Prasa francuska. [24.05]
W XX wieku przeżyła wiele dramatycznych sytuacji. 4 października 1958 roku uchwalono konstytucję, w której znalazł się zapis o wolności prasy i swobodzie wypowiedzi.
W 1961 roku doszło do puczu generałów w Algierze o charakterze wyraźnie nacjonalistycznym („Algieria tylko dla Francuzów”). Każda informacja stamtąd była cenzurowana. Władza nie przepuszczała do Europy dziennikarzy z Afryki.
W 1965 roku odbyły się wybory prezydenckie we Francji. Kampanie wyborcze były dramatyczne. Wygrał Charles de Gaulle. Słynął z tego, że nie przepadał za dziennikarzami. Za jego kadencji nie było we Francji dyskusji o prasie.
W 1968 roku Wiosna Ludów w Europie, strajki studentów, niezadowolenie społeczne, prasa francuska zaczęła dzielić się na 3 podstawowe działy: prasa prawicowa, socjalistyczna, komunistyczna.
Charakterystyczną cechą rynku prasowego we Francji są koncerny prasowe. Najbardziej znanym jest koncern Hachette (bardziej znany z publikacji książkowych). Posiada 40 filii zagranicznych, własne drukarnie i wydawnictwa. Został założony w 1826 roku, zaczynał od zysków z książek (wymyślił słynne tanie książki beletrystyczne o masowych nakładach, serię książek kieszonkowych, sprzedaż nie tylko w księgarniach). Jeden z największych edytorów i kolporterów prasy francuskiej. 3 najbardziej znane tytuły prasowe: „Elle”, „France-Dimanche”, „Vita”.
Koncern Jeana Prouvost (1885-1978) - największe dni chwały miał w latach 60. i 70. Wówczas był właścicielem największego koncernu we Francji za sprawą 3 tytułów: „Paris-Match”, „Marie Clair”, „Cosmopolitan”.
„PARIS-MATCH” - francuski tygodnik ilustrowany, magazyn informacyjny założony w 1949 roku. Zawsze wyróżniał się starannym doborem tekstów. Nakład ok. 700 tys. egz.
Rodzinny model kierowania koncernem, po śmierci Prouvost kierownictwo przejęła jego wnuczka Ewelina.
Koncern Amaury - wydaje przede wszystkim prasę sportową.
„France Football” - corocznie wręcza prestiżowe nagrody dla najlepszych piłkarzy.
„L'Equipe” - poświęcony innym dyscyplinom sportu, w szczególności lekkoatletyce.
Koncern Roberta Hersant (ur. 1920) - francuski przedsiębiorca i wydawca prasowy. Od 1956 roku związany jest z ruchem socjalistycznym. Dorobił się na rynku francuskim znakomitych tytułów: „Le Figaro” (od 1975 roku), „France-Soir” (od 1976 roku), „L'Aurore” (od 1978 roku). Obecny jest także na polskim rynku - w 1991 roku udało mu się przejąć ponad 50% akcji „Rzeczpospolitej”.
„FRANCE-SOIR” - dziennik popołudniowy, specjalizuje się w wiadomościach sensacyjnych. Znakomitym pomysłem było zatrudnienie w redakcji słynnego dziennikarza Pierre'a Lazareff'a. pojawiła się duża liczba artykułów poświęconych kwestiom ekonomicznym, kulturowym. Doskonale redagowany, szybko zyskał powodzenie. W pierwszych latach przekroczył 1 mln. egz. nakładu. Czytają go ludzie w wykształceniem podstawowym, technicznym i średnim. Jest charakterystycznym przykładem przechodzenia tytułu z jednego koncernu do drugiego (Hersant nabył go w 1976 roku od Hachette'a).
Koncern Jean-Jaques Servan-Schreiber - sztandarowym pismem w latach 50.-70. był tygodnik „L'Express”.
„L'EXPRESS” - jego historia dzieli się na dwa etapy:
I 1953-1964 - wtedy Servan-Schreiber kierował gazetą, nadawał jej charakter pisma opinii, stała się trybuną dziennikarstwa interpretacyjnego.
II po 1964 roku - przekształcił się, bez ingerencji Servan-Schreibera w typowe pismo informacyjne.
