Atrybucja (Heider): model Jonesa i Davisa

Etap 1: czy działanie było zamierzone?

(wiedza o skutkach i możliwość ich osiągnięcia)

Etap 2: czy działanie wynikało z usposobienia tej osoby?

(pozytywny czy negatywny skutek? czy był zamierzony?)

Aby stwierdzić, czy zachowanie wynika z dyspozycji, czy z okoliczności, bierzemy pod uwagę trzy rodzaje informacji (Kelley): wyjątkowość, spójność, normatywność.

podstawowy błąd atrybucji

tendencyjność działającego i obserwatora (rzadziej w kulturze azjatyckiej)

Wynik procesu atrybucji z reakcją behawioralną łączą emocje: ¹przyczyny zachowań różnią się trwałością lub niezmiennością w czasie, ²stopień naszej kontroli nad przyczyną zachowania (Weiner)

Konflikty nacechowane chęcią odwetu nie są przystosowawcze, gdyż są destrukcyjne i często zakorzenione w błędnych interpretacjach eskalujących spór.

stronniczość oskarżającego, czyli tendencja pokrzywdzonego obserwatora do doszukiwania się przyczyn, na jakie działający miał wpływ

stronniczość oskarżonego, czyli tendencja do przypisywania własnego zachowania okolicznościom będącym poza kontrolą

Oceny odpowiedzialności dokonywane przez obie strony konfliktu:

Radzenie sobie ze złością: nie bezpośrednie wyładowywanie, a skorygowanie stronniczych ocen stopnia czyjejś odpowiedzialności za niewłaściwe zachowanie (uświadamianie istnienia błędów atrybucji i nauka przetwarzania informacji, rozwijanie umiejętności i motywacji do empatycznego przyjmowania punktu widzenia innej osoby, uświadamianie istnienia stronniczości oskarżonego i nauka radzenia sobie z nią). Poziom złości skutecznie obniżają przeprosiny.

1

---