznie zastosuj zmiany, 8-30

Autostart, 3-1

B

błędy wyświetlania, 8-19

Brajl 6-punktowy, 8-13

Brajl 8-punktowy, 8-13

C

Centrowanie, 8-21, 8-22

Combo Box, 5-8

Częstotliwość Pulsowania, 8-14

Czytanie dokumentu, 8-4

Czytanie Dokumentu, 13-3

Czytanie liczb, 8-6

D

DECtalk Express, 2-4

Długie nazwy plików, 6-34

Dokumenty, 6-15

Dostosuj kolor, 8-25

E

Echo klawisza - auto, 8-9

Echo znaków, 8-8

edycja przyswojonej bitmapy, 9-3

Edytor Obiektów graficznych, 9-1, 9-2

ekran ciemnieje, 8-20

Ekran podzielony, 6-3, 8-15

Eksplorator, 5-3, 6-32, 12-4, 12-7

Eksplorator Windows, Patrz Eksplorator

Etykietowanie Grafiki, 9-1

Europa card, 2-4

F

Fokus, 6-21, 6-42, 7-2

G

Gdzie Jestem?, 13-3

Gemini, 2-4

Głos innych pól, 8-4

Głos komunikatów, 8-3

Głos menu, 8-4

Głos pól edycyjnych, 8-3

Głośność, 8-2

Gorące Klawisze, 8-25, 13-1, 13-3

I

ikony, 5-2, 6-30

importowanie bazy danych obiektów, 9-4

Instalacja, 2-3

J

Jaskrawość, 8-24

Język ekranu, 8-3

Język komunikatów, 8-3

Juno, 2-4

K

klawisz akceleratora, 6-19

klawisz modyfikatora, 8-25

klawisz polecenia, 8-25

Kolor, 8-24

Konfigurowanie języka, 8-4

Konfigurowanie programu Supernova, 11-1

Konfigurowanie Windows 95, 12-1

Kontrast, 8-24

Kosz, 6-37

Krok przesuwu, 8-5

Kształt Kursora, 8-13

KTS Brailloterm, 2-4

Kursor Widoczny, 8-13

L

Lista przeglądania, 5-8

Lista rozwijana, 6-24

Listy wielokrotnego wyboru, 5-10

M

Maksymalizacja okna, 6-41

margines przewijania, 8-22, 8-23

marginesy przewijania, 8-23

menu, 6-18

Menu, 5-5

Menu Dokumenty, 6-38

menu kaskadowe, 5-5

menu Start, 5-1, 6-12, 6-14, 6-45, 6-47

Menu Sterowania, 6-20

Minimalizacja okna, 6-41

modyfikacja zahaczenia, 6-10

monitor brajlowski, 3-2, 4-2, 10-1

monitor LCD, 8-18

monitory brajlowskie, 2-4

Mówiące Klawisze, 13-1

N

Nazwa klasy, 11-7

Nie można uruchomić przechwytywania grafiki w Windows, 15-2

O

Obszar Podglądu, 7-2

Obszar w inwersji, 8-18

Odświeżanie widoku programu Supernova, 15-1

Odwróć jasność, 8-24

okno, 5-3

Okno Aplikacji, 5-4

Okno Dialogowe, 5-4

Orpheus, 2-4

Oznajmianie wielkich liter, 8-3

P

Pasek Kanałów, 6-29, 12-4

pasek menu, 6-17

Pasek Menu, 5-5

Pasek tytułu, 5-5

Pasek Zadań, 5-2, 6-27

Pełny ekran, 6-3, 8-15

Plik parametrów, 8-28

Pliki ustawień wyjścia, 8-27

Pola Statusu, 8-12, 10-5

pole edycyjne, 6-24, Patrz Pole tekstowe

Pole edycyjne typu okrojonego, 5-9

Pole listy, 5-6, 6-24

Pole tekstowe, 5-6

Pole wyboru, 5-7, 6-25

Pomoc, 6-15, 6-39

Potencjometr, 5-10, 6-26

Powiadamianie o Grafice, 8-8, 9-1

Poziom interpunkcji, 8-6

Pozycja kursora, 10-6

Programy, 6-14

Przedefiniuj sytuację, 8-29

Przeglądanie, 6-6

przełączanie śledzenia w zahaczonym obszarze, 6-9

Przewijaj podczas mówienia, 8-17

Przewijanie skokowe, 8-18

przycisk, 6-23, 6-24, Patrz Przycisk polecenia

Przycisk opcji, 5-7, 6-25

Przycisk polecenia, 5-6

przycisk Start, 6-11

przycisk Start, 5-1

przyciski radiowe, 6-25, Patrz Przycisk opcji

przyspieszanie powiększania, 8-19

Przyswajanie grafiki, 8-9

przyswajanie nieznanej bitmapy, 9-1

Przyswój Obiekt Graficzny, 13-4

Przywoływanie Kursora, 10-1

Pulpit, 5-1, 5-2, 6-28

Pulsowanie Wielkich Liter, 8-13

Pulsujący Kursor, 8-13

Puste linie, 8-6

R

ramka, 8-22, 8-23

Ramka Myszy, 8-22

Ramka znacznika, 8-23

Regulacja powiększenia, 6-1

reguły występowania sytuacji, 11-7

Rejestracja programu Supernova, 2-7

Rozmiar ramki, 8-18