Nigdy nie miał jednolitego obliczana politycznego. Pismo to zajmuje znaczące miejsce w życiu politycznym i kulturalnym Francji. Skupia wokół siebie wybitnych intelektualistów francuskich.
„L'Express” - francuski tygodnik informacyjno-polityczny założony w 1953 roku przez Jean-Jaques'a Servan Schreibera. Pismo o zasięgu międzynarodowym. Zawsze wyrażał poglądy radykalnej inteligencji francuskiej.
„LE FIGARO” - francuski, wpływowy, umiarkowany dziennika prawicowy. Założony w 1826 roku. Należy od 1975 roku do koncernu Hersant. Jego odwiecznym rywalem jest „Le Monde”. Są to dwie gazety ogólnokrajowe o charakterze centralnym. Nakład podstawowy ponad 400 tys. egz. Swoją pozycję zawdzięcza Pierre'owi Brisson (dziennikarz, krytyk zagadnień kulturalnych). Najbardziej znanym pisarzem współpracującym był Francois Muriac.
„LE MONDE” - najbardziej wpływowy dziennik francuski o zasięgu międzynarodowym. Jest wydawany w Paryżu od 1944 roku. Uważa się go za gazetę liberalną. Zawsze słynął z wysokiej jakości analiz politycznych. Ma nakład podstawowy około 500 tys. egz. profil gazecie nadał Hubert Beuve-Mery. Był zapatrzony w pisma amerykańskie i anglosaskie („Times”, „New York Times”). Stworzył trybunę dziennikarstwa interpretacyjnego. Od początku znalazł poczytność wśród inteligencji francuskiej. Współpracują z nim doskonałości, np. prof. Escarpit. Wyróżnia się statutem własnościowym, który ma mu zapewnić opinię dziennika obiektywnego. W 1968 roku podzielono kapitał na 1000 równych części: 400 znalazło się w rękach założycieli i ich spadkobierców, 490 wśród pracowników wszystkich szczebli (od redaktorów do kadry technicznej i administracyjnej), reszta znajduje się wśród żyrantów. Ma swoje charakterystyczne dodatki: `Diplomatigue”, „Musique”. Bardzo rygorystycznie redagowane, nie chce uzależniać się od reklam, wpływy z reklam nie przekraczają połowy dochodów.
„LE NOUVEL-OBSERVATEUR” - francuski tygodnik społeczno-polityczny, kulturalny i literacki. Wychodzi od 1964 roku. Początkowo pismo lewicy niekomunistycznej. Nakład podstawowy ponad 300 tys. egz. Właścicielem jest Claude Perdriel. Pisali w nim Sartre, Clouet, Sagan. Odwiecznym rywalem jest „L'Express”. Wyróżniał się charakterystyczną tematyką międzynarodową. Szczególnie cenione były reportaże z Wietnamu.
„L'HUMANITE” - gazeta, która przetrwała upadek komunizmu na wschodzie. Założona w 1904 roku przez młodego działacza komunistycznego Jeana Joures. Od 1920 roku jest organem francuskiej partii komunistycznej. Dziś nakład 100 tys egz. czytają go nie tylko Francuzi należący do partii komunistycznej. W historii nie brakuje znakomitych humanistów francuskich, szczególnie Simone de Beauvoir, Sartre.
„LA CROIX” - założony w 1880 roku, był to miesięcznik katolicki założony na takich samych zasadach jak amerykański Christian Science Monitor. Walczył przeciw laicyzacji życia we Francji. Charakter prawicowy, związany z biskupami. W 1956 roku nastąpiła zasadnicza przemiana - z winiety pisma zdjęto znak krzyża.
Francja słynie z pism dla kobiet - ponad 100 tytułów i ponad 400 mln. egz. tygodniowo. Można je podzielić na 3 grupy:
magazyny zajmujące się … kobiecą - „Elle”, „Marie Claire”, „Cosmopolitan”, „Marie France”;
magazyny poświęcone sprawom domowym;
magazyny porad.
Czasopiśmiennictwo narodowe i techniczne - dochodzi do 7 tys. tytułów, nakład wynosi 2 mln egz.