1. Rozciąganie stali miękkiej
- przygotowujemy próbkę takiej stali cechując na niej podziałkę co 1. Dana próbka posiada
średnicę φ16 mm i długość l=10 podziałek
a)
1 2 3 4 5 6 7 8 9
l0
Na próbce odznaczamy długość lo. W miejscu najprawdopodobniejszego zerwania próbki.
b)
1 2 3 4 6 7 8 9
lz
lo - długość bazy
lz - długość bazy po zerwaniu
Dane uzyskane po wykonaniu ćwiczenia.
Ppl - siła na granicy plastyczności 55 kN
Pr - siła max 76 kN
A5 - wydłużenie bezwzględne 112,2 mm
z - przewężenie względne po zerwaniu
z= Ao-A2/Ao 100%
Ap= lz-lo/lo 100%
Obliczam średnicę
9,6
9,8
9,8+9,6 / 2 = 9,7
p=5 p=10
A5 = lz - lo /lo 100% = 112,2 mm
lo = 5,65 Ao = 5,65 8,15 = 46 mm
Ao = Π ro = Π 64 = 201 mm
A2 = Π r2 = Π 9,7/2 = 66 mm
Z = 201 - 66 / 201 100% = 67 %
Rpl = Ppl/Ao = 55 kN / 201 mm = 0,273 kN / mm = 273 Mpa
Rr = Pr / Ao = 76 kN / 201 mm = 0,378 kN/mm = 378 Mpa
2. Ściskanie stali i betonu.
( nie ma jednoosiowego stanu naprężeń )
a) dla stali nisko węglowej
d
Rpl = Ppl / Ao =
h d = φ 25 mm
h = 1,5 25 = 37,5 mm
d Siła na granicy plastyczności 90 kN Ppl
Ao = Π 156,25 = 490,8
Rpl = 90 kN / 490,8 mm = 0,1834 [ kN/mm ] = 183 Mpa
b) Próba ściskania betonu
Rc = Pc / Ao
Ri = Rcφ15 = 0,90 Rcφ10 = 1,05 Rcφ20
Doświadczenie wykonujemy na tym samym urządzeniu (prasie) co z próbą ściskania stali
Typ próbki ao Ao [mm] max uziemienie próbek
A 20 400 80
B 15 225 40
C 10 100 20
Pomiar siły dał wartość Pc = 352,5 kN
Jest to maksymalna siła jaką przeniesie kostka
!0/10 - wymiary próbki
Ao = 100 [ cm] = 10000 [ mm ]
100 mm / 100 mm = 10000 mm
Rc = 352,5 kN / 100 cm = 352,5 kN / 10000 [ mm ] = 0,03525 [ kN ]=35,2 Mpa
Ri = 0,90 Rcφ10 = 0,0315 [ kN / mm ] 31,5 Mpa
Próba ta pozwala nam zaobserewować różnice pomiędzy wytrzymałościami różnych materiałów. Np beton jako materiał mało wytrzymały na rozrywanie i o dużej udarności nie może być wykorzystywany w produkcji maszyn jest za to idealnym elementem tam gdzie potrzebujemy przeniesienia dużych nacisków np. budowa domów itp.
c) Ściskanie drewna
Próbę tą przeprowadzamy na innej prasie i siłę odczytujemy nie w kN lecz jako ciężar w kg.
Drewno jest materiałem, który posiada strukturę włóknistą stąd też jego wytrzymałość zmienia się w zależności od ustawienia siły niszczącej.
a) wzdłuż włókien inaczej równolegle do włókien
b) prostopadle do włókien
Parametry próbki:
b = 2 cm = 20 mm
h = 2 cm = 20 mm
Ao = 20/20 = 400 mm
Wyniki pomiarów:
sosna dąb
równolegle 2410 kg 3490 kg
prostopadle 210 kg 610 kg
P Równolegle do włókien
Pc
Prostopadle do włókien
P= qm
10 [ m/s ] 2410 [ kg ] = 24100 N = 24,1 kN
24,1/400 = 0,06 [kN/mm]
10 [ m/s ] 3490 kg = 34,90 kN
34,9/400 = 0,08 [kN/mm]
10 [ m/s ] 210 kg =2100 N = 2,1 kN
2,1/400 = 0,005 {kN/mm]
10 [ m/s ] 610 kg = 6100 N = 6,1 kN
6,1/400 = 0,015 [kN/mm]
1mm = 0,000001 m
sosna dąb
Rc Rc
równolegle 0,06 60000 0,08 80000
prostopadle 0,005 5000 0,015 15000
kN/mm kN/m kN/mm kN/m
Ćwiczenie 4
1. Pomiar modułu Jounga dla stali przy rozciąganiu
δ = E ε
E = ΔPlo/AoΔl
gdzie Δp/Ao = Δδ
Δl/lo = Δε
lo = bazy tensometru
Pomiaru dokonujemy według wskazań tensometrów umieszczonych po obu stronach próbki. Tensometry wykrywają najmniejsze nawet wachania w średnicy badanej próbki.
E dla stali 2-2,2 10 Mpa
E = 10 20 / 78,5 12 = 200/942 = 0,213 [kN/mmμm]
PkN Odczyt na tensometrze
1 2
2,00 2,5 3
12,00 145 15
12 12
ΔP=10 Δl1 = 12 Δl2 = 12
2 Pomiar modułu Junga przy zginaniu (drewna)
i Pi odczyt i ΔPi Δfi
0 20 0,135 20 0,042
1 40 0,177 40 0,045
2 60 0,222 60 0,042
3 80 0,264 80 0,040
4 100 0,304 Eśr
Δfi = fi - fo
E1 = 20 24/48 1,1203 0,042 = 276480/2,258248 = 122431,2 kg/cm
E2 = 552960/2,4192 = 228571,4 kg/cm
E3 = 829440/2,25792 = 367347 kg/cm
E4 = 1105920/2,1504 = 514285,7 kg/cm
Eśr = 308158,8 kg/cm
ΣEi = 1232635,3 : 4
3. Pomiar G przy skręcaniu
Odczyty na kątomierzach
M A B
100 36,5° 268,75°
500 65,5° 287°
400 ΔA =29° ΔB = 19,75°
0,4555 rad 0,310232 rad
ΔAB = ΔM°lAB / Gjo
G = ΔM° lAB / ΔAB Jo
Jo = 7,952 cm
G = 34628,8 Nm/rad cm
Δ AB = 0,4555 - 0,310232 = 0,14526 [ rad ]
4. Udarność
(jest miarą kruchości)
kc = k / So
So = 0,8 cm
Udarność jest to stosunek energii zużytej na zniszczenie próbki do przekroju w miejscu złamania.
k = G(H-h) [J]
k = 64 J
kc = 64 / 0,8 [ J/cm ] = 80 [ J/cm]