Rozszerzaj przy użyciu sterownika wyświetlania, 8-19

Rozszerzone pola listy, 5-10

Rozwiązywanie problemów, 15-1

Rozwijana Lista, 5-7

Rozwijany Combo Box, 5-8

S

SAM, 1-1, 2-1, 2-2, 2-4, 4-2

SAM Ustawienia, 8-5

Schowek, 5-10, 6-31

Skróty, 6-43

Sposób odwzorowania, 10-1, 10-7

Sposób Odwzorowania Ekranu, 8-14

Sposób przeglądania, 8-18

SSIL, 2-1, 2-2, 8-4

Stałe proporcje, 8-15, 8-16

Struktura drzewa, 5-8

Supernova 95 Panel Kontrolny, 4-1

Sygnalizuj zmianę pliku parametrów, 8-30

sytuacja, 8-29, 11-1, 11-2

Szybkość, 8-2

S

Śledzenie Fokusa, 8-13

śledzenie myszy, 8-20

Śledź menu, 8-21

Śledź obszar, 8-21

Śledź okna, 8-21

Śledź znacznik, 8-21

T

Tablica konwersji na brajla, 8-5

Tieman CombiBraille, 2-4

Tło w inwersji, 8-18

Tryb Auto Lupy, 6-5

Tryb interaktywny, 8-19

Tryb Lupy, 6-4

tryb Modyfikacji Okna Pierwotnego, 6-4

Tryb Nawigacji, 7-1, 13-3

Tryb okna, 6-4

Tryb Przeglądania, 6-6, 13-3

Tryby powiększania, 6-2

TSI PowerBraille, 2-4

Tworzenie pliku ustawień wyjścia, 11-3

Tworzenie Sytuacji, 11-5

Tworzenie zahaczonego obszaru, 6-8

U

Uaktualnianie, 2-3

Uruchamianie programu Supernova, 3-1

Uruchom, 6-16

Ustawienia, 6-15

Ustawienia Wyjścia, 11-2

Usuń ten plik parametrów, 8-28

Usuń tę sytuację, 8-29

Usuwanie, 2-5

usuwanie przyswojonej bitmapy, 9-3

usuwanie zahaczenia, 6-9

Utwórz nową sytuację, 8-29

Utwórz nowy plik parametrów, 8-28

Użyj BIOS-u dla dostępu do rejestrów palety, 8-20

Użyj rozszerzania DIBits zamiast Blt, 8-19

W

Wielkie litery, 8-6

wielokropek, 6-19

wielozadaniowość, 5-2

Windows 95, 1-1, 2-1

Windows 98, 1-1, 2-1, 12-4, 12-7

Windows NT, 15-2

Windows NT 4.0 Workstation, 2-2

Windows NT Workstation 4.0, 1-1

Windows NT®, 1

Windows® 95, 1

Włącz zmieniacz koloru, 8-18

włączanie/wyłączanie powiększenia, 6-2

Włączanie/wyłączanie zahaczonych obszarów, 6-11

Wybór Monitora, 8-5

Wybór Syntezy, 8-4

wygładzanie obrazu, 6-7, 8-17, 8-19

wyjście z trybu Nawigacji, 7-3

wyjście z trybu Tworzenia Zahaczenia, 6-10

Wykrywanie Kolumn, 7-3, 8-8

Z

Zaawansowane ustawienia powiększenia, 8-19

zahaczone obszary, 6-8, 8-16

Zakładki, 5-9, 6-25

Zamknij system, 6-16

Zamykanie programu Supernova, 4-1

Zatrzymaj na ekranie, 8-20

Zatrzymaj w oknie, 8-16, 8-21

Zmiana czcionki, 8-7

Zmiana koloru, 8-7

Zmiana koloru tła, 8-7

Zmiana pliku parametrów dla aplikacji, 11-4

Zmiana proporcji powiększanego ekranu, 6-2

Zmiana rozmiaru, 8-7

Zmiana stylu, 8-7

zmieniacz kolorów, 6-7

zmieniacz kolorów, 8-19, 8-20

Zmień plik parametrów, 8-29

zmniejszanie powiększenia, 6-1

Znajdź, 6-48

zwiększanie powiększenia, 6-1

Zwolnij Margines, 8-16




Zamykanie programu Supernova

4-2

1-1

Przegląd Windows

Przegląd Windows

5-2

5-3

__1-1

Rozpoczynamy pracę z Supernova

Rozpoczynamy pracę z Supernova

6-50

6-49

6-1

Tryb Nawigacji

Tryb Nawigacji

7-4

7-3

7-1

Panel Kontrolny programu Supernova

Panel Kontrolny programu Supernova

9-4

9-3

9-1

Używanie monitora brajlowskiego

Używanie monitora brajlowskiego

10-10

10-9

C10-1

Konfigurowanie programu Supernova

Konfigurowanie programu Supernova

11-8

11-9

C11-1

Konfigurowanie Windows

Konfigurowanie Windows

12-10

12-9

12-1

Podsumowanie Gorących Klawiszy

Podsumowanie Gorących Klawiszy

13-6

13-5

13-1

Podsumowanie klawiszy Windows

Podsumowanie klawiszy Windows

14-4

14-3

14-1

Rozwiązywanie problemów

15-2

16-1

16-6

16-5

---