ATMOSFERA (poziom rozszerzony)

Rys 1. Schemat ogólnej cyrkulacji ziemskiej atmosfery

Zadania 1- 3 wykonaj korzystając z rys 1.

1)

a) Zaznacz na rysunku literami W i N na żółtych polach wy e i ni e na poszczególnych

równoleżnikach i biegunach.

b) Dorysuj zwroty do strzałek symbolizujących wiatry.

2) Uzupełnij:

Watry na kuli Ziemskiej są odchylane od początkowego kierunku ruchu, jest to spowodowane ruchem

....................................... oraz związaną z nim siłą ..............................

ODPOWIEDŹ:

Watry na kuli Ziemskiej są odchylane od początkowego kierunku ruchu, jest to

spowodowane ruchem obrotowym Ziemi oraz związaną z nim siłą Coriolisa.

3) Wstaw w niebieskie pola na rysunku: pasaty, wiatry wschodnie, wiatry zachodnie.

ODPOWIEDŹ:

4) Ze wzrostem temperatury na kuli ziemskiej związana jest emisja gazów do atmosfery.

a) Podaj nazwę efektu, jaki jest tego skutkiem:.........................

b) Opisz (najlepiej w punktach) przebieg ocieplania się atmosfery pod wpływem emitowanych

gazów:

- promieniowanie słoneczne dociera do powierzchni Ziemi

-............................................

-............................................

-............................................

-...........................................

-temperatura przy powierzchni Ziemi podwyższa się znacznie

ODPOWIEDŹ:

najważniejsze punkty, które powinny być zawarte:

-powierzchnia Ziemi odbija część promieniowania

-promieniowanie odbite/wyemitowane przez powierzchnię Ziemi wraca odbite od zgromadzonych gazów, jako promieniowanie zwrotne

5) Gdy wilgotne powietrze napotka barierę górską unosi się, ochładzając się wilgotnoadiabatycznie, tj. ok. 0,6°na 100 m wysokości. W czasie unoszenia się powietrza następuje kondensacja pary wodnej - tworzą się chmury i deszcze. Suche już powietrze przekracza barierę szczytów górskich i opada po drugiej stronie ku dolinom. Opadając ogrzewa się, ale tym razem suchoadiabatycznie, tj. ok. 1°na 100 m. Oblicz temperaturę, jaka będzie po drugiej stronie wzgórza (suchoadiabatycznej) o wysokości 500m, jeśli powietrze o temperaturze 20°C napotka barierę górską i przejdzie na drugą jej stronę.

temperatura po wilgotnoadiabatycznej stronie u stóp wzgórza: 20°C

temperatura na szczycie wzgórza:...........

temperatura po suchoadiabatycznej stronie u stóp wzgórza:.........

Rys 2. Podstawowe układy baryczne

6) Podpisz układy baryczne przedstawione na rys. 2 i podpisz linie odpowiednimi wartościami

ciśnienia.

ODPOWIEDŹ:

* nie ważne są wartości ciśnienia, ważne, czy zwiększają się, czy zmniejszają

7) Konsekwencją osłabionej cyrkulacji pasatowej jest zjawisko El Nińo. Przyporządkuj cechy

cyrkulacji powietrza i wody odpowiednim sytuacjom:

sytuacja normalna:...............................................

El Nińo:................................................

A) Pasaty które przy równiku stają się wiatrami wschodnimi, przesuwają ciepłe wody powierzchniowe ze wschodniej części Oceanu Spokojnego

B) Opady na zachodnim wybrzeżu Afryki Południowej są niewielkie a w południowo-wschodniej Azji-obfite

C) Osłabienie pasatów i zanik upwelingu

D) Nasilenie wiatrów zachodnich przenoszących ciepłą wodę zgromadzoną u wybrzeży Azji

E) Intensywny upwelling u zachodnich wybrzeży Ameryki Południowej

F) kumulowanie ogromnych mas ciepłej wody u wybrzeży Azji

G) znaczny wzrost opadów w Peru, Ekwadorze i północnym Chile

ODPOWIEDŹ:

sytuacja normalna: A, B, E, F

El Nińo: C, D, G

8) Uzupełnij odpowiednimi nazwami osadów atmosferycznych:

.........................................-produkt kondensacji pary wodnej przy wychłodzonym podłożu

.........................................- osad z lodu na wszystkich przedmiotach na powierzchni terenu,

przybierających zróżnicowane kształty, szczególnie na drzewach

.........................................- osadza się na powierzchni gruntu, przedmiotach naziemnych,

czasami także na wierzchu pokrywy śnieżnej. Jest to cienka warstwa lodu tworząca się w

wyniku zamarzania przechłodzonej mżawki lub kropel deszczu w kontakcie z bardzo zimnym

podłożem.

ODPOWIEDŹ:

po kolei: ROSA, SZADŹ, GOŁOLEDŹ

9) Mgły radiacyjne są to:

a) Mgły tworzące się nad zbiornikami wodnymi w wyniku unoszenia się pary wodnej

b) Mgły tworzące się na terenach zakładów przemysłowych w wyniku zmieszania substancji

w niewielkim bądź dużym stopniu promieniotwórczym z parą wodną

c) Mgły powstające zwykle w bezchmurne i bezwietrzne noce w wyniku wychłodzenia podło a

i przylegającego do niego powietrza na skutek szybkiego wypromieniowania ciepła do

wyższych warstw troposfery

d) Mgły związane z adiabatycznym ochładzaniem się powietrza podlegającego wymuszonej

konwekcji na dowietrznych stokach gór i wyżyn

ODPOWIEDŹ:

C

10) Ustal czy poniższe zdania są prawdziwe, czy fałszywe:

- w ciągu doby wilgotność powietrza jest nad morzami i oceanami najmniejsza po południu a

największa przed wschodem słońca T/N

-siła Coriolisa rośnie w miarę zwiększania się szerokości geograficznej T/N

-siła odśrodkowa rośnie w miarę zwiększania się szerokości geograficznej

-szybkie wznoszenie się dużych objętości powietrza nagrzewającego się od podłoża

nazywamy turbulencją T/N

ODPOWIEDŹ:

po kolei: N T N N

---