Ideologia to najbardziej usystematyzowany zbiór idei wartości poglądów na świat przekonań które tworzą pożądany obraz świata.
Do najważniejszych ideologii należą
-konserwatyzm- orientacja polityczna, która bazuje na hasłach obrony istniejącego porządku społeczno-gospodarczego oraz zachowywania i umacniania tradycyjnych wartości, takich jak: religia, naród, państwo, rodzina, hierarchia, autorytet, własność prywatna.
-liberalizm- ideologia i kierunek polityczny, według którego wolność jest nadrzędną wartością. Liberalizm jest ściśle związany z indywidualizmem, stanowczo odrzuca kolektywizm oraz opowiada się za jak najmniejszym krępowaniem wolności jednostki poprzez prawo. Konsolidując, liberałowie uważają, że kompromis pomiędzy prawem a nieskrępowaną wolnością powinien być jak najmniejszy.
Chadecja - nurt w myśli politycznej i społecznej, który pojawił się pod koniec XIX wieku jako odpowiedź myśli katolickiej na rosnące wpływy socjalizmu, świeckiego w swym charakterze, a skrytykowanego w papieskiej encyklice Rerum novarum (papież Leon XIII).
Socjaldemokracja - ruch polityczny o socjalistycznym, często marksistowskim podłożu ideologicznym, zmierzający do przebudowy ustroju społecznego w duchu egalitarnym i kolektywistycznym, w sposób ewolucyjny bądź rewolucyjny.
Prawo to uporządkowany zbiór norm postępowania powszechnie obowiązujących na terytorium danego państwa ustanowionych przez jego odpowiednie organy. Za naruszenie tych norm grozi sankcja- jest to sens przedmiotowy prawa
W sensie podmiotowym prawo to uprawnienia nadane jednostce przez obowiązujące akty prawne.
Norma prawna to wypowiedz zawierająca żądanie władzy publicznej aby adresat w określonej sytuacji podejmował wyznaczone mu działania. Jej zadaniem jest wytworzenie takiej sytuacji jakiej żąda władza publiczna
Przepis prawny- to jednostka redakcyjna aktu prawnego wyraźnie wyodrębniona w formie artykułu lub paragrafu (w sensie gramatycznym stanowi zdanie)
Budowa normy prawnej:
-Hipoteza(określa warunek zastosowania normy prawnej oraz adresata)
-Dyspozycja - (określa właściwy sposób zachowania się adresata w okolicznościach wskazanych w hipotezie- wskazuje co należy zrobić alby uniknąć sankcji )
-Sankcja (określa negatywne następstwa jakie spotkają adresata jeśli zachowa się w sposób niezgodny z zasadą wyrażoną w dyspozycji)
Rodzaj sankcji :
-Karne
-egzekucja
-nierówność
Funkcje prawa
stabilizacyjna- prawo pozwala zapewnić obywatelom poczucie bezpieczeństwa w państwie. Eliminuje niepożądane zachowania. Utrwala istnienie ładu społecznego, gospodarczego, politycznego.
ochronna - prawo ma za zadanie chronić te wartości, które są ogólnie przyjęte i ważne ze społecznego punktu widzenia.
represyjna - prawo ma za zadanie określić wymiar kary za dokonanie przestępstw, działać odstraszająco na sprawców, a także realizować zasadę nieuchronności poniesienia kary za dokonane przestępstwo.
wychowawcza - prawo kształtuje pozytywne zachowania wobec przepisów prawnych np. wobec przestrzegania przepisów ruchu drogowego, mówimy wówczas o charakterze prewencyjnym. Prawo pełni także funkcję resocjalizacyjną, kiedy zastosowana kara działa tak, że osoba, której to dotyczy nie jest skłonna pogwałcić istniejące normy prawne.
dystrybucyjna - prawo rozdziela dobra i ciężary, wynikające z funkcjonowania państwa np. przez podatki. Funkcja ta dotyczy szczególnie prawa cywilnego i administracyjnego.
kulturotwórcza - prawo integruje ludność zamieszkującą na danym terenie np. działający zgodnie z prawem samorząd. Wpływa na kultywowanie określonych przez daną społeczność wartości. Znajomość przepisów prawnych określa poziom kultury np. politycznej danej zbiorowości. Prawo decyduje o ciągłości historycznej danego narodu i państwa.
Gałąź prawna to ukształtowany w toku historycznego utworu zbiór norm prawnych które regulują daną dziedzinę stosunków społecznych.
Podstawowy podział gałęzi prawa to:
- Prawo prywatne (chroni interesy jednostek reguluje stosunki majątkowe i osobiste .stanowi stosunek prawnego są jednostki)
- Prawo publiczne - (służy ochronie interesów państwa zbiorowości dobra wspólnego. Reguluje stosunki między organami państwa oraz między państwem a jednostką)
Najważniejsze gałęzie prawa to:
-Prawo międzynarodowe publiczne (reguluje stosunki między państwami. Podstawowymi źródłami tego prawa są umowy międzynarodowe zazwyczaj międzynarodowe orzecznictwo sądów międzynarodowych)
-Prawo konstytucyjne
-Prawo administracyjne (reguluje funkcjonowanie organów rządowych i samorządowych )
-Prawo karne(określa reguły odpowiedzialności oraz sankcją za czyny zabronione)
-Prawo cywilne(rozwiązuje stosunki majątkowe)
-Prawo pracy (reguluje stosunki między pracownikami a pracodawcą określa ich prawa a także zasady zawierania umów o pracę)
Zadania własne samorządu to takie działania które samorząd podejmuję własnej inicjatywy i własnego budżetu i najczęściej wypływają one z woli wyborców
Zadania zlecone samorządu to takie działania które samorząd otrzymuje od zleceniodawcy aby je zrealizował w jego imieniu i zleceniodawca daje na to pieniądze np. prowadzenie szkół przez samorządy w imieniu zleceniodawcy . MEN